Tips om sparen makkelijker te maken

Waarom is sparen moeilijk?

Sparen doen we meestal van geld dat over is aan het eind van de maand. Is er geen geld over, dan wordt er niet gespaard. Voor veel mensen is sparen dan ook lastig: 43 procent van de Nederlanders geeft aan sparen moeilijk te vinden (Nibud, 2018). Uit een enquête van september 2018 die in opdracht van Rabobank is gehouden onder een groep van 1.019 Nederlanders tussen de 20 en 45 jaar, blijkt dat bijna een derde van deze groep over het algemeen niet spaart (Figuur 1). Sociaal economische factoren zoals inkomen en opleidingsniveau spelen hierbij een rol. Maar er is meer aan de hand. Want zo’n 14 procent van de huishoudens tussen de 20 en 45 jaar met een inkomen van 5.000 euro per maand of meer, en 13 procent van de hoogopgeleiden, heeft minder dan 3.000 euro spaargeld. Zij zitten daarmee onder de minimale financiële buffer voor een alleenstaande op bijstandsniveau.

Zelfbeheersing nodig om te sparen

Hier kan een psychologisch factor achter zitten, namelijk een gebrek aan zelfbeheersing. RaboResarch-econoom Carlijn Prins legt uit: “Om te sparen moet je jezelf kunnen beheersen en dat is lastig want van nature zijn we meer gericht op het heden dan op de toekomst. Hierdoor ontstaat er een conflict tussen doelen voor de korte termijn, zoals het geluksgevoel dat ontstaat door de aanschaf van een paar mooie hakken, en spaardoelen voor de lange termijn, zoals het kopen van een huis. Om een spaarpot op te bouwen, moeten consumenten dit soort verleidingen dus met enige regelmaat weerstaan. Wetenschappelijk onderzoek wijst dan ook uit dat mensen met meer zelfbeheersing inderdaad meer sparen.”

Manieren om makkelijk te sparen

Het creëren van spaargewoontes kan handig zijn voor mensen die (meer) willen sparen. Er is namelijk minder zelfbeheersing nodig wanneer sparen een gewoonte is. Mensen leggen dan gemakkelijker geld opzij, zonder dat er actief over wordt nagedacht. Prins: “Uit ons onderzoek blijkt dat degenen die periodiek, zoals elke maand, een flexibel bedrag sparen, een grotere kans hebben om meer spaargeld te hebben.”

"Van sparen een gewoonte maken, automatisch sparen en kleine drempels creeëren om aan je spaargeld te komen, kunnen sparen makkelijker maken”

Ook legt Prins uit dat ze een relatie zien tussen periodiek, zoals elke maand, automatisch een vast bedrag sparen en de hoogte van het spaargeld. Door automatisch geld over te laten boeken, hoef je slechts eenmalig een spaarbeslissing te nemen en hoef je er daarna niet meer over na te denken. 

Een andere methode die huishoudens helpt om te voorkomen dat spaargeld sneller wordt uitgegeven, is het creëren van een kleine drempel om aan eigen spaargeld te komen. Deze drempels kunnen o.a. zijn: geld sparen op een spaarrekening die niet is gekoppeld aan een betaalrekening, sparen op een rekening met een vaste looptijd en sparen door te beleggen. Door deze spaarmethodes is het lastiger om direct geld over te boeken voor een impulsieve aankoop. Kortom: door goede spaargewoonten en hulpmiddelen bij zelfbeheersing spaar je makkelijker. 

Belangrijkste conclusies uit het onderzoek

• Bijna een derde van de 20- tot 45-jarigen spaart over het algemeen genomen niet, zo blijkt uit een enquête uit september 2018

• Sparen vereist zelfbeheersing en dit maakt het moeilijk 

• Spaargewoonten en hulpmiddelen die mensen helpen bij het uitoefenen van zelfbeheersing kunnen daarom helpen bij het opbouwen van spaargeld 

• Periodiek, zoals elke maand, een flexibel bedrag opzij zetten, automatisch sparen en een (kleine) drempel inbouwen voor het gebruiken van spaargeld vergroten de kans om meer spaargeld te hebben 

Meer weten? Lees het hele onderzoek