Onderzoek

Lichte terugval digitale economie in eerste kwartaal 2025

23 juli 2025 13:00
Downloaden

In de kwartaalmonitor Digitale Economie blikken we terug op de voortgang van de Nederlandse digitale economie in het afgelopen kwartaal. We kijken naar de prestaties en vooruitzichten van de digitalisering, de digitale sector en de digitale infrastructuur. We zien dat de digitale groei tot stilstand komt, onder andere door onzekerheden in de politiek. In dit artikel zetten we de belangrijkste inzichten uit de monitor op een rij.

illustratie van een hand die een holografische webshop interface bedient

In het kort

Belangrijke gebeurtenissen met betrekking tot de digitale economie

In het eerste kwartaal van 2025 is de groei van de Nederlandse digitale economie tot stilstand gekomen. Hoewel seizoenseffecten deels meespelen, is de daling vooral het gevolg van toenemende geopolitieke spanningen, vertraging in beleidsvorming na de kabinetsval en onzekerheid over handelsbarrières, met name uit de Verenigde Staten (VS). Dit zijn de belangrijkste gebeurtenissen:

    De Algemene Rekenkamer constateerde dat de overheid onvoldoende grip heeft op het toenemende gebruik van de cloud. Door de val van het kabinet vallen er een aantal urgente digitale onderwerpen van de agenda, zoals de Nationale Digitaliseringstrategie (NDS). Het Groningse plan voor een “AI-factory” in een stroomversnelling geraakt. Nederland publiceerde in maart een voortgangsrapport van de Strategie Digitale Economie. Hieruit blijkt dat het mkb flinke stappen heeft gezet. In maart nam de Tweede Kamer een nieuwe wet aan die digitale spionage en buitenlandse inmenging strafbaar stelt. In maart organiseerde Nederland de D9+ Summit in Amsterdam, waar ministers van de meest digitaal ontwikkelde EU-landen overlegden over gezamenlijke strategieën rond AI-regulering, investeringen in cloudinfrastructuur en de digitalisering van overheidsdiensten. De Nederlandse overheid versnelde de financiering van digitale innovatieprojecten. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) intensiveerde haar toezicht op digitale markten.

Digitalisering: structurele groeimotor van de digitale economie

    Digitalisering blijft ondanks alles een structurele groeimotor. Online bestedingen groeide in het laatste kwartaal van 2024 met bijna 5% jaar-op-jaar tot € 10,8 miljard. Ook de zakelijke uitgaven aan publieke cloud groeiden met 12% tot € 2,5 miljard jaar-op-jaar, en de IaaS-uitgaven stegen met 19%. AI ontwikkelt zich snel richting “reasoning” en “agentic” toepassingen. Het generatieve AI-systeem maakt dan zelf afwegingen om tot het beste resultaat te komen, zoals een antwoord, rapport of softwarecode. De groei van het aantal IT-beroepen bleef achter, met een lichte daling van 1% ten opzichte van het vierde kwartaal in 2024.

Digitale sector: bescheiden groei, zakelijke afnemers houden hand op de knip

    De digitale sector liet een gemengd beeld zien. De toegevoegde waarde groeide met 1,5% op jaarbasis, maar bleef achter bij het bredere bedrijfsleven. Het aantal zelfstandigen steeg met 28%, terwijl het aantal werknemers daalde met 0,9%. Vooral telecombedrijven en grote IT-dienstverleners krimpen, deels vanwege AI-gedreven reorganisaties. Het bedrijfsleven in de digitale sector blijft wel positief over de economische vooruitzichten.

Digitale infrastructuur: besef over noodzaak groei infrastructuur groeit

    Binnen de digitale infrastructuur bleef het verkeer via internet exchanges en het aantal glasvezelaansluitingen stevig doorgroeien, maar de uitbouw van datacenters stagneert. De colocatiecapaciteit groeide slechts 1,5% op jaarbasis, terwijl netcongestie, lange vergunningsprocedures en beperkt politiek draagvlak knellen. Nederland verliest terrein als digitale toegangspoort, met name op het gebied van zeekabels.

Download de volledige kwartaalmonitor Digitale Economie

In de volledige kwartaalmonitor Digitale Economie gaan we dieper in op de prestaties van de drie digitale domeinen en de oorzaken ervan. In 29 pagina’s leggen we uit hoe het staat met de Nederlandse digitale economie. Benieuwd? Download hier de kwartaalmonitor Digitale Economie.

Verantwoording

De monitor is samengesteld door onafhankelijk onderzoeksbureau Pb7 Research en wordt mogelijk gemaakt door de Dutch Cloud Community, Dutch Data Center Association en Rabobank. In de monitor kijken we naar de prestaties van de Nederlandse digitale economie. We kijken daarbij naar de ontwikkeling van de digitale benutting, de facilitering door de digitale sector, met extra aandacht voor de ontwikkeling van de digitale infrastructuur. Om dit op kwartaalbasis te kunnen doen, maken we zoveel mogelijk gebruik van indicatoren die ook daadwerkelijk ieder kwartaal beschikbaar zijn. We maken daarbij zoveel mogelijk gebruik van openbare bronnen, zoals statistieken van onder meer het CBS, DNB en ACM. Daarnaast gebruiken we prognoses van Rabobank, die ieder kwartaal worden geactualiseerd, en maken we gebruik van data van Pb7 Research (groei datacenters en zakelijke clouduitgaven). Voor alle gegevens geldt dat we naar de omvang en de jaarlijkse groei kijken: hoeveel procent groei heeft plaatsgevonden ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder.

Meer over