Iedereen krijgt Energie van Rotterdam!
Hoe de opwekking van lokale, groene stroom een band kan scheppen in de stad, dat wordt op bijzondere wijze gedemonstreerd in Rotterdam. In veel wijken van de stad zijn energiecoöperaties actief waarbij alle inwoners zich kunnen aansluiten. Zo helpen zij de stad aan duurzame energie én zien zij de opbrengst ten goede komen aan hun eigen wijken.
Dit is het Rotterdams Model van Energie van Rotterdam, het platform dat de verschillende energiecoöperaties ondersteunt en begeleidt. Het initiatief achter Energie van Rotterdam kwam vanuit de coöperaties zelf, die al in de wijken actief waren. ‘Zij liepen allemaal tegen dezelfde zaken aan’, vertelt Yvette Prinsen, vanaf het begin bij Energie van Rotterdam betrokken. ‘Hoe zet je nieuwe projecten op, hoe pak je de ledenwerving aan? In plaats van dat ieder voor zich uit te zoeken, besloten we dat samen te doen.’
Zo is Energie van Rotterdam opgericht; een aanspreekpunt, een belangenbehartiger. Als coöperatie met een klein, betaald bedrijfsbureau en met de leden die het beleid bepalen. Energie van Rotterdam vertegenwoordigt nu zeven coöperaties en zo’n negenhonderd daarbij aangesloten leden. Duurzame energie wordt opgewekt via grote zonnedaken. Die stroom wordt verkocht aan een energieleverancier en de winst gaat naar de wijkfondsen van de energiecoöperaties. ‘In Noord heeft de coöperatie Blijstroom er bijvoorbeeld een gordijnenproject mee gefinancierd’, weet Prinsen. ‘Lokale naaiateliers maken gordijnen voor buurthuizen zodat die minder hoeven te stoken en dus veel minder energielasten hebben. En in Delfshaven heeft de coöperatie energievouchers uitgegeven aan inwoners die de hulp van een energiecoach goed konden gebruiken.’
Maatschappelijk ingestoken
De Rotterdamse energiecoöperaties werken allemaal op dezelfde manier: alle inwoners die mee willen doen, kunnen ook meedoen. Voor eenmalig 25 euro participeer je al in een zonnedak. ‘Die inleg krijg je altijd terug, plus een klein beetje rendement’, zegt bedrijfsdirecteur Ronald Franken. ‘Deelnemen in een zonnedak is dus geen belegging, zoals je elders vaak ziet. Het is meer maatschappelijk ingestoken. Je kunt er ook voor kiezen om af te zien van je rente. Dan komt die in het wijkfonds terecht.’
Om mee te kunnen doen met een zonnedak, moet je lid worden van de energiecoöperatie die het zonnedak ontwikkelt. Bij de meeste energiecoöperaties in Rotterdam kun je meedoen met een lidmaatschap van nul euro per jaar. ‘Zo proberen we in Rotterdam zoveel mogelijk financiële drempels weg te nemen.’
Energie van Rotterdam is continu in gesprek met overheden, scholenkoepels, woningcorporaties, ondernemingsverenigingen en andere organisaties om nieuwe zonnedaken te vinden. ‘Daarop ligt voorlopig de focus’, vertelt Franken, ‘hoewel we ook gesprekken voeren over onze rol in de warmtetransitie en zelfs over mogelijke participatie in windturbines op Rotterdams grondgebied aan de rand van de stad. Maar dat is voor later. Verder willen we onze bekendheid in de stad vergroten de komende periode en zoeken we naar andere inkomsten, zodat we minder afhankelijk worden van subsidies.’
Coöperatief dividend
Deze toekomstplannen kan de coöperatie mede realiseren dankzij een bijdrage uit het coöperatief dividend van Rabobank. ‘We hebben altijd veel contact met de Energiecoöperatiedesk, onder andere over de manier waarop de bank energiecoöperaties ondersteunt vertelt Yvette Prinsen.’
De donatie van Rabobank wordt ook ingezet voor de verdere ontwikkeling van de bij Energie van Rotterdam aangesloten coöperaties. Franken: ‘Met een achterban van negenhonderd Rotterdammers – die aangesloten zijn bij de energiecoöperaties – beschikken we als beweging over een enorm groot sociaal kapitaal. Al die kennis en inzet wordt nog te weinig benut door de besturen van de coöperaties. We hebben nu iemand gevonden die werkt bij de FNV en dus goed begrijpt wat bewegingsopbouw is en de coöperaties helpt om de achterban beter in te zetten.’
Ronald haakt in op de actualiteit van de netcongestie. ‘De gevolgen van de netcongestie vallen voor ons tot nu toe mee. Maar onze ambitie is groter dan energie opwekken alleen: wij willen die energie ook duurzaam gebruiken, dus door die op te slaan of efficiënt in te zetten. Bij onze energiecoöperaties zijn mensen aangesloten met veel verstand van zaken, die daar graag mee willen pionieren. Zij beheren en monitoren nu al samen de zestien zonnedaken in onze stad. Als wij die kennis kunnen mobiliseren, kunnen wij vooroplopen in de energietransitie. Dat is de rol die een coöperatie als Energie van Rotterdam perfect kan en wil invullen.’