Toen was er 15 miljoen beschikbaar voor goede doelen, maar wat doe je ermee?
Uit heel het land komen de familieleden naar Utrecht voor de start van hun familiestichting. Ze hebben elkaar al een tijdje niet gezien. Er wordt gelachen, de sfeer is goed. Drie kussen hier, drie kussen daar. De familie heeft enkele jaren geleden een bedrijf verkocht dat in meerdere generaties is uitgebouwd tot een grote internationale speler. De verkoop maakte twee zussen, inclusief hun gezinnen, in één klap bijzonder vermogend. Na de verkoop is er veel tijd en energie gaan zitten in de oprichting van een family office en alle keuzes met betrekking tot het vermogen. “Hoewel we niet meer actief waren in het bedrijf, heb ik de periode na de verkoop toch ervaren als hard werken, zegt één van de familieleden lachend. Er komt heel wat kijken bij het beheren van een vermogen. Zeker als je het niet alleen doet, maar samen met de kinderen.”
Oprichting ANBI-stichting
Eind 2024 raakten de fiscalist en family officer van de familie met elkaar in gesprek over filantropie. De fiscalist vroeg of de familie van plan was om de komende jaren te schenken aan goede doelen. Door het verdwijnen van de regeling ‘geven vanuit een vennootschap’ per 1 januari 2025, was het namelijk interessant om nog in 2024 een groot bedrag ineens te schenken en een ANBI-stichting op te richten. De family officer besprak dit met verschillende familieleden en zij leverden allemaal een soortgelijke bijdrage. Dit resulteerde eind 2024 in een ANBI-stichting met 15 miljoen euro vermogen voor goede doelen.
“Maar, we gaan dit niet alleen doen”, zei één van de zussen direct. “Juist nú is het belangrijk dat de volgende generatie het van ons overneemt. Zij moeten immers doorgaan met de stichting als wij er straks niet meer zijn. Als familie willen we samen onze bijdrage doen en het is sowieso goed voor hun om zich meer te verdiepen in maatschappelijke problemen.” “Bovendien, zei de andere zus, is het een kans om ervaring op te doen met vermogensbeheer en beleggen. Die van mij heeft daar totaal geen kaas van gegeten, dus het kan geen kwaad als ze hier mee bezig gaat.” En zo geschiedde, eind 2024 richtte de familie met behulp van de fiscalist in allerijl een ANBI-stichting op. Tijd om te doorleven wat voor bijdrage de familie precies wilde leveren, was er niet meer. Er werd dus voor gekozen om de stichting zo breed mogelijk op te richten. Twee broers en hun nicht traden toe tot het bestuur van de ANBI-stichting, allen in de leeftijd van 25-35 jaar.
Verschil maken
Een paar maanden later zaten ze aan een grote tafel in het hoofdkantoor van Rabobank in Utrecht. Voor een afspraak met een filantropie adviseur. Enthousiast en gedreven om wat van de stichting te maken, maar ook nog geen idee waar te beginnen. Eén van de kersverse bestuursleden vroeg aan zijn moeder: “Hoeveel vermogen hebben jullie eigenlijk ter beschikking gesteld? We moeten wel ook écht wat kunnen doen natuurlijk.” Toen ik vervolgens vroeg of ze al een beeld hadden bij het verschil dat hun stichting wilde maken, gaven ze aan daar nog niet veel mee bezig te zijn geweest. Er volgde een gesprek waarin langzaam duidelijk werd wat het runnen van een stichting precies inhoudt. “Als ik dit zo allemaal beluister, krijg ik zin om aan de slag te gaan, maar wordt het me ook duidelijk dat het me wel wat tijd gaat kosten."
Dit verhaal illustreert de fase waarin momenteel meer vermogende families zitten. Eind 2024 zijn er, door het anticiperen op fiscale wijzigingen, relatief veel ANBI-stichtingen opgericht. Sommige families hebben de oprichting van hun ANBI-stichting uitgebreid voorbereid. Anderen hebben de stichting vooral ‘technisch’ opgericht. Hiermee bedoel ik dat zij voldoen aan alle wet- en regelgeving, maar nog niet of nauwelijks doorleefd hebben wat zij precies willen bereiken. Laat staan nagedacht hebben over de organisatie, taakverdeling en geefstrategie. Als gevolg hiervan zie ik dat er in de afgelopen maanden dus een inhaalslag gaande is. Veel vermogende families doen nu het stuk voorbereiding achteraf. Zij denken – binnen de kaders van de opgestelde statuten en beleidsplannen – na over de bijdrage die zij met hun stichting willen leveren.
Praktische en strategische keuzes
Daarnaast komen er allerlei praktische en strategische vragen op deze families af. Denk dan aan praktische vragen als: hoe verdelen we taken in het bestuur? Hoe vinden we eigenlijk interessante projecten? Wordt de rest van de familie betrokken en/of om hun input gevraagd? En meer strategische vragen als: schenken we alleen of investeren we ook in maatschappelijke initiatieven? Hoe groot zijn de giften die we geven en wat betekent dit voor de hoeveelheid werk die er op ons afkomt? En geven we losse of meerjarige giften? Allemaal logische vragen die je tegenkomt als je daadwerkelijk begint met filantropie.
De afgelopen maanden zijn daarmee voor mij nog eens een bevestiging van het feit dat het neerzetten van een structuur voor filantropie, bijvoorbeeld in de vorm van een ANBI-stichting, slechts één stap is in het totale filantropie proces. Goed filantropie-advies gaat verder dan de structuur alleen en helpt ook bij de strategische, inhoudelijke en praktische voorbereidingen. Het is belangrijk dat fiscalisten en filantropie-adviseurs hierin nauw(er) met elkaar samenwerken om klanten zo goed mogelijk in het zadel te helpen.
Tijd voor actie
De familie is inmiddels heel wat stappen verder. Door middel van een aantal werksessies hebben we de familie begeleid bij het beantwoorden van belangrijke vragen en het maken van keuzes over de richting en inrichting van hun filantropie. Nu is het tijd voor actie, aldus één van de bestuursleden: “Nu we een duidelijk beeld hebben van wat we willen bereiken, de taken verdeeld zijn en we een goede strategie ontwikkeld hebben, gaan we gewoon beginnen. Je kunt alles helemaal uitdenken, maar op een gegeven moment moet je starten en kijken wat er op je pad komt. We verwachten dat onze ideeën nu, de komende jaren steeds verder uitkristalliseren. Vorige week hebben we ons eerste project gefinancierd en we hebben zelfs een eerste aanvraag via onze website ontvangen, dat geeft het gevoel dat we nu écht begonnen zijn.”
In de komende maanden doen meer ANBI’s die eind vorig jaar zijn opgericht hun eerste giften. Voor goede doelen biedt deze ontwikkeling uiteraard kansen om nieuwe samenwerkingen te ontwikkelen en samen met vermogende families nog meer maatschappelijke impact te maken. Hoewel de afschaffing van de regeling ‘schenken vanuit een vennootschap’ onwenselijk is en diverse negatieve effecten heeft, kan de samenleving op korte termijn dus ook vruchten hiervan plukken.
Benieuwd naar wat we voor je kunnen betekenen?
Neem contact op met één van onze adviseurs of bespreek je wensen met je Private Banker of Wealth Manager.
