Update

Hoe nu verder? Uitdagingen en kansen in de detailhandel

8 december 2025 15:00

De detailhandel non-food verandert snel. Grenzen tussen online en offline vervagen, er komt meer focus op service en samenwerking in de waardeketen, én er is een sterke beweging richting verduurzaming. Dat brengt uitdagingen met zich mee, maar biedt ook kansen voor grotere ondernemingen en kleinere nichespelers. Hoe ziet jouw route naar 2040 eruit?

In het kort

    De detailhandel blijft dynamisch door hoge klantverwachtingen, duurzaamheidseisen en toenemende concurrentie. De bevolking blijft groeien richting 2040. De vergrijzing biedt commerciële kansen, maar geeft ook uitdagingen rondom arbeidsproductiviteit. Innovatie en onderscheidend vermogen bieden kansen. Fysieke winkels blijven waardevol, maar het aantal neemt af. Omnichannel (zowel fysiek als digitaal) klantbediening biedt kansen. Generatieve AI en platformeconomie bieden nieuwe mogelijkheden én uitdagingen voor ondernemers in de detailhandel.

De sector blijft dynamisch en uitdagend

Hoge klantverwachtingen

De detailhandel non-food verandert snel. De concurrentie groeit en consumenten verwachten steeds meer. Door digitalisering en meer openheid in de keten willen consumenten niet alleen lage prijzen, goede kwaliteit en gemak, maar ook duurzaamheid en transparantie. Ook merkbeleving en een soepele klantreis blijven belangrijk bij hun keuzes. Maar dit alles moet altijd binnen wat zij bereid zijn te betalen. Voor ondernemers betekent dit: investeren in duurzaamheid én een goede klantbeleving. Zo blijven zij ook in 2040 voldoen aan de hoge verwachtingen van consumenten.

Arbeidsproductiviteit moet omhoog

Door een groeiende bevolking en behoefte aan consumptie, neemt het omzetniveau van de detailhandel non-food richting 2040 verder toe. De sector blijft een van de grootste werkgevers in Nederland, met een onverminderd grote vraag naar personeel. De arbeidsproductiviteit moet wel omhoog. Digitalisering kan daarin een rol spelen.

Kansen voor grote ondernemingen en kleine nichespelers

Het belang van een omnichannelstrategie

De grens tussen online en offline winkelen vervaagt steeds meer. Er zijn minder fysieke winkels in 2040, maar ze blijven wel heel belangrijk vanwege hun sociale waarde in dorpskernen en stadscentra. Het is zelfs zo dat pure online ondernemers fysieke winkels openen als dat positief bijdraagt aan de klantreis.

“Bricks & clicks-ondernemers verbinden hun kanalen slim en bieden consumenten een soepele klantreis.”

Andersom is het voor ondernemers met een fysieke winkel noodzakelijk om ook een sterke online aanwezigheid te hebben. Deze zogenaamde bricks & clicks-ondernemers verbinden hun kanalen slim en bieden consumenten een soepele klantreis. Zorg dus dat je een goede omnichannelstrategie hebt, zodat jouw klant zowel online als in de winkel dezelfde service en beleving ervaart. Door die versmelting wordt de verhouding tussen online en offline omzet minder relevant.

Oog voor de niche

Voor lokale, zelfstandige winkels en nichespelers blijven er kansen. Voorwaarde is wel dat zij een persoonlijke relatie met de klant opbouwen en onderscheidend zijn in service en/of assortiment. Consumenten zijn altijd bereid om tijd en geld te investeren in een leuke ervaring of een uniek product. Dat betekent dat er ruimte blijft voor ‘local heroes’ die inspelen op een nicheproduct in plaats van op een assortiment dat makkelijk online te vergelijken is.

Service als toegevoegde waarde

Het wordt steeds moeilijker om alleen op prijs of product te concurreren. Als ondernemer kun je je onderscheiden door toegevoegde waarde te bieden vanuit service, extra diensten, beleving, kwaliteit en duurzaamheid.

“Bied bijvoorbeeld reparatie- of onderhoudsdiensten aan, of geef instructies voor hergebruik en recycling.”

Consumenten worden aangemoedigd om producten bewuster te kopen, langer te gebruiken of te repareren in plaats van weg te gooien. Dat biedt kansen voor tweedehandsconcepten of abonnementsvormen. Bied bijvoorbeeld reparatie- of onderhoudsdiensten aan, of geef instructies voor hergebruik en recycling. Zo ontstaan nieuwe mogelijkheden voor kleine ondernemers die dicht bij de klant staan en echt maatwerk bieden.

Veranderingen in de waardeketen

We voorzien een groeiende wereldwijde platformeconomie, die de waardeketen van de Europese detailhandel verder onder druk zet. De nieuwe digitale verkoopkanalen en interactiemogelijkheden door generatieve AI bieden daarbij zowel kansen als uitdagingen, zowel voor grote onlineplatforms als kleine zelfstandige ondernemers. Een gelijk speelveld op Europees niveau is noodzakelijk voor een toekomstbestendige Nederlandse detailhandel.

Tegelijk groeit de behoefte vanuit de detailhandel om de waardeketen te controleren. Ondernemers proberen exclusiviteit te creëren met eigen design, signatuur, productie en prijsstelling.

Duurzaamheid is belangrijk. En hoewel duurzaamheid steeds meer aandacht krijgt vanuit consumenten zien we in de praktijk dat duurzaamheid voor het overgrote deel van de populatie niet het belangrijkste criterium is, laat staan dat ze bereid zijn er meer voor te betalen. In de praktijk spelen prijs, gemak en merkbeleving nog steeds de grootste rol bij hun keuzes. Toch is verduurzaming cruciaal voor ondernemers – niet om aan een trend te voldoen, maar om toekomstbestendig te blijven. Grondstofschaarste, strengere wet- en regelgeving en hogere kosten maken verduurzaming onvermijdelijk.

“Duurzame investeringen zijn goed voor het milieu, en zorgen voor lagere energiekosten en een beter imago.”

Als ondernemer kun je ook nog veel doen om je eigen bedrijfsproces te verduurzamen. Bijvoorbeeld door groene energie te gebruiken, winkels, kantoren en magazijnen te verduurzamen, duurzaam te verpakken, afval te verminderen of logistiek en transport te elektrificeren. Die investeringen zijn niet alleen goed voor het milieu, maar ook financieel aantrekkelijk door de lagere energiekosten en een beter imago. Overheden stimuleren deze ontwikkeling met strengere eisen voor energielabels en emissievrije binnensteden.

Wie nu investeert in duurzame processen en ketens, bouwt aan continuïteit en veerkracht voor de komende jaren.

Vragen of sparren over de toekomst van je bedrijf?

Dit kun je van Rabobank verwachten

Rabobank ondersteunt ondernemers in de detailhandel non-food met kennis, netwerk en financiering. Of het nu gaat om investeringen in AI, verduurzaming van je bedrijfsvoering of het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen – wij denken mee. Via sectorspecifieke inzichten, gerichte financieringsoplossingen en toegang tot relevante partners helpen we je om toekomstbestendig te ondernemen. Samen bouwen we aan een veerkrachtige en duurzame sector.

Wil je met ons sparren over jouw toekomstplannen? Neem contact op met je accountmanager of stel je vraag.