Schenken binnen de familie: liefde of strategie?

Misschien zijn de feestdagen het ideale moment om hiermee te beginnen. Want dan schuiven veel families samen aan rijkgevulde tafels. Er is dan alle tijd voor het ophalen van dierbare herinneringen én het voeren van mooie, betekenisvolle gesprekken. Een onderwerp dat zich daar uitstekend voor leent, is schenken en vermogensoverdracht binnen de familie.

De motivatie om te schenken is vaak persoonlijk. Voor de één draait het om liefde: ze willen hun kinderen of kleinkinderen helpen om hun dromen waar te maken. Voor de ander is het vooral een strategische keuze: vermogen tijdig overdragen om te voorkomen dat er later onnodig veel erfbelasting betaald moet worden.

Maar meestal gaan liefde en strategie hand in hand. Je kunt nu al iets betekenen voor de volgende generatie én tegelijk slim omgaan met fiscale regels.

Wie vroeg begint met vermogensoverdracht, geeft de volgende generatie de kans om tijdig hun eigen financiële fundament te versterken. Denk aan een bijdrage voor de aankoop van een huis, het starten van een onderneming of de financiering van een studie. Bovendien behoud je zelf de regie. Sommige mensen hebben zelfs als doel om op het moment van overlijden het volledige vermogen te hebben overgedragen. Geen gek idee als je het mij vraagt. Zo heb je zelf invloed op waar je geld terechtkomt – of dat nu binnen de familie is, of via een gift aan een goed doel.

Tegelijkertijd kan praten over geld – en al helemaal over nalaten – best spannend of ongemakkelijk zijn. Ouders vinden het bijvoorbeeld lastig om hun sterfelijkheid bespreekbaar te maken. En kinderen willen niet de indruk wekken dat ze op de erfenis zitten te wachten. Verschillende generaties hebben daarnaast vaak een andere manier van praten over geld. Toch kan juist een open gesprek veel duidelijkheid en rust brengen. Als families samen rond de tafel gaan zitten, ontstaat er ruimte voor vragen, wensen en plannen. Ook uit eigen ervaring weet ik dat.

Een professional, zoals een vermogensplanner, fiscalist of notaris, kan hierbij uitkomst bieden. Die weet precies de vragen te stellen die binnen families soms lastig liggen. Zoals: wat gebeurt er met een schenking als een kind gaat trouwen of juist gaat scheiden? Of: hoe verdeel je schenkingen eerlijk tussen kinderen?

Veel mensen denken bij schenken overigens vooral aan spaargeld of belegd vermogen. Logisch, want daar is vaak direct liquiditeit beschikbaar. Maar wist je dat er ook mogelijkheden zijn om te schenken als je vermogen ‘vastzit’ in stenen? Een eigen woning met overwaarde kan verrassend veel ruimte bieden. Bijvoorbeeld via een schenking op papier. Zo kun je vermogen inzetten voor een schenking, terwijl je gewoon in je huis blijft wonen.

Met de juiste begeleiding wordt schenken niet alleen een gebaar uit liefde, maar ook een weloverwogen stap. Het belangrijkste is dat jij en je familie zelf de regie houden. Gelukkig zijn er mooie fiscale mogelijkheden om direct mee te starten. Denk aan de jaarlijkse vrijstelling van € 6.713 (2025) voor kinderen en € 2.690 voor kleinkinderen. Of de eenmalig verhoogde vrijstelling van € 32.195 voor kinderen tussen de 18 en 40 jaar.

Maar vaak is er dus meer mogelijk. De feestdagen zijn bij uitstek het moment om daar samen over na te denken.

Sebastiaan Laanen, directeur Vermogensplanning Private Banking & Wealth Management bij Rabobank, heeft meer dan 20 jaar ervaring in Private Banking. Hij woont met zijn vrouw en drie kinderen in Bennekom.