Aardwarmte wordt ook wel geothermische energie of diepe geothermie genoemd. Wat het is? Energie die van meer dan vijfhonderd meter diep wordt onttrokken aan de aardkorst. Voor deze branche deelt de Rabobank recente cijfers en trends.
Bij geothermie wordt warm water van tussen de 60 en 95 graden Celsius uit de diepe ondergrond gewonnen. Deze winning wordt gedaan uit zogenaamde productieputten die in Nederland vaak 1500 tot 3000 meter diep zijn. Nadat de warmte is onttrokken wordt het afgekoelde water via een injectieput in dezelfde aardlaag teruggebracht als waar deze gewonnen is. Tot op heden wordt deze manier van energiewinning voornamelijk ingezet voor de verwarming van tuinbouwkassen.
Met een marktaandeel van ongeveer 90% heeft de Rabobank een breed referentiekader en ruime ervaring opgedaan sinds het 1e project dat in 2006 in Nederland is gerealiseerd. Hierdoor is de Rabobank goed in staat om perspectiefvolle projecten te selecteren.
Naast verdere uitbreiding van geothermie in de glastuinbouwsector zijn actuele ontwikkelingen:
Nederland heeft een aandeel duurzame energie van ruim 7 procent, terwijl de doelstelling voor 2020 14 procent is. Dit leidt tot verruimde en verlengde SDE-subsidiebudgetten om te voorkomen dat projecten stilvallen na de oorspronkelijke subsidieperiode. SDE staat voor Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE). Hiermee subsidieert de overheid de meerkosten van duurzame energie-opwekking versus energie uit fossiele brandstoffen, zodat een gelijkwaardig speelveld ontstaat.
Voor 2020 wil de overheid de SDE meer richten op reductie van CO2-uitstoot. De regeling wordt dit jaar uitgewerkt en het is nog onduidelijk welke verschuivingen dit gaat geven in type projecten die het meeste kans maken op SDE. De Rabobank verwacht dat geothermie ook binnen de aangepaste regeling net als nu een goede uitgangspositie heeft ten opzichte van de meeste andere duurzame energievormen. Dit omdat de benodigde subsidie per ton gereduceerde CO2 gunstig is.
Reductie van fossiele brandstoffen en broeikasgassen en de verbetering van carbon footprint staan bij steeds meer bedrijven en de samenleving als geheel op de agenda. Denk bijvoorbeeld aan de diverse nationale en internationale klimaatakkoorden. Geothermie past uitstekend in dit streven, maar is helaas niet overal toepasbaar omdat niet overal geschikte warmwatervoerende aardlagen zijn. Daarnaast is een complicerende factor dat warmte in tegenstelling tot elektriciteit uitsluitend lokaal afgezet kan worden. Het blijkt veelal een stevige uitdaging om de ondergrondse warmtecapaciteit rendabel te matchen aan een bovengrondse vraag.
Boringen naar geothermische “reservoirs” vinden plaats met exact dezelfde boortorens als waarmee naar olie en gas wordt geboord. Deze techniek is al tientallen jaren bekend. Innovatie vindt met name plaats op composietverbuizing waardoor het risico van corrosie en/of “scaling” (neerslag) dat bij staal optreedt, wordt verminderd. Daarnaast is sprake van verbetering van software voor geologische modellen om de kans op het aantreffen van interessante warmtebronnen te vergroten.
Geothermie wordt gezien als een duurzame vorm van warmte-opwekking die in Nederland overwegend positief in de belangstelling staat. De tuinbouw profileert zich hier nadrukkelijk mee in de communicatie naar de retail en de consument. Daarnaast wordt breed onderkend dat we in Nederland van het “Gronings gas” af moeten. Uiteraard is het zaak dat geothermie veilig en verantwoord wordt bedreven zodat geen geothermisch (zeer zout) water wordt vermengd met drinkwater en het risico op aardbevingen wordt geminimaliseerd.
Geothermie is onderhevig aan zeer strenge wet- en regelgeving. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) is het relevante bevoegd gezag met SODM (Staatstoezicht op de Mijnen) als toezichthouder.
