Familie Ziel kiest voor regeneratieve landbouw op hun melkveebedrijf

Harm Ziel runt samen met zoon Jasper een melkveehouderij in Ens, gelegen in het agrarisch gebied van de Noordoostpolder. Vorig jaar is Jasper toegetreden tot de maatschap. “We hebben een gangbaar bedrijf met 45 melkkoeien en produceren jaarlijks zo’n 10.000 kilo melk per koe,” vertelt Harm. “Daarnaast verbouwen we samen met onze buurman Jarco van Koulil aardappelen en uien.”

Sinds vorig jaar pachten beide bedrijven een kavel van 62,5 hectare op het werelderfgoed Schokland van Flevo-landschap. Hierbij maken ze gebruik van regeneratieve landbouw , met principes zoals niet-kerende grondbewerking, het gebruik van chemie alleen wanneer de oogst in gevaar is, kruidenrijk grasland en beweiding.

Op 45 hectare van de gepachte grond heeft Harm vorig jaar kruiden uit vijf plantenfamilies ingezaaid, waaronder scherm- en vlinderbloemigen en grassen.Hiermee hoopt hij de bodem beter te doorwortelen en meer ruimte te bieden aan het bodemleven. Harm: “Bij het grazen van de koeien houden we goed in de gaten hoe het gaat met hun gezondheid en melkgift. Hierover is nog niet zoveel kennis beschikbaar, maar in de Flevopolders zijn we gewend om te pionieren.”

Boer Harm legt uit dat de overstap naar regeneratieve landbouw geen impulsieve beslissing is. ’Ongeveer twintig jaar geleden nam hij deel aan een onderzoek van Wageningen University & Research over regeneratieve landbouw. “Ik was toen al enthousiast over het principe en vind het een uitdaging om op het werelderfgoed Schokland met nieuwe natuur aan het werk te gaan.”

Toen Harm in februari zijn plannen met zijn accountant besprak, reageerde hij aanvankelijk sceptisch. Hij wilde de melkproductie per koe terugbrengen tot 7.000 kilo, met een verlaagde krachtvoergift van twee tot vier kilo per koe, om zo de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Uiteindelijk slaagde Harm erin zijn accountant te overtuigen, vooral door het plan om de veestapel geleidelijk uit te breiden naar 70 koeien. “Ik ben 60 jaar en Jasper is 26 jaar, dus het moment dat hij ons relatief kleine bedrijf over gaat nemen komt eraan,” vertelt de boer. “Dan wil je wel dat het toekomstbestendig is.”

Samen hebben ze een businessplan opgesteld, met daarin onder andere het verwijderen van asbest uit oude opstallen, de bouw van een nieuwe kapschuur en de aanschaf van een mobiele melkstal. Hierover zijn ze het gesprek aangegaan met het Investeringsfonds Duurzame Landbouw (IDL) en Koos Oetsen van Rabobank. Koos is sinds 2019 relatiemanager voor de familie Ziel en Harm is blij dat hij tijdens het gehele proces heeft kunnen praten met Koos.

In de cofinanciering neemt het Investeringsfonds Duurzame Landbouw zestig procent van de lening voor zijn rekening, en draagt Rabobank voor de overige veertig procent bij. De familie Ziel gebruikt de transitiefinanciering voor de renovatie van de jongveestal, die verouderd en te klein is. In plaats daarvan komt er een openfrontstal, aansluitend aan de ligboxenstal. De nieuwe potstal, geschikt voor dertig stuks jongvee, draagt bij aan het dierenwelzijn. Bovendien ontstaat er zo ruimte in de ligboxenstal om op termijn meer melkkoeien te kunnen houden.

Harm: “Met een vrijloopstal hadden we altijd al veel aandacht voor dierenwelzijn, maar met deze potstal met roostervloer kunnen we meer vaste mest creëren.” Het voelt voor Harm als een morele verplichting om het land daar meer mee te gaan bewerken, en ziet dit als pionieren in de ontwikkelingsfase.