‘Je zit niet in hetzelfde schuitje.'

Ooit was de boerderij in bedrijf als gemengd agrarisch bedrijf. De vader van Henk Draaijers (62) verhuurde het bedrijf met deels melkvee, deels agrarische teelt. Toen die huurder aangaf te willen stoppen, stapten Henk en zijn vrouw Roelie Draaijers (60) in 1987 samen in het bedrijf.

Ruim tien jaar later besloot het echtpaar het melkvee van de hand te doen. Dat was in de tijd van het verscherpte melkquotum. ,,Ik was toen al begonnen met lelieteelt, en in 1999 kwam daar een spoelerij bij”, vertelt Henk. ,,De spoelerij was van ons, de lelieteelt deden we op contract voor iemand uit Noord-Holland. Wij huurden grond van boeren uit de omgeving.” Nadat de lelieteelt werd overgedaan aan een collega, bleef alleen de spoelerij over; deze werd in 2022 verkocht aan diezelfde collega. Het bedrijf bestaat nu nog uit loonwerk en het houden van Schotse Hooglanders.

Langzamerhand nemen Roelie en Henk dus afscheid van hun bedrijf. Dat heeft voor Roelie veel met een hang naar vrijheid te maken, waar Henk ‘er ook gewoon wel een beetje klaar mee is’. Nu is het echtpaar op een punt gekomen dat ze kunnen stoppen, maar nog niet hoe ze hun vermogen - dat grotendeels in stenen en grond zit - vrij kunnen maken.

Begin dit jaar kwam er een uitnodiging in de mail, voor een bijeenkomst van de Rabobank: ‘Geen opvolging, wat nu?’ Henk was verhinderd, dus Roelie besloot alleen te gaan. ,,Tot dat moment waren we met de accountant in gesprek”, zegt Roelie. ,,Wat prima is, maar die kijkt vooral naar het fiscale deel.” Tijdens de bijeenkomst vertelde Sandra Gerth, vermogensplanner Rabobank, dat heel veel ondernemers laat contact met bijvoorbeeld Rabobank zoeken. Als je op een punt bent dat het lichamelijk minder gaat, heb je niet zo heel veel mogelijkheden meer. Hoe maak je eerder vermogen vrij om van te leven? ,,Toen dacht ik: we moeten met haar in gesprek.”

Roelie benadrukt dat het heel fijn is om met iemand om tafel te zitten die niet emotioneel betrokken is, maar wel heel menselijk naar de situatie kijkt. ,,‘Wat willen jullie’ is haar meest gestelde vraag”, zegt Henk. ,,Zij, Sandra, bekijkt het van alle kanten. Na ‘wat wil je?’ komt ‘wat kun je?’ en ‘hoe?’. Weet je, je denkt er wel over na, maar dan blijft het in je hoofd. Een vermogensplanner biedt structuur. Een agrariër krijgt ook gewoon AOW met 67 jaar, maar gaat dan niet per se met pensioen. Zo werkt het simpelweg niet in deze sector.”

Het is best lastige materie ook. Je stopt nu gedeeltelijk, maar wanneer wil je definitief stoppen? En wat wil je dan? Roelie: ,,In ons geval vrijheid. Samen dingen doen. Daar hangen consequenties aan, en Sandra helpt ons dat onder woorden te brengen en om te zetten in plannen voor de langere termijn.” ,,Zij zet de dingen op een rijtje en brengt structuur in het tijdspad. Binnenkort hebben we nog een derde gesprek, en daarna legt Sandra een rapport neer. Daarin schetst ze de verschillende wegen die we kunnen inslaan en wat de mogelijkheden zijn. Heel menselijk en sociaal.” Henk: ,,We weten prima wát we willen, maar niet hoe en op welke manier.”

Wat Roelie ook heel waardevol vond aan de bijeenkomst, is dat iedereen daar met zijn eigen verhaal zit. ,,Rick van Asperen, een van de sprekers tijdens de bijeenkomst, zei dat veel mensen zeggen: ‘we zitten allemaal in hetzelfde schuitje’. Maar dat is niet zo. ‘Jullie zitten allemaal in je eigen schuitje, op hetzelfde meer’. Je herkent elkaar, je ziet elkaar en je kunt goed met elkaar praten over wat er allemaal bij het stoppen van een agrarisch bedrijf komt kijken. Maar het proces en de uitkomst is voor iedereen anders.”

Het echtpaar Draaijers is het erover eens: werken wordt nu mogen, en is geen moeten meer. Als je geen bedrijfsopvolger hebt: denk na over de toekomst en praat erover met een deskundige. Zo krijg je inzicht in wat er mogelijk is, is hun belangrijkste tip. Dat geeft rust. ,,Wij zijn ook nog niet gestopt, maar de stap wordt wel iets gemakkelijker”, besluit Henk.

Ook belangstelling voor de bijeenkomst ‘Geen opvolging, wat nu?’ Mail naar communicatie.grd@rabobank.nl.