Update

Goede afzet voor tuinbouwproductie biedt ruimte voor investeringen

16 augustus 2021 9:15

De vraag naar bijna alle producten in de groente-, fruit-, bloemen- en plantensector blijft in 2021 op een goed niveau. De export van sierteeltproducten kwam in het eerste halfjaar zelfs op een recordhoogte. Door de goede vraag liggen ook de meeste prijzen boven kostprijs. Dat biedt ruimte voor het opbouwen van reserves of voor investeringen, onder meer in een duurzamere bedrijfsvoering. Toch zijn er ook zorgen. Hoe dat zit, lees je in deze update.

Medewerker plukt plantjes in een veld met plantjes

Rabo Tuinbouwbarometer op hoogste niveau in 4 jaar

De Rabo Tuinbouwbarometer bereikt in het derde kwartaal van 2021 een waarde van 7,9 (zie figuur 1). Het sentiment in de sector blijft goed en de afzet in vrijwel alle sectoren verloopt prima.

“De Rabo Tuinbouwbarometer is met een waarde van 7,9 op het hoogste niveau in 4 jaar.”

Wel groeien de zorgen over kostenstijgingen van energie, meststoffen, gewasbescherming en verpakkingen. Het lukt de tuinbouwbedrijven vaak niet om deze door te rekenen aan hun klanten.

Offertes van toeleveranciers hebben vaak een korte looptijd, omdat zij niet het risico van stijgende inkoopprijzen willen lopen.

Figuur 1: Tuinbouwbarometer op hoogste niveau in 4 jaar

Figuur 1. Tuinbouwbarometer op hoogste niveau in 4 jaar
Rabobank, 2021.

Noot: De barometer is een inschatting van Rabobank over de vraag: “Welk cijfer geeft u de financiële ontwikkeling in de tuinbouw?”

Vraag en omzet op goed niveau

De meeste ondernemers zijn tevreden over hoe de vraag naar hun producten zich ontwikkelt. Wel zorgen de maatregelen om de Covid-19 pandemie onder controle te houden nog steeds voor problemen in de bedrijfsvoering. Zo moet buitenlands personeel soms in Nederland in quarantaine na een verblijf in hun geboorteland.

De omzetniveaus liggen voor bijna alle tuinbouwbedrijven duidelijk boven de niveaus van 2019 en ook boven de opgestelde begrotingen. Vooral bij bedrijven met pot- en perkplanten en boomteelt zien we in het eerste halfjaar prima resultaten. Fruit- en snijbloemenbedrijven (inclusief bollenbroei) nemen een goede middenpositie in. Glasgroente-, vollegrondsgroente- en champignonbedrijven sluiten de rij, maar hebben toch een grotendeels positief resultaat.

Zorgen over kostenstijgingen, energieprijzen en virusbesmettingen

Hoewel het sentiment in de tuinbouw goed is, zijn er ook minder positieve kanten. Tomatentelers maken zich zorgen over een uitbraak van ToBRFV (Tomato Brown Rugose Fruit Virus). Dat kan hun productie erg verstoren.

“Ondanks het positieve sentiment in de tuinbouw zijn er ook zorgen.”

Glastuinders hebben te maken met hogere variabele energieprijzen, die uiteindelijk ook in de langere termijncontracten terugkomen. Daarnaast is er onrust over het overheidsbeleid omtrent energie (ODE, SDE, aardwarmte) dat de transitie naar een fossielvrije glastuinbouw momenteel eerder belemmert dan stimuleert.

Voor alle bedrijven in de tuinbouwketen geldt dat er door leveranciers kostenstijgingen worden doorbelast voor de benodigde materialen (verpakkingen, substraat, plastic). Daardoor verdampen meeropbrengsten ook weer snel.

Circulaire initiatieven worden steeds belangrijker

Het gaat goed in de tuinbouw. Daardoor kunnen bedrijven nieuwe initiatieven oppakken, waarbij het volgens ons noodzakelijk is dat deze investeringen bijdragen aan een duurzamere bedrijfsvoering. Ons advies is om te starten met één thema en dat verder uit te werken. Dat zorgt voor focus en een meetbaar resultaat.

“Nieuwe initiatieven moeten bijdragen aan een duurzamere bedrijfsvoering.”

We laten je een paar interessante voorbeelden in de tuinbouw zien:

Thema 1: Het verduurzamen van de inkoop
Bij verpakkingen kan worden overgeschakeld op verpakkingen gemaakt van gerecycled product of op meermalige verpakkingen (verpakkingen die meerdere keren gebruikt kunnen worden). Ook is het goed om na te gaan of het productiemiddel na gebruik goed te scheiden is, zodat verwerking na hergebruik mogelijk is. Steeds vaker wordt ook de CO₂-footprint van een bepaald productiemiddel al weergegeven. Dat kun je laten meewegen bij je inkoopbeslissing. Afnemers van AGF en bloemen en planten doen dat al steeds meer en zullen jou vragen dit ook te doen.

Thema 2: Het verminderen van verspilling
Fruit, groente of bloemen en planten die niet voldoen aan de juiste specificaties kunnen mogelijk aan een specifieke afnemer worden verkocht of verwerkt worden tot fruitsap, tomatenketchup of groentesnacks. Daarnaast kunnen gewasresten en snoeiafval dienen als grondstof voor medicijnen (taxus), worden gekopte tulpenbladeren verwerkt in papier of aangeboden als strooibloemen-confetti en worden uit champignonvoetjes smaakversterkers gehaald.

Thema 3: Het verduurzamen van de energievoorziening
Glastuinders kijken naar de mogelijkheden om aardwarmte of restwarmte te gebruiken. In de (zacht-)fruitsector zijn er initiatieven om de teelt te combineren met zonnepanelen. In de logistiek schakelen bedrijven om van diesel naar elektrisch rijden. Tot slot mag ook de CCU (Carbon Capture and Utilization)-alliantie genoemd worden. Deze strijdt voor CO₂-hergebruik uit de industrie in de glastuinbouw.

Ben je benieuwd welke circulaire kansen er zijn voor jouw tuinbouwbedrijf? Ga dan eens in gesprek met je accountmanager en loop samen de circulaire kansenkaart door. Het geeft vast en zeker inspiratie voor de verdere verduurzaming van je bedrijf.

Wil je niet alleen lezen maar ook luisteren? Elke twee weken staat er een nieuwe podcast op het Rabo Food & Agri NL kanaal. Vanaf 31 augustus vind je op ons kanaal de podcast over kansen in de circulaire economie.