Export: concurrentie neemt toe
In 2017 is er op wereldniveau 8,3 miljoen ton varkensvlees uitgevoerd (bijproducten en EU-intra handel niet inbegrepen), met een waarde van meer dan 18 miljard euro. Deze volumes vertegenwoordigen slechts 7,5% van de totale wereldproductie. De vier grootste exporteurs (EU28, Verenigde Staten, Canada en Brazilië) exporteren 91% van deze volumes, waarvan het overgrote deel bevroren wordt vervoerd. Ten opzichte van 2010 is de wereldhandel in varkensvlees toegenomen met ruim 37% in 2017.
EU
De EU exporteerde 2,9 miljoen ton varkensvlees en -bijproducten in 2017, waarbij meer dan 75% naar Azië ging (zie Figuur 1 en Figuur 2). Ruim 40% van dit volume bestaat uit variety meats (bijproducten), omdat er binnen de EU geen grote vraag naar deze producten is. Denemarken was van oudsher de belangrijkste Europese exporteur, maar in de afgelopen jaren hebben Duitsland en Spanje de leidende positie overgenomen. Nederland komt op de vierde plaats van de Europese exporteurs. De EU-export neemt in de nabije toekomst toe: de licht stijgende productietrend wordt voortgezet en door de stabiele tot dalende vraag binnen de EU zullen er meer volumes beschikbaar komen voor de export (Zie Tabel 1).
Tabel 1: Markttrends belangrijkste exporteurs
Verenigde Staten
De Verenigde Staten exporteerden 2,6 miljoen ton in 2017 ten opzichte van 1,9 miljoen ton in 2010. Een derde van de Amerikaanse export gaat naar Mexico. Japan volgt op de tweede plaats. De stijgende productie in de Verenigde Staten zal aanhouden en maakt het land steeds meer afhankelijk van export.
Canada
Canada exporteerde bijna 1,3 miljoen ton in 2017. Meer dan 80% gaat naar vier bestemmingen: de Verenigde Staten, China, Japan en Mexico. De handelsovereenkomst tussen de EU en Canada (CETA) biedt Canada toegang tot de EU en vice versa. De verwachting is dat de komende jaren het geëxporteerde volume zonder invoerrechten, geleidelijk toeneemt tot 80.000 ton.
Brazilië
Brazilië was tot 2014 sterk afhankelijk van de vraag uit Rusland. Brazilië probeert zijn export te diversifiëren door zich meer op Azië te richten. Zo opende de Zuid-Koreaanse markt zich in mei 2018 voor Braziliaans vlees. De stijging van de productie wordt deels door de nationale consumptie opgenomen, en deels door toename export.
Rusland wordt ook een speler op de wereldmarkt
Door de sterke productiegroei is Rusland bijna zelfvoorzienend in varkensvlees (94% in 2017 ten opzichte van 68% in 2010). In 2013 importeerde het land nog meer dan 1 miljoen ton, wat is gedaald tot minder dan 300.000 ton in 2017. Dit volume wordt bijna volledig geleverd door Brazilië. Door het embargo in 2014 werd de handel met de EU, de VS en Canada onderbroken. In december 2017 is na de ontdekking van Ractopamine in Braziliaanse vlees ook deze stroom (tijdelijk) verboden. De daling van de invoer leidde tot nationale prijsstijgingen, een heel goede rentabiliteit voor de integratoren en daardoor tot grote investeringen voor productie-uitbreiding.
Rusland begint, in verband met de vierkantsverwaarding van het karkas, ook langzaam met exporteren. In 2017 is meer dan 100.000 ton naar bestemmingen zoals Oekraïne, Kazachstan en Hongkong getransporteerd. Voorlopig wordt de export naar meerdere bestemmingen belemmerd door het zich nog steeds verspreidende virus van de Afrikaanse varkenspest.