Een medisch specialist is een gespecialiseerde arts die staat ingeschreven in een speciaal register. De Rabobank deelt voor deze branche recente cijfers en trends.
Op de korte termijn verwacht de Rabobank dat door strategische keuzes van ziekenhuizen meer specialisatie plaats zal vinden in de dienstverlening, waardoor medisch specialisten worden gedwongen hier op te acteren vanuit het medisch-specialistisch bedrijf (msb). Dit kan gevolgen hebben voor bepaalde specialismen binnen het ziekenhuis, namelijk vanzelfsprekendheid dat ieder specialisme in het ziekenhuis aanwezig is.
Op de lange termijn zal de vraag naar medisch-specialistische zorg blijven, maar zal de behandeling elders in de (huidige) keten plaatsvinden en niet meer traditioneel in het ziekenhuis door herstructurering van het zorglandschap. Dit heeft als gevolg dat tarieven verder onder druk komen te staan (substitutie van zorg) en dat er nieuwe aanbieders van medisch-specialistische zorg komen die nu nog niet tot de keten behoren.
Door de dominantere rol van patiënt, shared decision making en kwaliteitstransparantie zal de medisch specialist meer worden aangemoedigd om naar zijn eigen rol en functioneren te kijken, waardoor verdere specialisatie op basis van kwaliteit plaats zal vinden.
De vraag naar medisch-specialistische zorg blijft, al verandert het aantal opleidingsplekken en de plaats van de opleiding sterk om zo de vraag naar specialisme per regio te kunnen waarborgen.
Binnen de curatieve sector is sprake van een hoofdlijnenakkoord (macrokader bepaald door centrale overheid), waarin beperkte groeiafspraken worden gemaakt. Daarbinnen hebben zorgverzekeraars ruimte om op instellingsniveau meer of minder omzet te contracteren. Keuzes hiervoor worden steeds meer op basis van kwaliteit van medisch-specialistische zorg gemaakt. Dit kan van invloed zijn op de vraag naar individuele specialismen in combinatie met de strategische keuze van het ziekenhuis (ingegeven door integrale tariefafspraken, de specialist wordt betaald op verrichtingenbasis).
De Rabobank verwacht dat medisch specialisten die gemiddeld kwalitatief betere zorg leveren en aansluiten op de vraag van de regio een beter toekomstperspectief hebben.
Het ziekteverzuim blijft hoog, waardoor het tekort verder toeneemt. Dit houdt in dat personeelsbeleid draait om het versterken van vitaliteit van medewerkers. Dit kan bijvoorbeeld door (collegiale) coaching en het verhogen van het opleidingsniveau van huidige medewerkers (binnen het msb). De Rabobank verwacht dat gericht personeelsbeleid meer toekomstbestendig is.
Er is een tekort aan juist opgeleid personeel als verpleegkundigen, variërend per regio. Het aanbieden van interne opleidingen zorgt ervoor dat nieuw personeel kan worden gevonden en bestaand personeel kan worden getraind voor bestaande vacatures. Daarbij moet het gemakkelijker worden voor zijinstromers om in te stromen.
Duurzaamheid is nog een onderbelicht thema.
"Ouderen hebben vaker aandoeningen, waardoor de vraag naar medische zorg toeneemt."
Technologische ontwikkelingen zoals e-health, diagnostiek, medische technologie, robotica, personalized medicine en patient-generated data, zorgen voor een andere rol van de specialist in het primaire proces. Deze ontwikkelingen zorgen voor een efficiëntere en effectievere bediening van patiënten. Hierdoor krijgt het werk een andere invulling.
Tevens is er veel ruimte in de markt voor product-, proces- en sociale innovatie. Denk hierbij aan:
Voor sociale innovatie geldt ook het centraal stellen van shared decision making en kwaliteit van leven. De verwachting is dat dit sterk doorzet en dat specialisten effectiever meer patiënten kunnen zien.
Nederland vergrijst de komende jaren sterk. Er is sprake van dubbele vergrijzing, wat betekent dat het aandeel ouderen stijgt en ouderen steeds ouder worden. Tevens hebben ouderen vaker meer aandoeningen, waardoor de vraag naar medische zorg toeneemt.
Er is een tendens vanuit de overheid om meer (zware) zorg thuis en in de buurt (decentralisatie) te organiseren. Dit heeft als gevolg dat de behandeling van medische zorg op termijn elders in de keten plaatsvindt (extramuralisering en substitutie). Bijvoorbeeld bij een:
Bijzondere aandacht is nodig voor krimpregio’s. Zowel voor de reisbereidheid van de patiënt als voor personeel, aangezien de tendens tot gespecialiseerde centra reisafstanden doet toenemen (vergroting adherentiegebied) en deze zich eerder in dichtbevolkte gebieden vestigen. Daarnaast zal de vraag naar verschillende specialismen zich wisselend ontwikkelen, doordat rekening wordt gehouden met technologie en ontwikkeling van de samenleving.
Het recht van iedere burger op (tijdige) toegang tot zorg is bij grondwet geregeld en daardoor zal de overheid een belangrijke rol spelen bij de bekostiging van medisch-specialistische zorg. De algemene verwachting is dat op korte termijn geen nieuwe stelseldiscussie over de gezondheidszorg zal plaatsvinden en hiermee de bekostiging van medisch-specialistische zorg op hoofdlijnen gelijk blijft. Specialisten vallen niet onder de Wet normering topinkomens.
De Rabobank biedt bancaire diensten (hypotheek, praktijkovername) en is bankier van MSB’s. Dit in combinatie met een sterk netwerk en kennis van de lokale markt (35 medicidesks).
Laatste update: december 2017
