Opinie
Trump trekt dit jaar nog de stekker uit de handelsdeal met China
Ondanks de coronacrisis heeft Trump steeds geroepen dat China zich moet houden aan de gemaakte handelsafspraken. Dit lijkt een onmogelijke opgave en de kans is dus groot dat de handelsoorlog weer oplaait, schrijven RaboResearch-economen Hugo Erken en Michiel van der Veen in deze gastcolumn.
De Verenigde Staten en China liggen diplomatiek weer met elkaar in de clinch. Dat begon in maart met verwijten aan elkaars adres over de wijze waarop het coronavirus werd aangepakt, maar inmiddels zijn de eerste maatregelen genomen om de druk verder op te voeren.
Zo werken de Amerikanen aan wetgeving om buitenlandse bedrijven in China met subsidies en belastingvoordelen over te halen om hun activiteiten te verplaatsen naar de VS. Daarnaast heeft president Trump opdracht gegeven om Hongkong zijn speciale status te ontnemen als reactie op een Chinese veiligheidswet die volgens de Amerikanen de autonomie van Hongkong in gevaar brengt. Tot slot heeft Trump een presidentieel decreet ondertekend waarmee Amerikaanse bedrijven geen producten van de Chinese telecomgigant Huawei meer mogen gebruiken. China heeft op zijn beurt in maart diverse Amerikaanse journalisten het land uitgezet en staatsbedrijven (Cofco en Sinograin) opdracht gegeven om minder landbouwproducten uit de VS te kopen.
Figuur 1: Trumps anti-China-retoriek werkt
Anti-China-retoriek als bliksemafleider
Waarom zijn beide grootmachten elkaar weer in de haren gevlogen? Eén reden hiervoor is dat Trump met de presidentsverkiezingen van november in zicht probeert electoraal garen te spinnen met zijn anti-China-retoriek. Die beproefde strategie lijkt te werken (figuur 1). Dit is bovendien hard nodig voor Trump aangezien hij de laatste maanden de nodige populariteit heeft verloren. Dat komt onder andere door zijn aanpak van de coronacrisis, de snel verslechterde economische situatie en zijn reactie op de recente protesten en sociale onrust.
Figuur 2: Een onmogelijke opgave en een verkeerde trend
Opblazen van de handelsdeal
De vraag is echter hoe ver Trump zal gaan en of hij bereid is de handelsdeal op te blazen die beide landen begin dit jaar hebben ondertekend, de zogeheten Phase One deal. Hij heeft al gedreigd om dit te doen als China zijn beloftes niet nakomt om de komende twee jaar 200 miljard extra Amerikaanse goederen een diensten te kopen. China krijgt geen respijt vanwege de coronacrisis.
Nu roept Trump wel vaker iets om partijen op scherp te zetten, maar we denken dat hij later dit jaar geen andere keuze heeft dan de stekker uit de handelsdeal te trekken. Dit omdat overduidelijk zal zijn dat China de deal niet (kan) navolgen. In de Phase One Monitor meten we op maandbasis of China nog op koers ligt om de importdoelstellingen te halen. Hieruit blijkt dat het land achter op schema ligt (zie figuur 2). De beschikbare data voor de eerste vier maanden van 2020 laten zien dat China 122 miljard aan goederen en diensten heeft geïmporteerd over de laatste twaalf maanden. Dit had 155 miljard moeten zijn als China op koers had willen liggen om de uiteindelijke importdoelstelling voor 2020 uit de deal te halen. De Chinezen komen dus nu al ruim 30 miljard tekort die ze op de een of andere manier zullen moeten inhalen in de resterende maanden. En de bovengenoemde restricties voor Chinese staatsbedrijven op de import van Amerikaanse landbouwproducten wekt niet de indruk dat China hier werk van wil maken.
Kortom: na vier maanden is al pijnlijk duidelijk dat het onwaarschijnlijk, zo niet onmogelijk is voor de Chinezen om de importdoelstelling voor 2020 te halen. Gezien het toch al ontvlambare en ongeduldige karakter van president Trump en de naderende verkiezingen achten we de kans klein dat hij het volledige jaar zal afwachten om de balans op te maken.
Eerder verschenen bij RTL Nieuws - Opinie.