Meer innoveren vergt beter organiseren

Nederland staat zesde op de Global Competitiveness Index van het World Economic Forum. Ofwel, we zijn dit jaar gestrand in de kwartfinales van de wereldconcurrentiekampioenschappen. Met voetbal waren we daar afgelopen zomer heel blij mee geweest; al was het maar omdat we dan in ieder geval hadden deelgenomen. Tegelijkertijd kan het natuurlijk een stuk beter; temeer omdat onze productiviteitspositie tanende is met alle gevolgen voor de lange-termijngroei van de Nederlandse economie.

Waar gaat het bij de wereldkampioenschappen concurreren om? De concurrentieranglijst zegt iets over het vermogen van landen om op lange termijn haar bewoners van welvaart te voorzien. Net zoals dat je bij voetbal naast een goede verdediging ook je aanval op orde moet hebben, moet een concurrerende economie niet alleen de welvaart in stand houden maar ook extra welvaart creëren.

De verdediging van Nederland staat als een huis: onze wegen liggen er netjes bij, onze rechters zijn onafhankelijk en we hebben een hoogopgeleide bevolking. Tegelijkertijd verwaarlozen we onze voorhoede: we geven te weinig uit aan innovatie. Meer uitgeven aan innovatie ligt dan ook in de rede; door meer te investeren in onderzoek & ontwikkeling creëren we meer kansen om te scoren. Wel moeten we ons realiseren dat niet iedere euro die we uitgeven aan onderzoek & ontwikkeling leidt tot meer innovatie. Denk aan de Concorde, Segway en Google Glass: ondanks extreem hoge verwachtingen bij hun introductie, hebben deze inventies het uiteindelijk niet gered. Innovatie is per definitie een onzekere activiteit; niet ieder schot op goal is een doelpunt.

Alleen maar meer uitgeven aan innovatie is dus geen garantie voor succes. We moeten onze innovatie-inspanningen vooral ook slim inzetten. Internationaal onderzoek laat zien dat goed georganiseerde bedrijven innovatiever zijn. Zulke bedrijven stellen heldere doelen, houden voortgang op prestaties nauwkeurig bij en benutten talent optimaal. Opvallend is dat Nederland ook op deze vlakken wereldwijd slechts zesde scoort, zo blijkt uit recent onderzoek van RaboResearch in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen. Als bedrijven hun eigen organisatie op orde hebben, kunnen ze beter omgaan met de laatste technologische ontwikkelingen.

Met voetbal heeft Nederland de wind weer in de zeilen gekregen. Willen we voor onze concurrentiekracht hetzelfde dan zullen we meer aandacht moeten besteden aan het op orde krijgen van de randvoorwaarden voor innovatie. Meer investeren in innovatie is één, maar er valt voor het Nederlandse bedrijfsleven vooral nog een hoop te halen uit het slimmer organiseren van hun innovatie-inspanningen. Met hetzelfde geld valt nog een hoop te winnen. In tegenstelling tot voetbal gaat het ons natuurlijk niet om de precieze plek op de ranglijst. Uiteindelijk gaat het er ons om dat Nederland de randvoorwaarden voor productiviteitsgroei op orde krijgt.