Opinie

Trump gebruikt onzekerheid als wapen tegen China

28 september 2020 7:05 RaboResearch

Het verbannen van Chinese bedrijven in de VS is economisch gezien schadelijk voor zowel China als Amerika. Toch is het niet verrassend dat Trump hiervoor kiest. Het gaat hem namelijk niet om het geld, maar om de macht.

handelsoorlog arend draak

TikTok en WeChat lijken voorlopig de dans te ontspringen. De bekende Chinese apps zijn al een paar maanden in het vizier van de Amerikaanse president Trump. Ze zouden een gevaar vormen voor de nationale veiligheid omdat persoonsgegevens van Amerikaanse burgers in handen van de Chinese regering kunnen komen. Trump wil TikTok dan ook verbannen als het niet wordt verkocht aan een Amerikaanse bedrijf. Ook wil hij WeChat verbannen uit de app-winkels van Apple en Google.

Dat laatste is, vlak voor het verbod zou ingaan, door een Amerikaanse rechter ongedaan gemaakt. Die redeneert dat het verbod indruist tegen de Amerikaanse grondwet omdat het een inperking is van de vrijheid van meningsuiting (met name voor Amerikanen van Chinese komaf). Verder heeft ook het moederbedrijf van TikTok (ByteDance) voorlopig respijt voor de ban op TikTok die op 27 september zou ingaan.

Onzekerheid blijft

Maar wat blijft, is de onzekerheid voor Chinese bedrijven. Trump kennende is het niet ondenkbaar dat er meer grote Chinese bedrijven in Amerika op een zwarte lijst komen of worden verbannen. Welke bedrijven dat zullen zijn, weten we niet.

Dat soort onzekerheid is slecht voor alle Chinese bedrijven die actief (willen) zijn in de VS, maar ook voor hun Amerikaanse zakenpartners en Amerikaanse klanten. Zo heeft TikTok ongeveer 100 miljoen actieve gebruikers in de VS. Verder is het oplopende conflict tussen de VS en China ook een bedreiging voor Amerikaanse bedrijven in China. Zo halen bekende bedrijven als Nike bijna een vijfde van hun omzet uit China en vindt de assemblage van iPhones grotendeels plaats in China.

Economische effecten van onzekerheid

Onzekerheid is belangrijk; hier is veel onderzoek naar gedaan. Bekend is bijvoorbeeld het werk van Baker, Bloom en Davis (2016), dat laat zien dat economische beleidsonzekerheid sterke macro-economische effecten heeft. Zij leidt tot minder investeringen, minder banen en meer volatiliteit op de aandelenmarkten.

Het is dan ook niet gek dat economische beleidsmakers hun best doen om onzekerheid in te dammen. Denk maar aan centrale banken: deze streven prijsstabiliteit na en financiële stabiliteit. Zij doen vaak hun best om veranderingen in beleid van tevoren aan te kondigen, juist zodat hun beleid voorspelbaarder wordt.

Wapen tegen China

Waarom doet Trump dit dan? Waarschijnlijk juist omdat onzekerheid afschrikt. Trump en zijn adviseurs zien China als een fundamentele bedreiging voor de macht van de VS, niet alleen economisch maar in alle opzichten. Zie bijvoorbeeld de recente speech van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo hierover. Het gaat dus niet om economie maar om geopolitiek. Trump gebruikt onzekerheid als wapen om de opkomende macht van China af te remmen.

Economisch gezien niet handig dus, maar geopolitiek gezien is het mogelijk wel effectief. China worstelt al met een fors lagere economische groei door de effecten van de coronacrisis en met stijgende geopolitieke spanningen met een aantal landen.

It's geopolitics, stupid!

Het laatste wat China wil, is toenemende onzekerheid onder Chinese bedrijven. En Chinese bedrijven bang maken is electoraal handig voor Trump. Het zet een beeld van hem neer van de president die opstaat tegen China, een legacy die hij lijkt na te streven.

Dit laat zien dat we leven in een wereld waarin economische gebeurtenissen vaker worden gedreven door geopolitieke overwegingen in plaats van andersom. Waar in de jaren negentig werd gezegd 'It’s the economy, stupid!' zou het nu moeten zijn: 'It’s geopolitics, stupid!'


Eerder verschenen bij RTL Nieuws - Opinie.