Onderzoek

Brede welvaart in Oost-Nederland

30 oktober 2020 13:29 RaboResearch

Otto Raspe

Hoofd RaboResearch Regio’s, Innovatie, Duurzaamheid en Ondernemerschap

Rogier Aalders

Regionaal econoom

Sjoerd Hardeman

Sjoerd Hardeman

Senior-econoom

Meer auteurs

In Oost-Nederland is de afgelopen decennia een nieuwe geografie van de economie en welvaart ontstaan: met grotere economische verschillen tussen regio’s binnen Oost-Nederland. Alle reden om in Oost-Nederland te werken aan een brede economische- en welvaartsagenda.

In het kort:

In Oost-Nederland is de afgelopen decennia een nieuwe geografie van de economie ontstaan: met grotere economische verschillen (in toegevoegde waarde) tussen regio’s binnen Oost-Nederland. Er komt nadrukkelijk een scheidslijn tussen het westelijke en oostelijke deel in Oost-Nederland naar voren: de regio Noord-Overijssel (Zwolle), Veluwe (Apeldoorn-Ede-Wageningen) en Zuid-West Gelderland groeiden in aandeel in de economie, terwijl Twente, Achterhoek, en Arnhem-Nijmegen in aandeel verloren.

Ook wanneer we het perspectief op welvaart verbreden en meer aspecten die mensen van waarde vinden meenemen, zien we in Oost-Nederland regionale verschillen. De regio Noord-Overijssel (Zwolle), Veluwe (Apeldoorn-Ede-Wageningen), Zuid-West Gelderland en de Achterhoek hebben bovengemiddelde scores op brede welvaart. Twente bevindt zich op het Nederlandse gemiddelde. Maar Arnhem-Nijmegen scoort slechter op brede welvaart dan Nederland gemiddeld.

Hoewel het niet een-op-een geldt, zien we in Oost-Nederland dat de regio’s die economisch goed presteren over het algemeen ook een bovengemiddelde brede welvaart hebben (bijvoorbeeld Zwolle), terwijl regio’s die economisch minder groeiden juist een lagere brede welvaart hebben (bijvoorbeeld Arnhem-Nijmegen).

De meeste nuances, zowel in positieve als negatieve zin, zien we in de onderliggende dimensies van brede welvaart op stedelijk niveau. De woontevredenheid, maar ook geluk en tevredenheid (samen subjectief welzijn) verschillen fors tussen de steden in Oost-Nederland.

En soms springen er regio-specifieke dimensies van brede welvaart uit. In negatieve zin zien we bijvoorbeeld dat veiligheid in Arnhem relatief laag scoort. Net als inkomen en baanzekerheid in Enschede en Nijmegen. Ook de score op sociale contacten in Hengelo is relatief laag.

Gedurende de coronacrisis zijn onderdelen van brede welvaart onder druk komen te staan. Het gaat in Nederland duidelijk slechter met de dimensies sociale contacten, woontevredenheid en vooral subjectief welzijn (geluk).

Alle reden om in Oost-Nederland te werken aan een brede economische- en welvaartsagenda. Beleid zou zich daarbij moeten richten op het borgen van de dimensies van brede welvaart waarop de regio goed scoort (gewaardeerd wordt), en zich specifiek moeten richten op herstel van de dimensies die onder de maat zijn of waarop de regio een achterstand heeft.

-

Figuur 15. Zuidwest-Gelderland en Tiel op elf dimensies van brede welvaart

Figuur 15. Zuidwest-Gelderland en Tiel op elf dimensies van brede welvaart — Bron: RaboResearch

Meer over