Update
Energiemarkt in tuinbouw: kan led-belichting helpen?
Veel ondernemers in de tuinbouw vroegen zich tijdens de coronacrisis af hoe hun afzet stand zou houden. Maar nu is de energiemarkt hét gespreksonderwerp in de sector. Hoe ga je op korte termijn om met de gestegen aardgas- en elektriciteitsprijzen? En hoe organiseer je jouw bedrijf op lange termijn zo dat het niet meer afhankelijk is van fossiele brandstoffen? Led-belichting is voor sommige ondernemers een deel van de oplossing. Je leest er meer over in deze tuinbouwupdate.
Stijging energiekosten drukt stemming in tuinbouwsector
In het eerste kwartaal van 2022 is de Rabo Barometer voor de tuinbouw gedaald naar 6,8 (zie figuur 1). Vooral de stemming in de glasgroenten ligt gemiddeld niet veel hoger dan een 6. De stemming in de bollen-, boom- en fruitteelt haalt nog wel bijna een 8. Voor de snijbloemen- en potplantenteelt ligt de score daar tussenin.
De daling in de barometer komt vooral door de zorgen over de stijgende energiekosten. De afgelopen winter was het effect voor individuele bedrijven nog sterk uiteenlopend. Sommige ondernemers hadden namelijk nog vaste contractprijzen. Maar komende maanden lopen er steeds meer contracten van glastuinders af. Zij moeten dan beslissen of ze gas en soms ook elektriciteit weer voor een lange periode vastleggen. Of juist afwachten en hopen op prijsdalingen.
Mogelijk productieverhoging door belangstelling voor led-belichting
Een veelgenoemde maatregel om energie te besparen in de glastuinbouw, is het gebruik van led-belichting in plaats van hps-lampen (High Pressure Sodium). De led-lampen hebben namelijk minder elektriciteit nodig voor dezelfde hoeveelheid licht. Door om te schakelen naar led zien we daarom vaak dat het lichtniveau hoger wordt. Hiermee doelen we op de hoeveelheid licht per oppervlakte-eenheid. Uit de belangstelling voor de onlangs gesloten EG-subsidieregeling (Energie-efficiëntie Glastuinbouw) blijkt dat veel tuinders de omschakeling wel zien zitten. Een gevolg kan zijn dat de kwaliteit verbetert én de productie stijgt.
“Met led-belichting kunnen glastuinders besparen op energie, maar dat is niet voor elke ondernemer een optie.”
Toch past de subsidieregeling lang niet bij elk bedrijf. Bij veel gewassen (lisianthus, chrysant, roos, komkommer, tomaat) gaan de installaties namelijk naar steeds hogere lichtniveaus en is geen sprake van vervanging, maar van uitbreiding. Vaak wordt maar een deel van de HPS-lampen vervangen door led en wordt het lichtniveau sterk opgevoerd. Bijvoorbeeld van 200 µmol/m2/s naar meer dan 300 µmol/m2/s. Dan voldoet een bedrijf niet aan deze regeling. De totale hoeveelheid energie die dan gebruikt wordt per bloemsteel, potplant of kilo groente daalt. Maar de totale hoeveelheid energie die gebruikt wordt per vierkante meter kas daalt in zo’n geval niet of minder door de omschakeling naar een hoger lichtniveau met led. Led-belichting kan dus wel de CO₂-uitstoot verminderen, maar bij intensiever lichtgebruik kan deze besparing tegengevallen.