Opinie
Schitterende toekomst met ruimtereizen verbleekt voor ons op aarde
Een wereld met botsende grootmachten, superrijken met superdure hobby's en een tekort aan natuurlijke hulpbronnen, lijkt allesbehalve een leuke plek. Toch zijn dit prima omstandigheden voor de ruimtevaart.
De ruimtevaart wordt vaak gezien als onderdeel van de zoektocht naar kennis. Maar de geschiedenis leert dat ontdekkingsreizen vaak onder minder romantische omstandigheden op gang kwamen.
Gelukkig voor de ruimtefans zijn er wereldtrends gaande die een nieuwe space race stimuleren, ook al maken ze het leven op aarde niet leuker. Het gaat om rivaliteit tussen wereldmachten, grote private vermogens en een dreigend tekort aan natuurlijke bronnen.
Historisch gezien speelden nationale rivaliteit een belangrijke rol in de vroege jaren van de Europese koloniale expansiedrift. Zo investeerde Spanje in Columbus om buurland Portugal de pas af te snijden. Europese landen probeerde vervolgens zoveel mogelijk van de Nieuwe Wereld te claimen voordat de concurrentie dat kon.
Deze formule herhaalde zich in Afrika en Azië. Rivaliteit tussen grootmachten was de belangrijkste motivatie voor de ruimtevaart-wedloop in de twintigste eeuw. Door de vrede en voorspoed die volgden na de Koude Oorlog, werd de financiering van ruimtevaart daarentegen in de ijskast gezet.
Maar die tijd is al voorbij. China en India zien een ruimtevaartprogramma nu als onderdeel van hun opkomst als wereldmacht. Het is geen toeval dat president Trump wil dat de VS rond 2024 naar de maan terugkeert en de Space Force heeft opgericht.
Particuliere investeerders speelden ook een rol in de vroege Europese verkenning van de aarde, maar alleen omdat een select aantal rijk genoeg was om er geld in te steken.
Sir Walter Raleigh en vrienden financierden persoonlijk de eerste mislukte poging tot een Engelse kolonie in Amerika. Later werden aandelenvennootschappen opgericht om de investeringen te bundelen die nodig waren om nieuwe kolonies te stichten.
Het afgelopen decennium is private financiering ook een rol gaan spelen in de ruimtevaart. Het bestaan van enorme persoonlijke rijkdom heeft de nieuwe ruimtevaartindustrie op gang gebracht.
Miljardairs Bezos, Branson en Musk hebben ruimtevaartbedrijven zelf gefinancierd. Behalve het lanceren van satellieten is toerisme één van de kansen voor nieuwe particuliere ruimtevaartbedrijven, waarvoor een rijke klantenkring vereist is.
Of het nu gaat om publieke of private financiering, ruimtevaart komt niet ver buiten de aarde tenzij er verder in het zonnestelsel iets is waar we hier niet genoeg van hebben.
Voor vroege ontdekkingsreizigers stond goud en zilver bovenaan hun lijst. Zilvermijnen in Amerika vormden de basis van de Spaanse macht en rijkdom in de 16e eeuw. Spanje had destijds zo veel gedolven dat de prijs van edelmetalen in West-Europa aanzienlijk daalde.
Omdat goud en zilver betaalmiddelen waren, betekende dat dat het algemene prijsniveau verzesvoudigde binnen anderhalve eeuw. Nog belangrijker, kolonisatie hielp Europa zijn ecologische beperkingen te verlichten nadat het ontbost was en alle landbouwgrond in gebruik was.
Tegenwoordig blijft de wereldbevolking zich uitbreiden en steeds meer van de beperkte hulpbronnen op aarde verbruiken. Maar er zijn enorme hoeveelheden kostbare en industriële metalen in asteroïden in ons zonnestelsel.
Hoewel de kosten van ruimtevaart aanzienlijk moeten dalen om ze winstgevend naar de aarde te brengen (mede omdat het de prijs ervan verlaagt), zijn er al particuliere bedrijven opgericht die asteroïden willen mijnen.
Het feit dat ze überhaupt financiering aantrekken, zegt evenveel over de verwachtingen die investeerders hebben van ruimtevaart als over de toekomst van het leven op aarde…
Verschenen bij RTL Z/Opinie, 24 juli 2019