Gebiedsfonds Drentsche Aa ondersteunt landschap, groen en cultuurhistorie in uniek stroomdalgebied
Begrazing is een uitstekende manier van heidebeheer. Dat gebeurt al langer door schapen. Sinds enkele jaren zijn daar koeien bijgekomen. Want schapen en koeien vullen elkaar prima aan in het heidebeheer. Zo begrazen koeien effectiever jonge berken- en naaldboompjes. Daarom breidde stichting Schaapskudde Het Stroomdal uit met een kudde koeien. Daarvoor was wel specifiek de heidekoe nodig, een soort rund dat in Nederland niet meer voorkwam. Gebiedsfonds Drentsche Aa leverde een bijdrage zodat de stichting een kudde kon samenstellen met dieren uit Denemarken.
Criteria
Met steun van het Gebiedsfonds werden er bankjes geplaatst in onder meer Anloo, Gasteren, Loon, Eext en Annen. Het fonds voert zulke projecten niet uit, dat gebeurt door bijvoorbeeld de dorpsbelangenvereniging, historische vereniging of wandelpadenbeheerder. Voor een bijdrage in de kosten kunnen zij aankloppen bij het Gebiedsfonds. Die beoordeelt de aanvragen aan de hand van criteria die statutair zijn vastgelegd. Dit betreft behoud en herstel van biodiversiteit, watersysteem, landschappelijke, cultuurhistorische, archeologische en aardkundige waarden. Ook bevorderen van leefbaarheid in de dorpen en agrarische, recreatieve en economische activiteiten zijn mogelijke criteria.
Het bestuur
“Uniek aan het gebied is dat al het water uit eigen regio afkomstig is. De Drentsche Aa ontspruit in de hoger gelegen delen in Midden-Drenthe en de Hondsrug. Het riviertje krijgt geen aanvoer vanuit bijvoorbeeld de Rijn”, vertelt voorzitter Hendrik Oosterveld. Het bestuur wordt gevormd door vijf personen met uiteenlopende achtergronden, die dit vrijwilligerswerk doen uit liefde voor het stroomdal van de Drentsche Aa. Naast Oosterveld - oud-voorzitter van Overlegorgaan Nationaal Park Drentsche Aa - zijn dit registeraccountant Jack Bosgraaf, landschapshistoricus Ineke Noordhoff, bioloog Margreet ter Steeg en melkveehouder Stan Boelens.
Betrokkenheid
“Wij willen bijdragen aan het besef dat de natuur de basis is van ons bestaan. Daarom willen wij de betrokkenheid van bewoners, boeren, natuurbeheerders, recreanten en ondernemers bij het oeroude esdorpenlandschap in Nationaal Park Drentsche Aa versterken", vertelt Oosterveld. Het fonds draagt bij aan diverse projecten die landschap en natuur versterken, onder meer beplantingen in Zeegse, in de Broekstreek en in het gebied Anreep-Schieven, de faunapassages over de A28 bij Glimmen, project Natte Landschapselementen Gorecht, herstel van paddenschermen bij Gasteren en Gasselte, actieplan Terugkeer van de Roggelelie in Groninger en Drentse akkers en maatregelen voor bescherming van de Grote Modderkruiper in de Drentse Aa. Ook versterking van de identiteit van dit zeer authentieke gebied behoort tot de doelen. Een zaagcursus in Glimmen, natuurfilm Water Land Drenthe, het Noord-Nederlands Jeugdorkest dat de symfonie Ode aan de Ao speelde, het oorlogsmonument bij Anloo, toneelvoorstelling Koning van het Grasland in Anderen, en FestiValderAa bij Schipborg. Het is zomaar een greep uit de initiatieven die er kwamen met steun van het Gebiedsfonds. “Wij financieren altijd mee, nooit alleen”, licht Oosterveld toe. “Gaat het bijvoorbeeld om regulier terugkerende activiteiten - zoals FestiValderAa - dan helpen wij als aanjager graag mee om het van de grond te krijgen, maar blijven wij niet structureel bijdragen.”
Inkomsten
De middelen waarmee Gebiedsfonds Drentsche Aa initiatieven ondersteunt zijn afkomstig uit verschillende bronnen. Zo krijgt het fonds jaarlijks bijdragen van de gemeenten Groningen, Tynaarlo, Aa en Hunze en Assen. Verder vraagt het Gebiedsfonds om vrije giften bij excursies die vrijwilligers verzorgen, houden om geïnteresseerden wegwijs te maken in het gebied. “Deelname is gratis omdat we het zo laagdrempelig mogelijk willen houden. Veel deelnemers ondersteunen ons wel met zo’n gift”, weet de voorzitter. Ook erkende gastheren- en dames uit het 'Levend bezoekersnetwerk' - herkenbaar aan het blauwe Drentsche Aa gevelbordje en de Nationaal Park vlag - doen vrijwillige giften. Deze gebiedsondernemers hebben een Drentsche Aa cursus gevolgd en geven informatie over het Nationaal Park. Oosterveld maakt zich ook sterk om het aantal donateurs te vergroten: “Veel ondernemingen - bijvoorbeeld in recreatie, toerisme en horeca - hebben baat bij een aantrekkelijk stroomdal van de Drentsche Aa omdat dit bezoekers en dus omzet oplevert. Ook mensen die hier wonen, kunnen genieten van veel van de dingen die wij ondersteunen. Hoe meer geld er binnenkomt, hoe meer wij kunnen doen. Als ANBI-stichting sluiten wij graag meerjarige overeenkomsten af met mensen en organisaties die donateur willen worden. Dat heeft voor de donateurs mooie fiscale voordelen omdat deze giften direct aftrekbaar zijn.” “We hebben inmiddels de Vrienden van Gebiedsfonds Drentsche Aa opgericht. Rabobank en Waterbedrijf Groningen maken hiervan al deel uit en het Gebiedsfonds zoekt meer bedrijven of organisaties die Vriend willen worden. “Een groot deel van het drinkwater dat het Groninger waterbedrijf wint, is afkomstig uit de Drentsche Aa, vandaar Waterbedrijf Groningen”, licht Oosterveld toe. “De structurele steun van deze beide partijen is voor ons nog meer dan een inkomstenbron, deze uitdrukkelijke steun draagt bij aan het vertrouwen dat wij uitstralen naar andere mogelijke donateurs. Daarom vind ik die bijdragen fantastisch!”
tekst: Jan Johan ten Have
fotografie: Jan Johan ten Have en Aernout Steegstra, Rudie Wiersma Fotografie