De machine-industrie maakt een grote diversiteit aan (delen van) machines en apparaten. Voor deze branche deelt de Rabobank recente cijfers en trends.
We bespreken de ontwikkelingen op het gebied van:
Positie Nederlandse bedrijven sterk
Voor 2018 is de Rabobank positief, met een verwachte groei van gemiddeld 2%.
De verwachting voor de komende vijf jaar blijft positief, met name voor de hightech-, medische en voedingsmiddelenindustrie. De wereldwijde positie van Nederlandse bedrijven in deze eindmarkten is sterk.
De machinebouw is relatief cyclisch en sterk afhankelijk van de export (circa 82% van de omzet). Zodoende is de economische staat van de drie grootste handelspartners een belangrijke indicator voor de gezondheid van de machinebouw.
Dit zijn:
- Duitsland
- Frankrijk
- het Verenigd Koninkrijk
Economie
Momenteel stijgt de vraag naar machinebouw. De vraag is met name afkomstig uit het buitenland.
Eindmarkten bevinden zich primair in:
- hightech
- food
- medisch
- olie- en gaswinning
Voor die laatste zien we een afzetdaling, terwijl de eerste drie eindmarkten groeien. De Rabobank verwacht dan ook dat bedrijven die inzetten op innovatie en zich richten op de eindmarkten hightech, food en medisch beter zullen presteren.
Het aanbod van machinebouwers in Nederland is stabiel. Het aantal bedrijven zit al jaren rond de 2.950. We zien een toename van het aanbod wereldwijd, met name in landen waar de lonen lager liggen. Dit betekent dat bedrijven in Nederland moeten concurreren op kwaliteit in plaats van op prijs.
Duurzaamheid
Machinebouwbedrijven richten zich nog onvoldoende op duurzaamheid en circulariteit. Dit terwijl de eindgebruiker steeds vaker duurzame producten verlangt en de overheid steeds strengere duurzaamheidseisen stelt.
Tegelijkertijd bestaan er voldoende mogelijkheden om duurzaam te opereren. Denk aan voorspelbaar onderhoud met behulp van sensoren en online mogelijkheden. Dit verlengt de levensduur van machines. Ook het ontwikkelen van energiezuinige machines geeft duurzaamheid vorm.
De Rabobank verwacht dat bedrijven die aandacht besteden aan duurzaamheid en circulariteit in de toekomst beter zullen presteren.
Innovatie
Innovatie is vanwege relatief hoge loonkosten cruciaal voor betere bedrijfsprestaties (smart industry). Innovatie in de machinebouw richt zich vooral op het aanbieden van nieuwe (slimme) producten en de verbinding van machines in de keten.
Een voorbeeld is machine-to-machine communicatie. Machinebouwers kunnen hiermee een bijdrage leveren aan het verbeteren van het productieproces van afnemers. Dit vertaalt zich in een toename van de vraag naar dergelijke machines.
Robotisering is een ander voorbeeld. Ingewikkelde productieprocessen van afnemers worden steeds gemakkelijker opgedeeld in simpele taken, waardoor robots meer handelingen kunnen uitvoeren. Daarnaast zorgt de integratie van robots met nieuwe technologieën zoals vision, sensoring en Internet of Things (IoT) voor het beter verwerken van niet-repeterende handelingen. Met andere woorden: robots worden slimmer en leren samen te werken met een groeiende vraag als gevolg.
De Rabobank verwacht dat klanten die inzetten op deze wijze van innoveren beter zullen presteren.
Maatschappij
De vraag naar technisch personeel neemt over de volle breedte van de economie toe. Dit betekent dat machinebouwers meer moeite hebben technisch personeel aan zich te binden en/of dat de kosten van technisch personeel toenemen. Dit vertaalt zich mogelijk in lagere bedrijfsresultaten.
Gebruik wordt belangrijker dan bezit, waarbij het leveren van een machine verandert van een product in een dienst. Dit zorgt ervoor dat machinebouwers een compleet product moeten gaan aanbieden, in plaats van enkel de machine.
Denk hierbij aan:
- installatie
- aftersales
- onderhoud
- service
De Rabobank verwacht dat bedrijven die meegroeien met de transitie van bezit naar gebruik én in staat zijn het personeel aan het bedrijf te binden beter zullen presteren.
Wet- en regelgeving
Milieudoelstellingen vanuit de EU betekenen dat machinebouwers hun productieprocessen moeten verduurzamen. Denk aan minder CO2-uitstoot en het beperken van energieverbruik. Verduurzaming brengt kosten met zich mee en vertaalt zich mogelijk in lagere bedrijfsresultaten.
De Nederlandse overheid en de Europese Commissie stimuleren innovatie met subsidies. Deze subsidies leveren kansen op voor machinebouwers, maar kunnen ook zorgen voor meer directe concurrentie vanuit omliggende landen.
De Rabobank verwacht dat bedrijven die tegen lage kosten weten te verduurzamen en de focus leggen op innovatie beter zullen presteren.
Aanbod Rabobank
Rabobank als maatschappelijk partner
De Rabobank is nauw betrokken bij het topsectorenbeleid en is ambassadeur van smart industry. Daarbij is de bank ook betrokken bij de verschillende thema’s binnen smart industry, zoals 3D-printing en robotica. De Rabobank is sponsor van RoboValley en DinNL.
Verder is de Rabobank gesprekspartner voor brancheorganisaties.
Laatste update: december 2017