Vleeskalverhouderij

Visie lange termijn

De sector zal de komende jaren verder consolideren. Individuele bedrijven worden afgerekend op maatschappelijke acceptatie. De sector moet proactief acteren op dierenwelzijn (transport en antibiotica) en minder uitstoot (geur, ammoniak en fijnstof) genereren.

Ook de mestafzet (vooral rosémest) zal via be- of verwerking consistent moeten worden geregeld. Groei van de sector in Nederland zal niet plaatsvinden. Er zal meer afstemming binnen de keten moeten komen om optimaal op de wensen van de markt aan te sluiten.

Blankvleessector

De blankvleessector is sterk geïntegreerd, waardoor deze sector competitief kan zijn in het Europese krachtenveld. Integraties stallen de kalveren veelal op vergoedingsbasis bij de kalverhouder. Deze ontvangt een vergoeding voor bijvoorbeeld arbeid, stalruimte en mest. De integratie levert het kalf en het voer, en zorgt voor de afvoer van de slachtrijpe kalveren.

Rosésector

De rosésector kent naar verhouding meer vrije mesters, die de dieren volledig voor eigen rekening en risico houden.

Economie

De consumptie van kalfsvlees staat in Europa onder druk, door:

• Dalende vleesconsumptie in het algemeen;
• Afnemende belangstelling onder jongeren;
• Afnemend maatschappelijk draagvlak.

De consumptie van kalfsvlees is in Nederland met 1,5 kg per hoofd per jaar van de bevolking beperkt. Kalfsvlees wordt gezien als een duur nicheproduct.

Opbrengsten

De opbrengsten binnen de sector staan in 2019 blijvend onder druk. Het aanbod van kalfsvlees is groter dan de vraag. De vraag krimpt op Europees niveau en het aanbod groeit in een aantal belangrijke productielanden. In Nederland is de productie van kalfsvlees (geslacht gewicht) in 2018 met bijna 11% gegroeid ten opzichte van 2017. CBS-cijfers laten een stijging van het aantal kalveren in 2019 ten opzichte van 2018 zien van ongeveer 4%. Aanboddiscipline wordt daarom steeds belangrijker.

Bedrijven die mest op de vrije markt af moeten zetten zien hun rendement onder druk staan. Met prijzen tot boven de € 20,- per m3 bij mest van rosé kalveren, komt het rendement daar extra onder druk.

Vooral door de fosfaatproblematiek is het aantal bedrijven met vleeskalveren gedaald van ruim 2.000 in 2010 naar 1.640 in 2019. De daling vindt bij beide soortenvleeskalveren plaats.

Kansen

De vooraanstaande internationale positie kan verder worden versterkt door:

• Het aanboren van nieuwe markten (China, Japan en Amerika);
• Nieuwe doelgroepen (consument die behoefte heeft aan kwalitatief hoogwaardig voedsel en herkomstetikettering).

Duurzaamheid

Dierenwelzijn

Route 2025 leidt naar een duurzame vleeskalverhouderij in 2025. Dit is een vleeskalverhouderij:

• Die wereldwijd koploper is op het gebied van duurzaamheid, waarbij iedereen op een lijn ligt wat betreft dierenwelzijn;
• Waarbij antibioticagebruik op of onder streefniveau ligt;
• Die een positieve bijdrage levert aan de volksgezondheid;
• Die energieneutraal werkt.

Ook is er aandacht voor verruiming en verrijking van huisvesting, zoals groepshuisvesting.

Impact op milieu en omgeving

• Het belang van het verlagen van emissies (ammoniak, fijnstof en geur) neemt sterk toe;
• Mestverwerking is een kans; door de toegenomen druk op de afzetmarkt voor mest is het belang van be- en verwerking van kalvermest toegenomen;
• Toename van methoden van energiebesparing, zoals zonne-energie, biomassaketels en mestverbranding.

Voedselveiligheid

• Antibiotica: Het gebruik is tussen 2009 en 2018 met 44% afgenomen. De daling is al enkele jaren stabiel tot licht dalend. De sector en de individuele kalverhouders moeten hier maximaal op inzetten om dit verder omlaag te brengen. Het target is 70% in 2018;
• Vanaf 2019 gaat een andere normering voor antibioticagebruik gelden, de zogenaamde benchmarkwaarde. Deze legt het niveau van de actiewaarde op de huidige signaleringswaarde, oftewel een sterke aanscherping. Dit vraagt om actie vanuit de sector;
• Stichting Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector (S.K.V.): sinds 1990 garandeert S.K.V. de consument ‘schoon’ vlees;
• Integrale Ketenbeheersing (I.K.B. vleeskalveren): voor zowel blankvlees als rosévlees is er een I.K.B.-regeling. Bedrijven die produceren onder S.K.V.–controle moeten voldoen aan de I.K.B.-regeling;

Innovatie

De Nederlandse sector voor kalverhouderijen is kostprijsleider in de EU. Dit wordt gekenmerkt door een sterk integratiemodel binnen de keten. Het is een modern productiesysteem met veel en snelle uitwisseling van informatie. Dit model biedt de sector een groot concurrentievoordeel ten opzichte van de overige EU-productielanden. Risico’s worden namelijk meer en meer gespreid doordat posities in integraties in het buitenland worden ingenomen.

Maatschappij

Draagvlak ('license to produce') uit de maatschappij voor de sector en op bedrijfsniveau is niet meer vanzelfsprekend. Door een gebrek aan binding met en kennis van de agrarische sectoren ontstaan subjectieve éénzijdige discussies op (social) media over:

• Dierenwelzijn & ziektedruk;
• Milieubewustzijn;
• Landschapsbeheer;
• Lokale productie (local for local);
• Consumentengedrag.

Wet- en regelgeving

• De wet- en regelgeving voor het welzijn van kalveren is te vinden in het Besluit houders van dieren. Dit besluit is onderdeel van de Wet dieren 
• De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NWA) controleert naleving van welzijnsregels voor kalveren. Blijkt bij controle dat de regels niet zijn nageleefd, dan krijgt het bedrijf een proces-verbaal of een korting op de inkomenssteun. Als het nodig is, grijpt de NVWA ook direct in.
• De Noord-Brabantse veehouderij moet in 2022 in plaats van in 2028 verduurzaamd zijn. Dit Brabants veehouderij-beleid heeft effect op klanten van de Rabobank.

Lees meer op NVWA.nl

Laatste update: december 2019