Heb je een agrarisch bedrijf? Dan kan het keuren van de elektrische installaties verplicht zijn

Voor alle agrarische bedrijven in Nederland is het belangrijk om hun elektrische installaties te laten keuren. Waarom is dat nodig, om welke keuring gaat het precies en wat kun je zelf al doen om de brandrisico's in je bedrijf te beperken?

Waarom is het uitvoeren van een elektrakeuring belangrijk?

Iedere agrarische onderneming beschikt over elektrische installaties. Het gaat dan in feite om alles wat vanuit de meterkast het bedrijf in gaat. Denk aan kabels, buizen, leidingen, schakelaars, verlengsnoeren, wandcontactdozen, verlichting en machines. Elektrische installaties die geen periodiek onderhoud krijgen, blijken een bron van onveilige situaties.

"Concrete cijfers zijn er niet, maar uit onderzoek van Federatie Veilig Nederland blijkt dat elektrische branden in de top 10 van brandoorzaken bij bedrijven staat. Omdat agrarische bedrijven steeds groter worden, neemt ook de gemiddelde schade flink toe", vertelt Diana Uitterhoeve- Arentse, Risicospecialist Verzekeren Agrarisch bij Rabobank. "Naast de schade, wil je uiteraard ook in een veilig bedrijf kunnen werken, waarbij de kans op brand minimaal is. De elektrische keuringen dragen hier aan bij."

Belang voor hele sector

René Veldman werkt bij Rabobank als Sectorspecialist Varkenshouderij. Hij wijst op het belang van de maatregelen voor de hele agrarische sector. "Een brand heeft een enorme impact op de dieren, de ondernemer en de familie. Het is daarom van groot belang om zo’n gebeurtenis zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast zien we de premies al een poosje oplopen. Vanuit een financieringsoogpunt is het erg belangrijk dat deze bedrijven verzekerbaar blijven en dat er voldoende verzekeraars zijn die een polis aanbieden."

Hoe branden in elektrische installaties ontstaan

Branden kennen veel verschillende oorzaken, ook als de haard een elektrische installatie blijkt. Bij de meeste risico's sta je als ondernemer waarschijnlijk niet dagelijks stil. "Het gaat hier niet alleen om verouderde installaties. Dunne kabels of niet uitgerolde haspels leiden bijvoorbeeld tot teveel warmteontwikkeling. Ook ontbreken nog wel eens afdekplaatjes. Eén vonkje kan het begin zijn van een uitslaande brand", aldus René. Stof blijkt eveneens een risicofactor om rekening mee te houden. Dat kan namelijk zorgen voor plaatselijke oververhitting.

Welke keuringen zijn er?

Als het om elektrische installaties bij agrarische bedrijven gaat, zijn er twee soorten keuringen van belang. Er is de NEN 3140 (ook wel scope 8) en de meer recente NTA 8220 (ook wel scope 10). We lichten ze hieronder toe:

NEN 3140: Deze norm wordt ook wel SCIOS scope 8 genoemd en bestaat al wat langer. De NEN 3140 is vooral ingegeven vanuit Arbowetgeving en richt zich op de bescherming van medewerkers binnen een bedrijf die de elektrische installatie gebruiken.

NTA 8220: Deze norm staat ook wel bekend als SCIOS scope 10. Als het over de brandveiligheid van je elektrische installaties gaat, dan is dit de norm waar verzekeraars naar kijken. De NTA 8220 bestaat uit een visuele keuring en het doormeten van apparatuur. Daarbij kijken de inspecteurs naar mogelijke zwakke plekken in het systeem. De kosten van de keuring hangen sterk af van de aard van je bedrijf, het aantal vierkante meters vloeroppervlak en het aantal verdeelkasten (groepenkasten) binnen de elektrische installatie. Voor een agrarisch bedrijf waar enkel voertuigen zijn opgesteld, gaat het om een lager bedrag dan voor een varkenshouderij met luchtwassers. Tip: laat aanvullend nog een keuring doen om ook aan de Arbowetgeving te voldoen, dit kan vaak samen met het uitvoeren van de keuring SCIOS scope 10.

Het verschil tussen scope 8 en scope 10 is dus dat een scope 8 keuring is gericht op de arbeidsveiligheid van een installatie en scope 10 is gericht op de brandveiligheid.

Heb je een PV-installatie binnen je bedrijf? Dan kan de SCIOS scope 12-keuring voor jou ook nog van belang zijn. Bij bedrijven met meer dan 50 zonnepanelen wordt de keuring meestal wel verplicht gesteld door de verzekeraar. Tijdens zo’n keuring kijkt de inspecteur naar de brandrisico’s en de elektrische veiligheid van de hele PV-installatie: dus zowel de zonnepanelen tot aan het koppelpunt met de netbeheerder.

Het kan dus voor jou als eigenaar van een agrarische bedrijf verplicht zijn vanuit de verzekeraar om je elektrische installaties te laten keuren. Herstel eventuele fouten zo snel mogelijk. Vervolgens moet de herkeuring elke 3 of 5 jaar plaatsvinden, dit kun je terugvinden in de clausule op je polis. Kom je hier zelf niet uit? Neem dan contact op met je verzekeringsadviseur.

Vraag je keuring op tijd aan

Diana adviseert om voor jezelf een reminder in je agenda te zetten wanneer er een nieuwe keuring (ook wel herkeuring genoemd) plaats moet vinden. “Je wordt hier namelijk niet op gewezen door een derde partij, installateur, verzekeraar of tussenpersoon. Zijn er tussentijds grote wijzigingen in de elektrische installatie? Ook dan is het belangrijk de installateur te vragen om de wijzigingen te keuren.”

Lees meer over de elektra inspectie

Illustratie klembord met checklist en pen

Tips voor de keuring

Controleer je polis; aan welke keuringen moet je voldoen?

Maak tijdig een afspraak met een bedrijf die deze keuring voor je kan uitvoeren

Kies alleen voor een gecertificeerd bedrijf. Dit zijn gecertificeerde instanties die je kunt benaderen.

Bewaar je keuringsrapport op een brandveilige plaats of buiten je bedrijf, omdat je deze nodig hebt bij brandschade.

Zijn er fouten en opleverpunten die je moet herstellen? Op je polisblad staat hoe, voor welke datum en bij wie je moet aantonen dat je dit hebt geregeld.

Om aan te tonen dat de fouten zijn hersteld heb je een herstelverklaring nodig of laat je een herinspectie uitvoeren.

Als er onduidelijkheden zijn, neem dan contact op met je verzekeringsadviseur. Wij helpen je graag.

De herkeuring van de elektrische installaties is een belangrijk moment. Tip: zet dit moment in je agenda zodat je hem niet uit het oog verliest.

Ook wanneer er wijzigingen zijn aangebracht in je elektrische installaties is het belangrijk dat er een herkeuring plaatsvindt.

Vergeet ook de afrondfase niet. Dit is een een belangrijke stap waar het regelmatig mis gaat. In deze fase laat je een herstelverklaring tekenen. Dit is het bewijs dat je (weer) een veilige installatie hebt. Degene die de inspectie doet, ondertekent de herstelverklaring. Deze heb je nodig om bij een schade aan te tonen dat de gebreken zijn hersteld. Heb je dit bewijs niet, dan kan het zijn dat je verzekeraar niet uitkeert.

Het onderhouden van je elektrische installaties is een continue proces. Wijzigen er zaken of gaat er iets kapot? Ook dan is het van belang dat je ervoor zorgt dat dit nagekeken wordt.

Wat je nu zelf al aan preventie kunt doen

Onveilige situaties op je agrarische bedrijf, dat wil geen enkele ondernemer. Wacht dan ook niet tot een expert zijn ronde komt lopen om de risico's in kaart te brengen, maar neem zelf al de juiste voorzorgsmaatregelen. Zo heeft de Producten Organisatie Varkenshouderij (POV) een lijst opgesteld met 5 punten die de brandveiligheid bij agrarische bedrijven vergroot.

De technische ruimte van je bedrijf zit vol met elektra. Maak deze daarom brandwerend of plaats de ruimte apart van de stal.
Plaats omvormers, groepenkasten, wandcontactdozen en aggregaten buiten het dierenverblijf.
Voorzie de verbindingsruimtes tussen stallen van een brandwerende deur, die het vuur minimaal 30 minuten vertraagt.
Plaats TL-lampen, ledverlichting, biggenlampen en andere warmtebronnen niet op een brandbare ondergrond, zoals isolatiemateriaal en hout.
Zorg voor een schoon en opgeruimd bedrijf. Sla bijvoorbeeld geen spullen op in de technisch ruimte en verwijder regelmatig stof en spinrag op elektrische installaties.

Andere handige tips die je kunt toepassen om gebreken te minimaliseren zijn:
Zorg ervoor dat alle groepenkasten achter een aardlekschakelaar zitten.
Hang een lijst op waarop te zien is welke groepen er in welke kast te vinden zijn.
Gebruik dikke, aardegeschakelde verlengsnoeren. Je kunt deze vinden bij een bouwmarkt.
Repareer kapotte klepjes van stopcontacten.
Zorg dat de stopcontacten goed bevestigd zijn aan de muur.

Extra aandacht voor het plaatsen van zonnepanelen

Ook voor de aanleg van zonnepanelen is brandrisico iets om serieus rekening mee te houden. "Plaats omvormers niet bij het dierenverblijf”, zegt de POV. “Wij adviseren om die zelfs niet in de schuur te plaatsen waar wordt gewerkt. De stof daar is zoals gezegd een serieus risico. Kies bij voorkeur voor een afdak", aldus Diana. Maar het meest belangrijk is: neem vóór de aanschaf van zonnepanelen contact op met je verzekeringsadviseur om na te gaan wat de acceptatie-eisen van jouw verzekeringsmaatschappij zijn. Meer daarover lees je in dit artikel over zonnepanelen.

Andere preventiemaatregelen om rekening mee te houden

Ben je veehouder? Dan zijn er naast scope 8, 10 en 12 nog andere verplichtingen waar je aan moet voldoen. Sinds 1 juli moeten veehouders namelijk voldoen aan strengere eisen voor het alarmsysteem van geventileerde, gesloten stalsystemen. Deze maatregelen moeten voorkomen dat dieren lijden of doodgaan als de ventilatie uitvalt. Voorheen kon een akoestisch alarmsignaal voldoende zijn, sinds 1 juli moet een veehouder ook via een analoge lijn of mobiele telefoon worden gewaarschuwd bij problemen met de ventilatie. Daarnaast moet het alarmsysteem een eigen accu hebben voor het geval de stroom uitvalt. Wil je hier meer over weten? Ga da naar dit artikel van RVO.