Voedselbank Groningen: Steeds meer jongeren naar de Voedselbank

Bottlenecks zijn de beschikbare ruimte en het aantal vrijwilligers. Het bedrijfspand aan de Ulgersmaweg oogt als een regulier distributiecentrum in levensmiddelen. Er zijn echter grote ver[1]schillen: de inkomende goederen zijn afkomstig van schenkingen en de medewerkers zijn allen vrijwilligers. Daarvan zijn er zo’n 165 actief, een heel mooi aantal maar eigenlijk onvoldoende voor al het werk dat er moet gebeuren. “Bij een griepgolf hebben wij personele problemen. Daarom zijn nieuwe vrijwilligers zeer welkom”, vertelt voorzitter Maria Jongsma. Onder meer aan medewerkers met logistieke ervaring is heel veel behoefte. Aanmelden kan via de website voedselbank-groningen.nl.

De achterliggende noodzaak van al dit vrijwilligerswerk is minder vrolijk. Steeds meer mensen in Stad en Ommeland kunnen hun boodschappen niet meer betalen. En die stijging is fors. “Het ‘Steeds meer jongeren naar de Voedselbank’ De Voedselbank in de provincie Groningen voorzien ruim 2700 huishoudens van voedsel, dat zijn vijf- tot zesduizend mensen. laatste jaar nam het aantal klanten met maar liefst ongeveer tachtig procent toe”, zegt Jongsma. “Bedenk je ook dat schaamte nog altijd heel veel mensen weerhoudt om hier binnen te lopen, het daadwerkelijke aantal schrijnende gevallen is nog veel groter. De mensen die zich bij ons melden, zijn in veel gevallen de schaamte voorbij. Wat opvalt is de sterke toename onder met name jongeren, steeds meer mensen van onder de dertig melden zich bij ons aan. En dat zijn geen studenten, want die komen niet in aanmerking. Daarnaast springt de sterke toename van het aantal werkende mensen in het oog, mensen die ondanks hun reguliere baan niet meer rond kunnen komen door de sterk gestegen prijzen van onder meer energie, huur en boodschappen.” Inmiddels voorziet de Voedselbank in de provincie Groningen ruim 2700 huishoudens van voedsel, dat zijn vijf- tot zesduizend mensen. Eigenlijk zijn er minstens twee keer zo veel die in aanmerking zouden komen. De drempel is toch hoog, mensen willen niet afhankelijk zijn. “Maar de ervaring leert ook dat wie eenmaal die drempel heeft genomen, heel blij is met de hulp. Ze voelen een last van hun schouders vallen die hen de ruimte geeft om hun leven weer op de rit te krijgen. Wat ook meehelpt is de benadering van klanten. Wij horen van heel veel klanten dat het hier voelt als een warm bad doordat ze hier nog als mens behandeld worden”, vertelt secretaris Dineke Venekamp. Wie zich aanmeldt, ondergaat een screening. Daarbij kijkt het aanmeldteam onder meer naar de financiële situatie: wie aantoonbaar minder dan driehonderd euro leefgeld per maand heeft - inkomen minus vaste lasten als huur, energie en verzekeringen - komt in aanmerking. De toekenning is per half jaar. “Daarna beoordelen wij of de situatie al is verbeterd en of er hulp nodig is”, legt Venekamp uit. Zo nodig verwijst de Voedselbank mensen door naar hulpverleningsinstanties, bijvoorbeeld de Gemeentelijke Krediet Bank.

De levensmiddelen die er worden uitgedeeld zijn ruwweg in twee categorieën te verdelen: voedsel en persoonlijke verzorgingsmiddelen. Gezond eten heeft daarbij prioriteit. “De Schijf van Vijf houden wij altijd in het oog”, vertelt bestuurslid Gerard Smeding. “Maar we kunnen geen bestellingen doen, zijn grotendeels afhankelijk van wat we krijgen.” Op dit moment koopt de Voedselbank zelf ongeveer tien procent van de voeding bij, met name zuivel en eieren en af en toe kaas en vlees. Er zijn momenteel nog voldoende levensmiddelen beschikbaar om uit te delen, maar Jongsma kijkt wel met enige zorg naar de toekomst: “Voedselbanken groeien overal. Als het zo doorgaat, wordt voldoende voedsel vergaren een grote uitdaging voor de toekomst.” Klanten van de Voedselbank komen eens per week hun boodschappen halen. Dit gebeurt altijd op afspraak, zodat er nooit te veel mensen tegelijk in de winkel zijn. Alle klanten worden bij het winkelen persoonlijk begeleid door een vrijwilliger die hen vertelt hoeveel ze van welke artikelen mogen meenemen. Wie zonder afmelding niet komt opdagen op het afgesproken moment, krijgt een reprimande en bij herhaling een sanctie opgelegd. De afgelopen feestdagen boden drie restaurants in Groningen gratis kerstdiners aan voor klanten van de Voedselbank. Jongsma: “Dat was echt fantastisch, enorm waardevol. Er waren mensen bij die hun hele leven nog nooit uit eten waren geweest. De waardering was enorm. Dit zijn de krenten in de pap.” Voor kinderen is er bovendien het Jarige Job pakket. Een extraatje voor hun verjaardag zodat ze taart kunnen eten, kunnen trakteren op school en thuis een feestje kunnen geven. Want ook het voorkomen en bestrijden van stigma is zeer wezenlijk.

De logistieke organisatie van Voedselbank Groningen is complex. Goederen moeten van distributiecentra, leveranciers en veilingen door heel Nederland worden overgebracht naar Groningen en van het Groninger DC worden verdeeld over de acht Groninger en één Noord-Drentse Voedselbank. Rabobank daagde de Voedselbanken in Groningen-Drenthe uit om te komen met een investeringsagenda waarmee eigen energielasten en andere kosten kunnen worden bespaard. Daarvoor kregen zij een mooie donatie. Ook biedt coöperatieve Rabobank haar team ‘Hulp bij geldzorgen’ aan. Naast een luisterend oor voor onze mensen, geven zij inzicht in de geldstromen en helpen met oplossingen.” “Wij kunnen de armoedeproblematiek niet oplossen, alleen de pijn iets verlichten. Wel staan wij dicht bij deze mensen, worden dagelijks geconfronteerd met armoede in de praktijk en geven op basis daarvan signalen af aan de politiek”, vertelt Jongsma. Zij vertelt dat de doelstelling van de Voedselbank drieledig is: naast het helpen van mensen in nood ook voorkomen van voedselverspilling en het geven van voorlichting. Op de vraag of er zonder de Voedselbank mensen zouden sterven van de honger, kijken zij en Smeding elkaar even aan. “Dat geloof ik niet”, zegt hij. “Nee”, beaamt zij. “Maar de kwaliteit van leven zou voor heel veel mensen wel aanzienlijk lager zijn.”