Update
Automotive: nu en de onzekere toekomst
Het afgelopen jaar was een roerig jaar voor de mobiliteitssector. Niet alleen door de nasleep van de coronapandemie maar vooral door de oorlog in Oekraïne, schaarste aan grondstoffen en wet- en regelgeving. Toch deed de markt het goed in 2022. Hoe zet deze lijn zich voort? En wat is de impact van toekomstige wet- en regelgeving? Lees meer over de laatste ontwikkelingen, cijfers en trends in deze update.
In het kort:
2022 dalende afzet maar betere marges
In de afgelopen jaren zijn er veel fluctuaties in de markt geweest in de automotive sector. Grotendeels veroorzaakt door de coronapandemie en de daarbij horende maatregelen. Grote invloeden waren en zijn nog steeds de oorlog in Oekraïne, schaarste aan grondstoffen en vooral wet- en regelgeving.
Tijdens de diverse lockdowns moesten showrooms verplicht hun deuren sluiten. Vooral bedrijven die veel aan particulieren verkopen, merkten dit aan hun dalende verkoopcijfers. Maar vrij snel daarna ontstond er een tekort aan nieuwe auto’s, veroorzaakt door eerder genoemde invloeden. Waar in een normale markt in Nederland de vier voorgaande jaren 410.000 tot 445.000 nieuwe personenauto’s werden verkocht, daalde dat cijfer in 2022 zelfs tot 312.129.
Een tekort aan nieuwe auto’s leidt automatisch ook tot minder occasions op de markt.Hierdoor kan het aanbod de vraag van de occasionmarkt niet bijbenen met als gevolg een enorme stijging van de occasionprijzen. Wanneer de vraag het aanbod overstijgt, leidt dit vrijwel altijd tot een stijging in prijzen. Onder andere doordat kortingen komen te vervallen en de concurrentie op prijs (prijsdruk) daalt. Dit zorgt voor een positief effect op de marges voor de automotive sector. Dit is ook terug te zien in de jaarcijfers van het overgrote deel van ondernemers in deze sector.
Wet- en regelgeving brengen verduurzaming in een stroomversnelling
Een steeds belangrijker onderdeel voor de automotive sector betreft de verduurzaming van de vloot. Zeker door huidige en aankomende wetgeving komt dit in een stroomversnelling. Vanuit de Nederlandse overheid en Europa zijn er regels en wetten aangekondigd of al ingevoerd die in onze optiek invloed hebben op de automotive sector. We schetsen ze hieronder.
Al ingevoerde wetgeving
Wetgeving vanaf 2025
Vanaf 1 januari 2025 vervalt de bpm-vrijstelling op bestelauto’s voor ondernemers. Het bpm-tarief wordt bepaald door de CO2-uitstoot van de bestelauto.
De ingangsdatum van de wetswijziging is nog niet definitief. Inwerkingtreding is afhankelijk van goedkeuring door de Eerste en Tweede Kamer.
Inmiddels hebben 28 gemeenten de ambitie tot invoering of een besluit tot invoering van een ZE-zone genomen. De ingangsdata van de ZE-zones in de diverse steden verschillen. Bekijk de pagina van de gemeente voor meer informatie. De gemeenten Almere, Zaanstad en Hoorn zijn een ZE-zone aan het onderzoeken.
De verwachting is dat in de komende periode in totaal 30 tot 40 steden overgaan naar ZE-zones. Voor sommige type bedrijfsauto’s is er een overgangsregeling. Je mag hiermee tot een bepaalde datum nog wel een ZE-zone in. Dat geldt voor:
Het voorstel vanuit het kabinet om een verplichting te stellen voor leasemaatschappijen om vanaf 2025 alleen nog elektrische voertuigen te leveren is van de baan.
Wetgeving vanaf 2035Het Europese Hof heeft een wetsvoorstel geaccepteerd dat ook na 2035 de verbrandingsmotor is toegestaan. Echter wel op voorwaarde dat deze motor alleen geschikt is voor E-brandstoffen. Synthetische benzine is eigenlijk een brandstof geproduceerd uit waterstof in combinatie met koolstof die uit de atmosfeer wordt opgevangen. Het resultaat: een brandstof waarmee zowat elke huidige verbrandingsmotor kan functioneren en koolstofneutraal zou zijn.
Effecten van de wet- en regelgeving
Bovenstaande wetten, regels en voorstellen hebben allemaal een versnellend effect op het verlagen van de CO2-uitstoot. Waar de overheid richt op verlaging van het aantal voertuigen én verminderen van het aantal kilometers, lijkt dit in de praktijk nog niet het gewenste effect te hebben. Wat zijn de gevolgen die we nu al zien? Uit cijfers blijkt dat het aantal auto’s in Nederland stijgt (zie figuur 2).
Ook het aantal kilometers in Nederland stijgt (zie figuur 3).
Daarbij zien we een (versnelde) elektrificatie van de vloot. Het totaal aantal voertuigen stijgt, het totaal aantal kilometers ook. Het aandeel elektrisch is vooral in de nieuwverkoop flink gegroeid. Dit komt voor een groot deel door een push richting elektrisch vanuit verschillende initiatieven. De grootste push komt vanuit het bedrijfsleven. Veel bedrijven verplichten hun werknemers, die een auto ter beschikking hebben, te kiezen voor een elektrisch voertuig. Particulieren kiezen nog beperkt voor een elektrische auto. De hoge aanschafprijs van een elektrische auto, zowel nieuw als occassion vormt voor veel particulieren een drempel om over te stappen.
Onze verwachtingen voor de toekomst
Doordat het voordeel in bijtelling afvlakt met een gelijke bijtelling voor alle auto’s in 2026, vervalt ook de push vanuit de overheid naar elektrisch. Wel zien we veel bedrijven die hun werknemers met een leaseauto verplichten om elektrisch te rijden. Volgens cijfers van branchevereniging BOVAG was er in de eerste vijf maanden van 2023 een stijging in personenautoregistraties van bijna 30%, ten opzichte van 2022. Volgens de RAI Vereniging was dit voor bedrijfswagens een stijging van 3,1%. De beschikbaarheid van auto’s is inmiddels bij veel merken verbeterd ten opzichte van de afgelopen twee jaar. Op basis daarvan verwachten we dat de voorspelling die diverse instanties hebben gedaan (340.000 personenauto’s en 70.000 bedrijfswagens), overtroffen wordt.
Wat betekent de wet- en regelgeving voor de sector?
Al de huidige en komende wet- en regelgeving heeft invloed op elke ondernemer in de mobiliteit. Wat zijn de verwachtingen? We schetsen 3 punten:
- Er worden meer nieuwe auto’s verkocht (geregistreerd in 2023). Daardoor komen er ook meer inruilers op de markt. Omzet bij dealers zal door meer auto’s stijgen, waarbij rekening gehouden moet worden dat deze auto’s ook nog eens in veel gevallen flink in prijs gestegen zijn en zijn elektrische auto’s veel duurder. De combinatie van die drie factoren zullen naar verwachting een positieve impact hebben op de omzet. In totaal zijn er in de eerste vijf maanden van 2023 29,9% meer auto's afgeleverd dan in 2022. Dit blijkt uit de cijfers van BOVAG, de RAI Vereniging en RDC. Deze groei is toe te schrijven aan het uitleveren van openstaande orders uit 2022. De verwachte groei van 10% is wellicht een te lage voorspelling.
- Door meer inruilers/occasions/einde contract auto’s wordt de schaarste op de markt kleiner en zullen prijzen normaliseren voor gebruikte personenauto’s.
- Er komt in aanloop tot 2025 een grotere vraag naar diesel bedrijfswagens, om de prijsstijging door bpm te ontlopen. Vanaf 2025 zullen diesel bedrijfswagens zo’n € 11.000 tot € 13.000 duurder worden door de bpm.
Wat doet dit met het resultaat?
Duurdere en meer geleverde auto’s zorgen voor een hogere omzet. Doordat meer nieuwe auto’s worden afgeleverd stijgt ook het aanbod van occasions, wat voor een genormaliseerde marge zorgt.
Voor bedrijfswagens ligt de situatie net even anders. Auto-importeurs zien al een stijging in het aantal bestellingen en verwachten een verdere toename voor alle diesel bedrijfswagens die nog voor 1 januari 2025 geleverd kunnen worden. Na die datum zal er veel vraag ontstaan naar occasions met een registratiedatum die daarvoor ligt, waardoor ook de occasionprijzen stijgen.
Daarna gaan steeds meer steden de ZE-zones invoeren. In deze zones mag alleen met een elektrische bedrijfswagen of vrachtwagen gereden worden. In praktijk betekent dit dat er steeds meer gewerkt zal worden met zogenaamde last mile delivery. Hierbij levert een (diesel)vrachtwagen tot een centrale hub buiten de ZE-zone. Daarna neemt een elektrisch voertuig de levering voor de ZE-zone over. Hiermee stijgt de vraag naar elektrische bedrijfswagens en komt er een aantal extra bedrijfswagens op de weg. De verwachting is dat er in de komende jaren in Nederland zo’n 30 tot 40 ZE-zones bijkomen.
Al deze elektrificatie brengt een nadeel met zich mee voor automotive bedrijven. Hoewel er door het gewicht van de auto en het hogere vermogen er iets meer nieuwe banden nodig zijn, zorgt het beperkte onderhoud aan een elektrisch voertuig voor een daling in de aftersales omzet. Deze daling is niet direct zichtbaar en substantieel, gezien het te onderhouden wagenpark voor een groot gedeelte nog bestaat uit brandstof- en hybride auto’s. Volgens de RAI Vereniging is de gemiddelde leeftijd van het Nederlandse wagenpark 11,4 jaar. Hierdoor duurt het misschien nog wel tot 2040 voordat meer dan de helft van de vloot elektrisch is.
Conclusie
2022 was een goed jaar voor de automotive sector, al bleef het aantal nieuwe auto’s achter. In 2023 worden er nu al veel meer nieuwe auto’s geregistreerd. Daardoor zijn er meer occasions, waardoor het gemiddelde prijsniveau daalt. Wanneer de overheidsplannen worden uitgevoerd verwachten we dat er tot 1 januari 2025 meer diesel bedrijfswagens worden verkocht. Daarna stijgt de waarde van occasion-bedrijfswagens. De sector is sterk afhankelijk van wet- en regelgeving die al aangekondigd is. Daardoor is het als ondernemer van belang om flexibel te zijn en up to date te blijven om tijdig te kunnen schakelen.
De wet- en regelgeving is op sommige punten nog niet definitief en wisselt regelmatig. Lange termijn voorspellingen en prognoses zijn dan ook lastig af te geven.
Wil je weten hoe je als ondernemer in automotive kunt inspelen op alle wet- en regelgeving? Of zie je door alle bomen even het bos niet meer? Onze sectormanager Marieke Kuijpers staat open om te sparren.