En toen kreeg ik nog een suggestie voor mijn kleine onderzoekje toegestuurd: Om vooral ook aan collega’s de vraag te stellen wat ze over zichzelf ontdekt hebben en mee willen nemen (in het kader van zelf-reflectie).
Ik heb best een tijdje over die suggestie nagedacht. Het ligt mooi in het verlengde van mijn eerste vraag: wat hoop je dat wij als mensheid meenemen uit deze tijd. Logisch om dan ook te vragen wat iemand zelf wil meenemen en het is natuurlijk ook helemaal HR en VVV-proof. Maar hoe meer antwoorden ik las en hoe langer ik erover nadacht, hoe meer me een gevoel begon te bekruipen dat we het eigenlijk helemaal zouden moeten omdraaien.
Want is het juist nu niet zaak om iets niet mee te nemen uit deze tijd? Om te bereiken wat velen van jullie lijken te willen; minder individueel, minder eenzaam, minder belasting op de aarde en de natuur, minder focus op economisch gewin, minder reizen, minder consumeren, minder ruis, minder vervuiling, minder verplaatsing, minder uitstoot, minder groei, minder hard, minder gierig, minder ongelijk, minder dicht op elkaar, minder groot, minder rijk, minder egocentrisch, minder maakbaar, minder kapitalistisch, minder eigen gewin, minder druk, minder hard, minder haast, minder koud, minder afstandelijk - zullen we toch vooral ook heel veel minder moeten willen. We kunnen al heel goed meer. Meer willen daar zijn we in getraind: meer groei, ontwikkeling, positief, veranderen om te ontwikkelen om te groeien om impact te kunnen hebben om meer winst te kunnen maken om meer impact te kunnen hebben om meer te kunnen ontwikkelen om meer kansen te hebben en te geven om meer impact te hebben om meer… enzovoorts. Lees vooral Arne zijn krant met de titel Growth? (die hij maakte ihkv zijn Artist in Residenceschap) er nog eens uitvoerig op na.
Wat de aarde en de mens die erop rond krioelt nu echt nodig lijkt te hebben is minder.
En als je al die woorden meent, die je hebt gedacht of al aan mij hebt geschreven, dan betekent dat wel dat je ook bereid moet zijn om dingen achter te laten. Om afscheid te nemen van dingen die je misschien heel lang, zomaar, voor het gemak, met je mee hebt gedragen. Maar waarvan het nu echt tijd is om ze voor altijd achter te laten. Zodat we misschien een kans krijgen op die betere wereld die zoveel mensen blijkbaar toch voor ogen hebben.
Mijn vierde vraag is dan ook, aan eenieder die hem wil beantwoorden:
Wat ben je bereid achter te laten na deze tijd?
Met hoe weinig durf jij straks op pad te gaan?
Wat ben jij bereid in te leveren?
Wat laat je voorgoed achter?