Inspiratie, Implementatie en Acceleratie: de uitkomsten voor Rabo tijdens COP27

Toen het gros van de congresgangers van de COP27 al huiswaarts was gekeerd, kwamen de belangrijkste onderhandelaars zondagmorgen vroeg alsnog tot een akkoord waarmee deze klimaattop in zekere zin gered werd. In de woorden van de Egyptische voorzitter Sameh Shoukry konden de bezoekers aan de klimaattop in zijn land ‘met nieuwe hoop voor de toekomst van de planeet’ na twee weken overleg zijn land verlaten.

Hoofdpunt in het bereikte akkoord is het fonds dat zal worden opgezet om arme landen te compenseren die extra kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering door vooral rijke landen. Daarnaast was er tijdens de top, ondanks de wereldwijde inflatie en meervoudige crises, de bevestiging dat zal worden vastgehouden aan de maximale stijging van de temperatuur op aarde van 1,5 graad, zoals eerder in het Parijs-akkoord was afgesproken. Maar nieuwe ambities of stappen om hiertoe ook echt te komen zijn helaas niet gezet.

Het eindresultaat van twee weken COP27 zorgde aldus voor verdeelde reacties: de ontwikkelingslanden zijn erg enthousiast, de meeste westerse landen, met name de Verenigde Staten en Europa, inclusief Nederland, noemen het resultaat teleurstellend.

Wat is de afdronk voor Rabobank, dat met een delegatie geleid door twee elkaar afwisselende leden van de Groepsdirectie – Berry Marttin en Kirsten Konst – en CEO Rabo Carbon Bank Barbara Baarsma aanwezig was in Egypte? “Het eindresultaat van de COP27 voor de wereld kun je moeilijk een groot succes noemen. Maar op een aantal onderwerpen waarbij Rabobank intensief betrokken is, hebben we toch echt vooruitgang geboekt. Dus laten we ook de positieve uitkomsten vieren”, zegt Suzanne van Tilburg, die als Global Head Food & Energy Networks namens de bank bij deze COP (en voorbereidende conferenties) aanwezig was.

Die concrete vooruitgang zit onder meer bij Acorn, het Rabo-project dat via massale inzet van kleine boeren in ontwikkelingslanden – zogeheten ‘smallholder farmers’ – en het planten van fruitbomen op hun land, bedrijven helpt om CO2-uitstoot te compenseren en daarmee een verdienmodel voor kleine boeren creëert. Twee Acorn-collega’s – Emma van de Ven, Strategy & Research Lead, en Max Berkelmans, Consultant Finance – reisden mee naar Egypte en namen actief deel aan de vele bijeenkomst tijdens COP27. De twee kregen naar eigen zeggen ‘overweldigend veel positieve reacties’ op hun verhaal. “Acorn was klaar voor COP en COP bleek klaar voor Acorn. Wij doen met Acorn exact wat mensen nu zoeken en dat is een tastbare en schaalbare implementatie van een oplossing bieden om de CO2-uitstoot in de wereld terug te brengen”, vertelt Emma van de Ven. De vraag naar deelnamemogelijkheden was zelfs zo groot dat na vertrek van Emma en Max nog een derde Acorn-teamlid, Harm Haverkort, moest worden ingevlogen voor de tweede week van de top.

Daarnaast haalde het Acorn-team ook een paar concrete toezeggingen binnen voor projecten in gebieden waar met smallholder farmers gewerkt kan gaan worden. “We hebben een letter of intent getekend met de regering van El Salvador waarin staat dat we zo’n 20.000 kleine koffieboeren in het land gaan helpen om over te schakelen op regeneratieve agrobosbouw”, vertelt Max Berkelmans. “En twee andere Centraal-Amerikaanse landen die expliciet een moratorium op koolstofmarkten hebben ingesteld stonden open om met Acorn te praten over opties voor samenwerking. Dat zorgde ervoor dat we met een heel positief gevoel terugkeerden naar Nederland.”

Een ander hoogtepunt voor Rabobank was de lancering door onder andere CEO Carbon Bank Barbara Baarsma tijdens COP27 van een door de EU en zeven Afrikaanse landen getekende Resolutie Bodemgezondheid (Soil Health Resolution). Hiermee is de start gegeven om richting COP28 volgend jaar, wereldwijde erkenning én beloningen te geven aan boeren die investeren in duurzamere landbouwpraktijken om de biodiversiteit te behouden en koolstof op te slaan. In aanvulling hierop lanceerde Rabobank een ‘carbon farming paper’ samen met de FAO, de Food & Agriculture Organization van de Verenigde Naties. Een meer gerenommeerde partner om zoiets te doen is nauwelijks denkbaar en het is erop gericht om met projecten als Acorn de oplossingen tegen klimaatverandering op te schalen en versnellen. “Het paste ook precies bij deze ‘Afrika-COP’: namelijk dat we met honderden miljoenen kleine boeren over de hele wereld helpen om de CO2-uitstoot te verminderen”, aldus Van Tilburg.

Dat ‘schalen en versnellen’ was een terugkerend thema tijdens COP27, vervolgt Van Tilburg. Het speelde ook mee bij een ander succes dat Rabobank boekte in Egypte. Dat draait om een mega-bomenplant project in Brazilië waar een groep van zes bedrijven en banken, waaronder Rabobank, een gebied van maar liefst vier miljoen hectare (vergelijkbaar met de omvang van Zwitserland) de komende jaren wil beplanten met 2 miljard nieuwe bomen. Het project, dat volgens GD-lid Berry Marttin van ongekende omvang en bijzondere waarde is, wordt gefinancierd door de verkoop van carbon credits en haalde de voorpagina’s door heel Brazilië en daarbuiten.

Dat Rabobank op haar traditioneel sterke Food & Agri-kant de meeste resultaten kon boeken in Egypte, bleek ook uit de door Rabobank zwaar ingezette agendering van voedselverliezen in relatie tot koolstofuitstoot. Groepsdirectielid Kirsten Konst ondertekende namens een wereldwijde coalitie van landen als Nederland en de EU, en bedrijven als Unilever, een ‘Pledge’ – een initiatief dat werd voorbereid door Rabo-collega Lieke Verhofstad, business developer Food & Energy Networks die ook in Egypte was – om met concrete interventies voedselverspilling te verminderen. Zo bleek ook tijdens COP27 telkens weer dat de bank voor haar kennis, netwerken en financieringsoplossingen grote waardering vindt. Bij veel bijeenkomsten was de bank als enige financiële instelling uitgenodigd en Berry Marttin was zelfs de enige private sector spreker tijdens de plenaire sessies op de landbouwdag van COP27. De onderwerpen waarmee Marttin in de eerste week van de COP door de zalen en zaaltjes trok, draaien allemaal om de voedselsysteemtransitie, een van de drie pijlers onder de huidige Rabobank-strategie.

Voor Marttin zijn die onderwerpen vooral voedselverspilling, bodemgezondheid, herbebossingen de echte prijs voor voedsel. “Landbouw en vooral landgebruík hebben de potentie om naar net zero te gaan. Het is mijn droom dat we uiteindelijk zelfs een netto positieve wereld bereiken. Dat is complex, maar het kan als we echt goed samenwerken. En daar heb ik in Egypte toch ook weer hoopvolle signalen voor gekregen.”

Ook Konst keerde opgewekt terug nadat zij in de tweede week van COP veel sessies bezocht rond het thema energietransitie. Haar gevoel dat de technologie er in veel gevallen al wel is maar dat het vooral gaat om de implementatie daarvan te versnellen en op te schalen, werd bevestigd, zei ze na afloop. “Ik ben er meer dan ooit van overtuigd dat Rabo een enorme kans heeft om onze kennis, netwerken en financiële oplossingen te gebruiken om onze klanten te helpen echte impact te maken en tegelijkertijd ons bedrijf te laten groeien”, aldus Konst.

Hoewel de impact van Rabobank op het terrein van F&A aanzienlijk groter is door de decennialange kennis en ervaring die de bank op dat terrein heeft, ziet zij ook dat er op die andere transitie die bij de bank centraal staat – die van de energiewereld – echt kansen liggen om bij te dragen aan oplossingen. “We zijn al actief, met voorstellen zoals onze energiefaciliteiten, onze steun aan energiecoöperaties, leasing en onze lange staat van dienst op het gebied van projectfinanciering voor duurzame energieprojecten. Onze bijdrage wordt erkend en ons leiderschap wordt gewaardeerd. Wij zijn vastbesloten onze proposities en portefeuille uit te breiden om onze rol te spelen en het bedrijf te laten groeien. Laten we allemaal samenwerken in onze interacties met de klanten en binnen de bank om samen schone energie op te schalen."