Lelystad Vitaal!
Met haar groene omgeving, gescheiden wegennetwerk en vele sportaccommodaties nodigt Lelystad uit tot sport en bewegen. Toch gebeurt dat nog te weinig, wijzen de cijfers uit. Daarom probeert Maurice Leeser met Stichting Lelystad Vitaal daar - samen met lokale organisaties - verandering in te brengen. Ook Rabobank Flevoland heeft zich als partner aangesloten.
Sporten of bewegen is belangrijk, vindt Maurice Leeser, sinds voorjaar 2020 de voorzitter van Lelystad Vitaal. Met drie studies - Sporteconomie, Gezondheidswetenschappen en Strategisch management - weet hij waar hij over praat. Tussendoor bracht hij de theorie zelf in de praktijk op veld en kantoor: ‘Ik heb altijd veel gesport: voetballen en squashen, maar ook fietsen en wandelen doe ik graag. Ondertussen verzette hij als directeur van het Watersportverbond en de Koninklijke Nederlandsche Roeibond sportieve bakens. Sinds enkele jaren is de bestuurder actief bij Sportbedrijf Lelystad, waar Stichting Lelystad Vitaal gelieerd aan is. ‘In Lelystad sta ik weer dichter in de wijken en op de pleintjes, waar het sporten en bewegen echt moet gebeuren. Een mooie uitdaging om daaraan bij te mogen dragen.’
Minder sportlidmaatschappen
‘Eigenlijk is stilzitten voor niemand goed’, stelt Leeser. ‘Toch is Nederland wereldkampioen stilzitten, met al dat computerwerk. In Lelystad valt op dat over de hele breedte minder wordt gesport dan gemiddeld in Nederland; het overgewichtcijfer is dan ook hoger. Dat heeft te maken met drie factoren, blijkt uit onderzoek’, vertelt de voorzitter. Ten eerste is, zoals in veel grotere steden, de samenhang onder de bevolking niet erg groot, waardoor mensen minder snel samen iets doen. Daarnaast hebben mensen gemiddeld een lagere opleiding en lager inkomen, waardoor men minder vaak een sportlidmaatschap neemt. ‘In Utrecht sport 62% van de volwassenen minimaal eens per week; in Lelystad is dat 44%.’ Het verschil tussen de twee provinciehoofdsteden is dan ook gerelateerd aan de verschillen in opleiding, inkomen en achtergrond.
Een extra zetje in de rug
Aan de infrastructuur in Lelystad ligt het niet. Sportbedrijf Lelystad faciliteert veel verenigingen met het beheer van bijna alle sportaccommodaties, waar - buiten corona - wekelijks zo’n 15.000 (van de 80.000) inwoners sporten. ‘Hier in het zwembad van De Koploper krijgen we bijvoorbeeld meer dan 400.000 bezoeken per jaar. Maar hoe krijg je mensen in beweging die dat niet vanzelfsprekend doen?’ Sportbedrijf Lelystad organiseert daartoe al veel. Ze ontwikkelt - samen met sportverenigingen - flexibel sportaanbod en brengt vraag en aanbod bij elkaar. ‘Daarbij is er extra aandacht voor mensen die een extra zetje in de rug nodig hebben, zoals mensen met een beperking, kinderen in armoede en kwetsbare ouderen. Een voorbeeld is het project Skillz4Life, dat een gezonde levensstijl onder jongeren stimuleert door het aanbieden van passende beweegmogelijkheden. Denk ook aan Walking Football en De Derde Helft, waar senioren met elkaar voetballen respectievelijk een kaartje leggen. Of neem het beweegprogramma Sociaal Vitaal waar ouderen huis-aan-huis voor benaderd zijn. Als je ziet hoeveel lol die mensen daar dan van hebben.’
‘Er gebeurt dus best veel’, ziet Leeser, ‘maar het kan beter. Helemaal nu door corona zien we het belang van gezondheid nog sterker. Tegelijk heeft Lelystad te maken met bezuinigingen. Met Stichting Lelystad Vitaal willen we daarom geld inzamelen voor projecten waarbij het hoofdbestanddeel sport, bewegen en/of een gezonde leefstijl is. Juist de stichting biedt kansen om andere bedrijven en organisaties te vragen om bij te dragen aan een vitalere stad. Ja, we betalen met elkaar belasting om voorzieningen te faciliteren, maar tegelijk hebben werkgevers baat bij een gezonde en mentaal fitte medewerker. Hoe mooi is het dan dat diegene gestimuleerd wordt om te bewegen? Daarom zijn we ook blij met de bijdrage die Rabobank ons via een driejarig partnerschap heeft toegezegd.’ Rabobank Flevoland is vanuit haar missie ‘Growing a better world together’ donateur, maar ze stimuleert ook andere organisaties mee te werken aan een vitalere stad.
Elke euro is het waard
Een stichting als rechtsvorm kan gemakkelijker donaties vragen bij bedrijven, subsidieverstrekkers en fondsen. Voor alle duidelijkheid, er is geen tegenprestatie. ‘Het volledige bedrag is voor de sport- en beweegprojecten. De kosten zitten in vergoedingen voor locaties, materiaal en begeleiding door een trainer. Die werkwijze zonder winstoogmerk is voor veel donateurs een extra motivatie’, heeft Leeser ervaren. Ruim € 60.000 is het eerste halfjaar dan ook al gedoneerd. De eerste bedragen zijn toegekend aan verschillende projecten: € 10.000 van de gemeente Lelystad en Postcode Loterij Buurtfonds voor de Nationale Sportweek, € 5.000 van het Oranje Fonds voor het project GoldenSports, € 7.500 van Stichting Sluyterman Van Loo voor beweeglessen aan ouderen, € 10.000 van het VSBfonds voor het project in de zomervakantie ‘Iedereen doet mee’ en € 30.000 van Stichting Eerstelijns Botter voor Sociaal Vitaal.
‘En investeren in sport en bewegen loont’, rekent Leeser voor: ‘Elke euro die geïnvesteerd wordt in sport en bewegen, levert € 2,46 aan waarde op voor de samenleving, in dit geval Lelystad. Maar liefst 84% daarvan betreft preventie, omdat mensen minder vaak een beroep doen op zorg of een uitkering. Nee, Stichting Lelystad Vitaal zal de armoede en eenzaamheid niet oplossen, maar hiermee maken we de verschillen wel kleiner en kunnen meer mensen meedoen en meewerken aan een vitale stad. Daar ben ik van overtuigd.’