Onderzoek
Horeca en kunst- en cultuursector verdienen bijzondere aandacht binnen Amsterdamse regionale economie
De economische impact van de coronacrisis is overal groot, maar er zijn aanzienlijke verschillen tussen regio’s in hoe deze crisis doorwerkt. In Amsterdam is de economische impact iets kleiner, vooral door haar iets gunstigere sectorstructuur en daaraan gerelateerd het grote aandeel thuiswerksectoren.
Niet alle sectoren zijn even belangrijk voor de Amsterdamse regionale economie. Om een inschatting te maken van het belang van sectoren voor de gehele regio hebben we gemeten welke sectoren een groot aandeel hebben binnen veel van de gemeenten die samen Metropoolregio Amsterdam (MRA) vormen. Opvallend is dat er in veel gemeenten van de MRA veel banen zijn in sectoren die tijdens de coronacrisis onder het vergrootglas liggen (detailhandel, het onderwijs, de gezondheidszorg en eet- en drinkgelegenheden).
De Amsterdamse anderhalvemetereconomie
Het aandeel van de anderhalvemetereconomie in de totale Amsterdamse economie is vergelijkbaar met Nederland: voor beide geldt dat 84 procent van de banen thuis of contactarm buitenshuis kan plaatsvinden. Aan de ene kant is er relatief veel horeca vergeleken met de rest van Nederland. Dit zorgt ervoor dat een deel van de economie in de regio Amsterdam moeilijk kan plaatsvinden binnen een anderhalvemetereconomie. Aan de andere kant is ook de financiële sector oververtegenwoordigd in de regio Amsterdam. Deze sector kan juist relatief goed opereren in de anderhalvemetereconomie. Veel werknemers kunnen hierin namelijk gemakkelijk vanuit huis werken.
“In de regio Amsterdam is veel horeca aanwezig vergeleken met de rest van Nederland”
Via waardeketens hebben de voedingsmiddelenindustrie en de landbouw impact op de rest van de economie
De meeste sectoren zijn onderling met elkaar verbonden via zogeheten waardeketens; zo verkoopt de groothandel bijvoorbeeld kleding aan de detailhandel en brood, groenten en vlees aan de horeca. Uit onze analyse blijkt dat de voedingsmiddelenindustrie, de landbouw en de bouw in veel waardeketens een centrale plek innemen. Dit betekent dat een plotselinge terugval van de productie in deze sectoren als een sneeuwbaleffect veel impact kan hebben op andere sectoren.
Een raamwerk voor regionaal maatwerk in de crisisaanpak
Door drie kenmerken van de specifieke sectorstructuur van Amsterdam te bundelen in één raamwerk bieden we zicht op maatwerk voor de crisisaanpak in deze regio. Figuur 1 laat dit raamwerk zien in vier kwadranten. Sectoren zijn aan een van de vier kwadranten toegevoegd op basis van de mate waarin ze in veel gemeenten een groot aandeel vormen in het totaal aantal banen en de mate waarin ze een centrale positie innemen in waardeketens. Hieruit volgt dat de sectoren in het tweede kwadrant de meeste aandacht nodig hebben: ze nemen een belangrijke positie in de waardeketens in en zorgen voor een groot aandeel van de banen in veel gemeenten in de regio Amsterdam. Van deze sectoren zijn onderwijs, gezondheidszorg en eet- en drinkgelegenheden bovendien maar moeilijk in te passen in een strikte anderhalvemetereconomie.
Figuur 1: De kwadranten op basis van sectorale netwerkanalyse en entropie
