Opinie

Europa moet landen als India meer helpen bij klimaatproblemen

24 februari 2020 9:16 RaboResearch

Europa maakt zich op voor grootse groene plannen: de Green Deal. Maar zolang we opkomende markten, zoals India, niet helpen vergroenen, voelt een eigen klimaatplan als dweilen met de kraan open.

India overstroming

De gevolgen van klimaatverandering worden steeds duidelijker. Het is merkwaardig dat er in januari al eendenkuikentjes rondzwemmen. Waar we ons echter op korte termijn als wereldburger nog meer zorgen over moeten maken, is wat er nu al gebeurt in landen zoals India.

Hittegolven, overstromingen, droogte en watercrises

India was al warm, maar wordt steeds warmer. Vier van de vijf heetste jaren over de afgelopen 120 jaar lagen in het afgelopen decennium (zie figuur 1). Hogere temperaturen en hittegolven zorgen ervoor dat de grondwaterniveaus snel afnemen. Vorig jaar had India te maken met een watercrisis waarbij bijna twee derde van de watervoorraden droog viel. En de prognoses zijn ernstig: bij ongewijzigd beleid zal 40 procent van de Indiërs in 2030 geen toegang hebben tot schoon drinkwater.

Door klimaatverandering is ook de moesson de laatste jaren onvoorspelbaar en extremer geworden. De moesson zorgt van juni tot en met augustus voor 70 procent van de jaarlijkse regenval. Het gevolg is dat sommige delen van India kampen met overstromingen, terwijl andere delen te maken hebben met extreme droogte. De irrigatie door de moesson is van levensbelang voor honderden miljoenen Indiase boeren (43 procent van de Indiase bevolking is nog steeds werkzaam in de landbouwsector). Door misoogsten in het afgelopen jaar is de prijs van bijvoorbeeld groenten in december en januari gestegen met 55 procent ten opzichte van een jaar eerder! Zodoende komt de rekening van klimaatverandering ook op het bordje van alle Indiërs terecht.

Figuur 1: Temperatuur in India stijgt momenteel veel harder dan de trend

Figuur 1: Temperatuur in India stijgt momenteel veel harder dan de trend
Bron: India Meteorologisch Instituut (IMD), RaboResearch

Eigen schuld?

Het wrange is dat de Indiërs de huidige ellende maar een klein deel aan zichzelf te wijten hebben. Weliswaar zal India het gebruik van kolen en het verbranden van gewassen moeten terugdringen om de leefomgeving te verbeteren. Maar als we kijken naar de emissies van broeikasgassen, dan zien we dat India op dit moment een bijdrage aan de wereldwijde uitstoot levert van 6,3 procent, terwijl het land 18 procent van de mondiale bevolking herbergt. Minder bevolkte gebieden, zoals de EU of de VS, stoten momenteel meer uit en dit komt vooral doordat die veel grotere economieën hebben. Dat kan echter veranderen als de Indiase economie blijft groeien, zoals die van China dat doet sinds de eeuwwisseling (zie figuur 2).

Figuur 2: Wat als India en Afrika China achternagaan?

Figuur 2: Wat als India en Afrika China achternagaan?
Toelichting: de extrapolatie is gebaseerd op het trendmatige verloop. Voor India en Afrika is de ontwikkeling van China sinds de jaren negentig gekopieerd. Bron: Europese Commissie, Macrobond, RaboResearch

“Als er in de armere landen geen extra stappen worden gezet, voelen Europese maatregelen toch een beetje als dweilen met de kraan open”

Hoe kunnen we helpen?

Zo’n scenario zou ook voor ons vergaande gevolgen hebben. Volgens de Verenigde Naties bevinden we ons momenteel al op een kantelpunt: alleen door nu in actie te komen kunnen we de opwarming van de aarde beperken tot 1,5 graad en catastrofale gevolgen voorkomen. Probleem is alleen dat veel armere landen vaak minder ruimte hebben voor de noodzakelijke investeringen om het tij te keren. De Indiase economie verkeert momenteel in zwaar weer en heeft te maken met structurele problemen op onder meer de arbeidsmarkt en in de bankensector. Daarnaast staan de overheidsfinanciën er niet gunstig voor: de staatsschuldquote is hoog (70 procent van het bbp) en de jaarlijkse begrotingstekorten zijn fors. Moody's waarschuwde bovendien recent dat klimaatverandering de kredietwaardigheid van de overheid in sommige economieën, waaronder India, onder druk kunnen zetten. Hierdoor kan de rente op staatsschuldpapier nog verder oplopen, terwijl nu al een kwart van de overheidsuitgaven bestaat uit rentelasten…

Maar als er in de armere landen geen extra stappen worden gezet, voelen Europese maatregelen, zoals de Green Deal of een CO2-belasting, toch een beetje als dweilen met de kraan open. Wordt het dus niet tijd dat we armere landen actiever gaan helpen om de energietransitie en klimaatadaptatie te bekostigen? Dat lijkt ons een verstandig streven voor de wereldleiders bij de klimaattop in Glasgow aankomende november.


Eerder verschenen bij RTL Nieuws - Opinie.

Disclaimer

De op/via deze publicatie door Coöperatieve Rabobank U.A. verstrekte informatie is uitsluitend aan Nederlandse afnemers gericht en is geen beleggingsadvies of enige andere beleggingsdienst in de zin van artikel 1: 1 van de Wet op het financieel toezicht. Lees verder