Dierenartsen verstrekken diergeneesmiddelen en oefenen in een praktijk geneeskundige handelingen uit op landbouwdieren, paarden en/of huisdieren. Voor deze branche deelt de Rabobank recente cijfers en trends.
Wij verwachten een gematigde groei wat betreft de vraag naar dierenartsenzorg bij landbouwhuisdieren. Bij de huisdieren verwachten wij dat de omzet de komende jaren toeneemt.
Nederland telt ruim 4.400 dierenartsen en ruim 1.200 dierenartspraktijken met één of meer vestigingen. De grootste categorieën praktijken zijn de:
In de branche vindt schaalvergroting plaats. Grotere praktijken bieden de mogelijkheid tot:
In de branche vindt ketenvorming plaats. Steeds meer kleinere groepspraktijken werken samen. Hierdoor is het mogelijk meer specialistische kennis te bieden. Voorbeelden in de praktijk zijn DierenDokters en Sterklinieken. Ook buitenlandse partijen tonen belangstelling in de Nederlandse markt. Op dit moment maken ketens ongeveer 10% uit van de markt. De verwachting is dat dit de komende jaren toeneemt naar 15-20%. Redenen voor ketenvorming zijn onder meer feminisering van de beroepsgroep en het feit dat jonge dierenartsen minder vaak praktijkeigenaarschap ambiëren. Ook kan de goodwill-financiering lastig zijn.
Het aantal landbouwhuisdieren bedroeg in 2016 ruim 126 miljoen.
De grootste groepen zijn de:
Het aantal huisdieren bedroeg in 2016 ongeveer 35 miljoen, waarvan 1,5 miljoen honden en 2,6 miljoen katten.
Huisdieren krijgen steeds betere zorg. Volgens FIDIN – de branchevereniging van veterinaire farmacie – stegen de uitgaven van diergeneesmiddelen van 250 miljoen euro in 2010 naar 300 miljoen euro in 2015. Toch merken dierenartsen dat huisdierbezitters steeds vaker om financiële redenen niet of later naar de dierenarts gaan, van behandeling afzien of bezuinigen op preventieve zorg. Zo ontstaat er een tweedeling tussen mensen die tot het uiterste willen en kunnen gaan en mensen die zelfs de basale zorg niet meer kunnen betalen.
Huisdieren zorgen voor 56% van de omzet in deze branche, gevolgd door rundvee met 22% omzet. Huishoudens met huisdieren besteden ongeveer 537 miljoen euro bij de dierenarts. Gemiddeld besteedt volgens de HAS Hogeschool een diereigenaar € 159 per dier bij de dierenarts. De consumentenuitgaven aan huisdieren nemen toe door de beleving dat een 'huisdier bijna net zo dierbaar is als een kind'.
"Nederland kent in verhouding tot andere Europese landen een relatief laag gebruik van diergeneesmiddelen."
In Nederland is 4% van de honden en katten verzekerd. In het buitenland is dat percentage doorgaans veel hoger (Groot-Brittannië 25% en Zweden zelfs 80%). Uit onderzoek van de HAS blijkt dat medische kosten van verzekerde dieren bijna het dubbele bedragen van die van onverzekerde dieren.
Zorgen voor dierenwelzijn vraagt van erfbetreders in de landbouwhuisdierensector steeds meer vaardigheden. Behalve door de ontwikkeling van het aantal dieren wordt de vraag ook beïnvloed door de golfbeweging in de economie en de dreiging van het uitbreken van dierziekten als varkenspest, vogelgriep, MKZ, BSE, Q-koorts en het Schmallenbergvirus.
De dierenarts met als specialisatie landbouwdieren heeft zijn/haar rol zien veranderen van consultatief naar preventief. Bij landbouwdieren is bedrijfsbegeleiding een belangrijk aspect geworden. De dierenarts behandelt kippen en melkvee bijvoorbeeld nauwelijks op individuele basis, maar veel meer als geheel (op 'hokniveau').
Een voorbeeld van een innovatie is het vaccineren door stempelen in plaats van prikken, waardoor er geen vaardigheden meer nodig zijn voor het inbrengen van een naald. Een ander voorbeeld is het met een chip inlezen wat het calciumgehalte van een koe is. Informatie verzamelen gebeurd binnen een paar klikken, waardoor een dierenarts preventiever kan werken. In een land met hoge arbeidskosten is dit van grote toegevoegde waarde.
Nederland kent in verhouding tot andere Europese landen een relatief laag gebruik van diergeneesmiddelen. In Nederland vindt ongeveer 6% van het totale Europese gebruik plaats. Het gebruik van diergeneesmiddelen vindt door voedselveiligheidseisen en de publieke opinie steeds bewuster plaats, wat leidt tot lagere doseringen.
Er is een vertrouwensloket voor het melden van slechte zorg aan dieren.
Er is geen dwingend vestigingsbeleid van de overheid voor dierenartsen. De wetgever biedt pas afgestudeerde dierenartsen de mogelijkheid van vrije vestiging. Het Dierenartsen Netwerk probeert bij conflicten intercollegiaal te adviseren.
Het voorschrijven van diergeneesmiddelen valt onder de Wet op de uitoefening van de dierengeneeskunde. Ook is de Diergeneesmiddelenwet van kracht met onder andere een verbod op publieksreclame. De dierenarts ondervindt bij de verstrekking van diergeneesmiddelen steeds vaker concurrentie van de vrije handel, postorderbedrijven, veterinaire internetapotheken en autobaandierenartsen. Dit zijn veterinaire dienstverleners die hun dienstverlening beperken tot het leveren van medicijnen.
De Rabobank verzorgt presentaties tijdens diverse symposia en events voor dierenartsen. Daarnaast is de Rabobank samen met de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD) betrokken bij het Vertrouwensloket Welzijn Landbouwhuisdieren.
Laatste update: december 2017