Uitgelicht: preclearance essentieel voor export verse producten
De exportwaarde van Nederland naar het Verenigd Koninkrijk bedraagt € 2 miljard voor groente en fruit, € 1,3 miljard voor vleesproducten, € 1,1 miljard voor sierteelt, € 250 miljoen voor zuivel, € 200 miljoen voor aardappelen en € 154 miljoen voor suikerbieten. Het uiteindelijke handelsakkoord dat tussen het VK en de EU tot stand komt, is dus van enorm belang voor de Nederlandse land- en tuinbouw.
Douanecontroles vrijwel onontkoombaar
In het handelsakkoord tussen het VK en de EU zullen artikelen worden opgenomen over fytosanitaire en veterinaire controles, eventuele importheffingen en over (afschaffing van) de automatische afdracht van de btw. Daardoor verandert de onderlinge concurrentiepositie tussen het VK en de EU.
In vrijwel alle scenario’s nemen de douanecontroles toe doordat er geen sprake meer is van intra-EU-handel. Voor kort houdbare goederen zoals bloemen, planten, groente, fruit, zuivel en vlees is het van groot belang dat deze controles niet leiden tot langere levertijden. Elk uur vertraging door controles gaat namelijk ten koste van de versheid en dus van de kwaliteit.
Ook voor de Britse havens is een snelle doorvoer van belang. De haven van Dover verwerkt op piekdagen ruim 10.000 vrachtwagens. Lange wachttijden veroorzaken allerlei problemen in de haven, zoals files en verslechtering van de luchtkwaliteit. Als de vrachtwagen uiteindelijk om een bepaalde reden het VK niet in mag, ontstaat nog eens extra schade.
Preclearance en fast-lanes kunnen langere levertijden voorkomen
Om bovenstaande situaties voor te zijn, is het van groot belang dat de douanecontroles niet bij de grens plaatsvinden, maar al bij de exporteur. De douane kan dan ter plekke meekijken bij de handelingen van de exporteur. Deze manier van werken wordt al toegepast in enkele landen bij de export van bloembollen, groente en fruit. Deze zogehete preclearance voorkomt lange wachttijden voor controles. Vervolgens kan de vrachtwagen aan de grens snel doorgaan naar de afnemer door gebruik te maken van een fast-lane, een speciale route voor vrachtwagens waar de preclearance al is uitgevoerd.
Een preclearance moet gereed zijn voordat de transitieperiode tussen het VK en de EU is verlopen. Deze transitieperiode loopt tot eind 2020. Belangrijk daarbij is dat het VK en de EU voldoende geschoold douanepersoneel ter beschikking heeft én het VK een IT-systeem operationeel heeft om preclearance een kans van slagen te geven. Genoeg te doen dus, maar wel van zeer groot belang voor de Nederlandse land- en tuinbouw. Of preclearance ook daadwerkelijk een uitkomst zal zijn van de onderhandelingen tussen het VK en de EU blijft echter nog onzeker.