‘Natuur-inclusief boeren is voor ons de toekomstbestendige keuze’
Natuur-inclusief werken staat in de melkveehouderij gelijk aan toekomstbestendig werken. Daarvan is de jonge ondernemer Burchart de Jong van Maatschap De Jong uit Vlist overtuigd. De nieuwe ligboxenstal die in het voorjaar van 2024 werd geopend is daar dan ook volledig op ontworpen: met een dikke laag stro in de stal, vaste mest en een gezonde bodem. ‘Want bij een gezonde bodem gedijt je hele bedrijf.’
Het melkveebedrijf in het pittoreske dorpje even ten noorden van de Lek gaat sinds mensenheugenis van generatie op generatie over binnen de familie De Jong. Burchart is het nieuwe gezicht van het bedrijf en zit in de maatschap met zijn ouders Adrie en Jeannette. Naast het boeren zelf is hij als adviseur werkzaam in de sector, vanuit PPP-Agro Advies. Hij is dan ook zeer thuis in de regelgeving met bijbehorende uitdagingen, wat hem hielp een duidelijke toekomstvisie voor de eigen onderneming uit te stippelen.
‘Ten eerste was dit bedrijf verouderd’, leidt Burchart in. ‘De oude stallen waren van 1979, dus als ik hier boer wilde worden moesten we die moderniseren. Mijn vader is altijd al groot voorstander van natuurbeheer geweest, dus de zorg voor de bodem en de weidevogels op het land heb ik met de paplepel ingegoten gekregen. Ik wilde daarom per se werken met vaste, strorijke mest die je krijgt door de mest en de urine te scheiden van elkaar.’
Bodemleven
De dieren liggen in de nieuwe stal op een comfortabele laag verse stro, wat de uiers gezond houdt, en de boxenscheidingen zijn van hout. De urine loopt door kleine gaatjes in de mestgang naar een put onder de stal, terwijl de strorijke mest door een schuif naar buiten gebracht wordt. Zo veel mogelijk mest wordt op het eigen land toegepast, maar ook de afzet is makkelijker met deze mest; dat blijkt uit de grote belangstelling die ervoor is.
‘Er komen veel bodemdiertjes op af, die de mest omzetten in voedingsstoffen voor planten. Dat zet het bodemleven aan het werk. De grond zit vol met wormen en daar profiteren de weidevogels van mee.’ De vogels en andere dieren in en op het land worden verder ‘gefaciliteerd’ door de familie De Jong met het ecologisch beheer van de 19,4 kilometer slootkant.
Ook aan het welzijn van de bijna tachtig melkkoeien en vijfentwintig stuks jongvee is in alles gedacht. Zo is het dak van de stal geïsoleerd en kunnen de ‘gordijnen’ aan de zijkant helemaal open. Dat is met het oog op hete zomers, legt De Jong uit. ‘Op warme dagen kunnen de dieren ’s nachts weiden en kan de stal daardoor lekker afkoelen voor de dag.’
Nationaal Groenfonds
Natuur-inclusief boeren is niet meteen de makkelijkste weg. ‘Stro is een extra kostenpost en het is best veel extra werk om de boxen in te strooien en om de mest te stapelen’, aldus Burchart de Jong. ‘Maar wij doen het graag, omdat we in deze manier van werken geloven.’ Bovendien neemt die ook voordelen met zich mee. De mestafzet is gemakkelijker en doordat je op papier minder stikstof en fosfaat produceert komt deze werkwijze de toekomstbestendigheid van het bedrijf ten goede.’ Juist die heldere blik op de toekomst sprak accountmanager Geert Hoeke van de Rabobank aan, toen Maatschap De Jong het financieringsverzoek voor de stal deed, zo merkte De Jong. ‘Geert was erg enthousiast over onze plannen. Toen onze aanvraag voor een bijdrage vanuit het Nationaal Groenfonds ook werd goedgekeurd waren we er met de Rabobank snel uit.’
Voor relatief kleinschalige melkveebedrijven in de veenweiden is de natuur-inclusieve manier van werken zoals beschreven een strategische keuze volgens Burchart. ‘Je moet óf heel groot zijn en je mest kunnen verwerken door de schaalgrootte die je hebt óf je moet ervoor zorgen dat je emissiearme mest produceert zoals wij dat doen, zodat je niet wordt afgerekend op je stikstof- en fosfaatafzet. Een middenweg lijkt mij erg moeilijk; met een kleiner bedrijf zul je echt natuur-inclusief moeten boeren.’
Ondernemers delen hun ervaring
De landbouwsector speelt een essentiële rol in onze samenleving, en het is bemoedigend om te zien dat ondernemers zich inzetten voor duurzaamheid en innovatie. Als je meer verhalen zoals deze wilt lezen, kun je terecht op onze website. Daar vind je inspirerende verhalen van ondernemers die hun ervaringen delen over de transitie naar duurzamere landbouw: De transitie naar meer duurzame landbouw - Rabobank.