Een op en top duurzame kaas uit de Beemster

Wim Betten, algemeen directeur van Cono, zit in zijn kantoor met prachtig uitzicht over de Beemsterpolder. Hij steekt meteen van wal. ‘Cono is een boerencoöperatie van 420 melkveehouders. Zij leveren de melk waar wij kaas van maken. En die kazen gaan onder verschillende merken de markt op. De Stompetoren kaas bijvoorbeeld, maar ook de Oudendijk, de Weydeland en natuur­lijk onze grootste “jongen”, Beemster kaas. Behalve kaas maken we ook melkpoeder en leveren we grondstoffen aan ijsmaker Ben & Jerry’s. In 2014 is onze nieuwe kaasmakerij geopend. Door niemand minder dan koningin Máxima, we zijn niet voor niets hof leverancier.’ Dankzij het duurzame ontwerp en de nieuwste technologie is deze kaasmakerij energiezuinig. Daarnaast, en dat was voor de makers minstens zo belangrijk, heeft de kaas dezelfde romige kwaliteit behouden. Volgens Betten komt dat laatste doordat Cono, in tegenstelling tot veel kaasmakers, het proces niet volledig geautomatiseerd heeft. Het draineren, oftewel het roeren, gaat bijvoorbeeld nog met de hand en die ambachtelijkheid proef je.

Ook het dierenwelzijn staat bij Cono hoog in het vaandel. ‘Wij willen blije koeien. Daarom heeft elke koe in de stal een ligplek en slapen ze op een zachte ondergrond. Sommige koeien rusten zelfs op een waterbed. Daarnaast heeft elke stal een massage­borstel. Zo’n geluksmomentje voor de koe is goed voor haar gezondheid en dat komt de smaak van de kaas weer ten goede.’ Maar er is meer, want Cono gaat ook voor een blije aarde, blije boeren én blije mensen. Allereerst die blije aarde. ‘Cono heeft de ambitie in 2030 klimaat­positief te zijn. In de hele keten. Van koeienbek tot winkelrek. Ons streven is tien procent meer broei­kasgas uit de lucht te halen dan dat we belasten. Nu al verwarmen we onze kantoren met restwarmte van de makerij en is vijftig procent en dat moet honderd procent worden van ons energieverbruik af komstig van boeren met windmolens en zonne­panelen. Verder hebben we onze eerste elektrische vrachtwagen en gebruiken we het duurzaamste plastic. Maar daarin willen we nog stappen maken. Eigenlijk rust ik pas als je niet alleen de kaas, maar ook de verpakking kunt eten’, lacht Betten.

Om te achterhalen hoe Cono haar ecologische footprint kan verminderen, lopen er verschillende pilots bij de boeren. ‘Zo onderzoeken we het effect van klei op veen en van een onderwaterdrainage om de verdroging, en daarmee de CO₂­uitstoot, tegen te gaan. Ook halen we energie uit mest via het vergistingsprincipe. Let wel, we zitten hierbij niet op de stoel van de boer. Het moet een win­winsituatie zijn. Én een blije aarde én blije boeren. Daarom hanteren we ook een eerlijke melkprijs.’ En dan blije mensen. Ook die kwamen in het rijtje voor. Wat bedoelt Betten daarmee? ‘Dat iedereen hier met een goed gevoel werkt. We doen het samen en zijn één grote familie.’ Tot slot, eet Betten zelf graag kaas? Zonder iets te zeggen, pakt hij zijn broodtrommel en laat de inhoud zien. En jawel, drie sneetjes brood met kaas. ‘Voor de lunch is het jong belegen en ’s avonds bij een glas wijn is het oud.’

Cono maakt kazen onder namen als Stompetoren, Oudendijk, Weydeland en Beemster.