Mobiliteitsupdate februari 2018

In deze update komen de onderstaande trends en ontwikkelingen aan bod:

• De autobranche profiteert maar deels van de economische voorspoed. Er is vrijwel geen correlatie tussen de binnenlandse consumptie en de bestedingen aan motorvoertuigen.
• Private lease groeit door. Met een marktaandeel van 8% tot 9% in 2017 en al meer dan 100.000 contracten is private lease niet meer weg te denken in Nederland.
• Fabrikanten zetten sterker in op directe verkoop van nieuwe auto’s en occasions aan consumenten. Een logische stap, maar wel één die het nut en noodzaak van een showroom verder onder druk zet.
• De grote doorbraak van de volledig elektrische auto blijft nog uit in 2018. Toch zijn wij ervan overtuigd dat het niet meer lang zal duren. Zowel de accu, range, laadtijd als de totale kostprijs naderen snel een niveau waarop de volledig elektrische auto kan concurreren met de benzine/diesel auto. De impact op de aftersales (-75%) is zeer groot.

Impact economische voorspoed blijft uit

Economisch gaat het voor de wind. Consumentenbestedingen nemen toe en de consument is in toenemende mate bereid om duurdere producten te kopen. Toch is het maar de vraag in hoeverre de autobranche profiteert van de economische voorspoed. 

Figuur 1 laat zien dat er vrijwel geen correlatie is tussen de binnenlandse consumptie en de bestedingen aan nieuwe motorvoertuigen. De omzet uit aftersales is wel gestegen in de afgelopen jaren. Dit komt door het economisch herstel, maar ook door de inhaalslag in het uitgestelde onderhoud aan auto’s, welke nu voltooid zal zijn.

Marktaandeel private lease richting de 10%

Ondanks dat de nieuwverkoop zich weer heeft hersteld, na het dieptepunt in 2016, zijn de marges nog verder onder druk komen te staan. Dit wordt mede veroorzaakt door de groeiende populariteit van private lease. Private lease heeft in 2017 een marktaandeel van 8-9% bereikt van alle nieuwe auto’s op de weg. Op de consumentenmarkt is zelfs al 20% van de nieuwe auto’s in de handen van private lease.

Een beter jaar voor de occasionverkoop

In 2017 is de occasionverkoop, na twee jaren van sterke groei (+4,5% in 2016 en +4,7% in 2015), nagenoeg gelijk gebleven (-0,3%). Dit blijkt uit cijfers van VWE Automotive. De export van personenauto’s steeg met 1% en de import groeide met maar liefst 17,1% ten opzichte van 2016. In tegenstelling tot de nieuwverkoop nam de gemiddelde marge bij de occasionverkoop wel toe, onder andere door het toegenomen aantal inkoopkanalen en het grotere aanbod. 

Vooruitzichten

Is directe verkoop vanuit de fabrikant een bedreiging voor de dealer?

Autofabrikanten zullen steeds meer aandacht gaan besteden aan de directe online verkoop van auto’s. Zo zijn de internationaal bekende autofabrikanten ‘Daimler’ en ‘PSA Groupe’ pilots gestart. Pilots waarbij rechtstreeks, dus zonder tussenkomst van een autobedrijf, nieuwe en gebruikte auto’s worden verkocht aan particulieren. Het aantal auto’s dat op deze manier verkocht zijn, loopt in de tienduizenden. Op zich een logische stap van fabrikanten, aangezien de klantreis voor een groot gedeelte al online en digitaal verloopt. Verdere digitalisering en connectiviteit maakt het mogelijk om goedkoop, snel en direct met de consument te communiceren.

Deze beweging van fabrikanten hoeft geen concrete bedreiging te zijn voor autodealers. Zij kunnen een belangrijke rol in het verkoopproces spelen en een fee ontvangen voor de geleverde diensten. Dit zet wel vraagtekens bij de toch al onder druk staande toegevoegde waarde van een dealer en zijn showroom. Tegelijk is niet de verwachting dat fabrikanten het verkoopproces voor de volle 100% van de autoverkopen over kunnen nemen. Kennis van de lokale markt blijft, zeker voor moeilijk verkoopbare auto’s, essentieel.

Opmars private lease zet ook in 2018 door

We kunnen er niet meer om heen: private lease is “here to stay”. In twee jaar tijd ging het aantal private lease contracten van 36.000 naar meer dan 100.000 (VNA, 2018). Inmiddels is 1 op de 5 nieuwe auto’s, die aan de consument geleverd wordt, een “private lease” auto. Of de extreem lage tarieven gehandhaafd kunnen worden is nog maar de vraag, gezien de flinterdunne of niet bestaande marges. Toch zijn de verwachtingen dat de opmars van private lease in 2018 doorzet. Vooral private lease van occasions zal een belangrijkere rol gaan spelen.

Gestage afbouw van aantal dealercontracten

In 2017 zijn wederom flinke stappen gezet rondom het terugbrengen van het aantal contractpartners. In 2015 stond het aantal nog op 996 partners, wat is gedaald naar 901 begin december 2017. Gemiddeld doen importeurs nog maar zaken met een kleine 30 ondernemers (Aumacon, 2017). Opvallend, maar niet onverklaarbaar, is dat het aantal vestigingen een stuk minder hard daalt dan het aantal contractpartners. De voornaamste reden hiervoor is de vastgoedsituatie, zeker als men eigenaar is van het pand/de panden. Zij hebben nog liever een matig renderend autobedrijf, dan dat de boel leeg staat. Rabobank verwacht dat het aantal showrooms over 10 jaar op ongeveer 800 uit zal komen.

Doorbraak volledig elektrische auto

Accu, range, laadtijd: we zijn er bijna

Het lijkt dan toch echt eindelijk te gebeuren. Over een paar jaar gaan we over op de (volledig) elektrische auto. Accupakketten dalen sterk in prijs en veel nieuwe modellen, die in 2018-2019 op de markt komen, zullen geleverd worden met een accupakket waarmee 400-500 kilometers mee kan worden gereden. Deze nieuwe auto’s kunnen ook nog eens bij een snellaadstation met de juiste stroomsterkte, in minder dan een half uur bijna helemaal worden opgeladen. Daarnaast blijkt de levensduur van accu’s meestal gunstiger uit te vallen dan verwacht. 200.000 km is veelal de ondergrens van de levensduur van een accupakket.  Ook de politiek stuurt nu echt op elektrisch, met onder andere de doelstelling om vanaf 2030 alleen nog nieuwe uitstootvrije auto’s de weg op te laten.

Begin volgend decennium stappen we massaal over

Dat de autobranche volledig overgaat op elektrisch, daar zijn de meeste partijen het wel over eens. De grote vraag is nog, wanneer? De verkoop van volledig elektrische auto’s steeg dan wel met 132% in 2017, dit waren er nog geen 10.000 van het totale aantal nieuwe auto’s in Nederland dat op kenteken is gezet (ACEA, 2018). De echte doorbraak laat dus nog op zich wachten.

Vanaf 2020 verwachten we wel een sterk grotere rol voor de volledig elektrische auto met een aandeel van ongeveer 15% in de autoverkoop nieuw. Rond 2021 zal het punt worden bereikt waarop de volledig elektrische auto, op basis van total cost of ownership, direct zal kunnen gaan concurreren met veel vergelijkbare benzine en diesel auto’s. Daarna zal de populariteit van de volledig elektrische auto alleen nog maar verder groeien. Inzetten op onderhoud aan elektrische auto’s en de bijbehorende noodzaak tot het omscholen van personeel is daarbij essentieel.

Consensus en discussies

Digitalisering, connectiviteit, elektrisch, autodelen, autonoom, MaaS. Deze termen zien we regelmatig voorbij komen in artikelen die ingaan op de trends en ontwikkelingen in Mobiliteitssector. Dat deze trends spelen en (in de toekomst) een impact hebben op het bestaande business- en verdienmodel van menig autobedrijf wordt breed erkend. De snelheid waarmee deze ontwikkelingen een impact gaan hebben, staat veelal ter discussie. Waar de één de volledig zelfrijdende auto (stage 5) al ziet rijden in 2022, ziet de ander het absoluut niet gebeuren voor 2035. 

Flexibiliteit is essentieel

Deze verschillende tijdslijnen maken het lastig om te bepalen wanneer te schakelen, te verduurzamen, te innoveren en te investeren. Flexibiliteit zal het toverwoord blijken. Zorgen dat je snel kan schakelen om in te spelen op de veranderende markt en omstandigheden. Hiervoor is een flexibele schil in veel gevallen noodzakelijk; niet alleen in personeel maar ook in panden. Maar alleen flexibiliseren is niet voldoende. Om ook in de toekomst nog bestaansrecht te hebben is het voor de meeste bedrijven in de mobiliteitssector essentieel om te innoveren en te verduurzamen, want de sector staat (nog maar) aan het begin van deze mega transitie.