Update

4 voorwaarden voor kringlooplandbouw in Nederlandse akkerbouw

1 juni 2019 14:41

Door te investeren in kringlooplandbouw gaan akkerbouwers een duurzame toekomst tegemoet. Veel bedrijven in de sector werken namelijk nog met eindige grondstoffen: grondstoffen die op raken en je niet kunt aanvullen. Om grondstoffen efficiënt te gebruiken via kringlooplandbouw, zijn vier dingen belangrijk. Wat zijn die voorwaarden en hoe pas je ze toe? Dat ontdek je in deze update.

Boer bezig in groenteveld

“Kringlooplandbouw draagt bij aan de bodemkwaliteit en duurzaamheid van de akkerbouw.”

Voorwaarde 1: bodemkwaliteit verhogen

De bodem is de basis van akkerbouw, maar de kwaliteit ervan blijkt vaak verslechterd. Zo zijn naar schatting 45% van de Nederlandse landbouwbodems oververdicht, dat betekent dat de bodem samengedrukt is. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een tractor te zwaar is voor de bodem. Het gevolg is dat gewassen moeilijker wortels schieten en de bodem minder water opneemt. Daardoor krijg je minder opbrengst van je gewassen, is er meer kans op schade door droogte en is er meer regen (of sproeien) nodig. Daarnaast kan de bodemkwaliteit achteruit gaan doordat er te vaak gewassen worden geteeld. De opbrengst van gewassen neemt daardoor af en het risico op bodemziektes juist toe.

Om bodemverdichting te voorkomen, kun je bijvoorbeeld een drukwisselsysteem gebruiken, niet het land op gaan als de bodem nat is en rijden over vaste paden. De teeltfrequentie kun je verlagen door grond uit te ruilen met collega’s. Zo kun je gewassen beter laten wisselen over verschillende stukken grond. Dat verbetert je bodemkwaliteit.

Voorwaarde 2: gebruik minder eindige grondstoffen

Bij kringlooplandbouw ligt de focus op het behouden van eindige grondstoffen in het landbouwsysteem. Zo gaat de behoefte aan nieuwe grondstoffen omlaag. Een voorbeeld daarvan is meer bewerkte dierlijke mest gebruiken in plaats van kunstmest. Je kunt als akkerbouwbedrijf ook de opname van voedingsstoffen verhogen door ze op het juiste moment en de juiste plek toe te dienen. De methode precisielandbouw is hiervoor een optie, deze technologie krijgen planten namelijk heel nauwkeurig de hulp die ze nodig hebben.

Je kunt bij grondstoffen natuurlijk ook denken aan energie. Zo kun je daken bedekken met zonnepanelen en windmolens plaatsen op je erf. Dan krijgt je bedrijf letterlijk kracht van de natuur.

Voorwaarde 3: zo min mogelijk uitstoot van schadelijke stoffen

Resten van gewasbescherming vinden hun weg naar drinkwaterputten, weggespoeld fosfaat en nitraat vervuilen oppervlaktewater en de uitstoot van broeikasgassen draagt bij aan klimaatverandering. Met kringlooplandbouw beperk je uitstoot van dit soort schadelijke stoffen zo veel mogelijk. Het resultaat? Een betere bodemkwaliteit, meer insecten en andere dieren en je gaat zuiniger met eindige grondstoffen om.

Binnen kringlooplandbouw ligt de nadruk meer op het beperken van schadelijke dieren, planten en ziektes door het goed in te gaten te houden en preventief te handelen. Deze toepassing van precisielandbouw zorgt ervoor dat je minder schadelijke stoffen uitstoot. Zo heeft een onderzoek van de Nationale Proeftuin Precisie Landbouw (NPPL) laten zien dat bedrijven gemiddeld 23% gewasbescherming besparen door precisielandbouw toe te passen. Een andere ontwikkeling die ziektes en plagen helpt beheersen, is een beslissingsondersteunend systeem (BOS). Zo’n systeem adviseert op basis van data van verschillende sensoren wat je gewassen nodig hebben.

Voorwaarde 4: meer biodiversiteit

Verschillende soorten gewassen, bodemleven en vogels: ze dragen allemaal bij aan de biodiversiteit van een gebied. Hoe meer biodiversiteit, hoe weerbaarder je gewassen zijn. Zo zijn ze minder vatbaar voor ziektes en plagen omdat de natuur goed in balans is.

Er zijn verschillende manieren om de biodiversiteit te helpen. Het beheren van je akkerranden is zo’n manier. In deze randen staan namelijk andere planten dan je gewas en vormen ook nog een buffer bij zware regen. Ze zorgen er namelijk voor dat gewasbescherming minder snel in het oppervlaktewater zoals sloten belandt. Strokenteelt is ook een optie. Door verschillende gewassen in stroken aan te leggen, zorg je namelijk voor meer soorten op je stuk land.

Benieuwd hoe goed jij bezig bent met kringlooplandbouw? En waar er kansen liggen? Onze experts denken graag met je mee. Neem contact op met je lokale Rabobank voor vrijblijvend advies.