In Davos draait alles dit jaar om ‘herstel van vertrouwen’

Stefaan Decraene kon zondagavond kort na aankomst in Davos meteen aanschuiven bij het Round Table Dinner van de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) in goed gezelschap van de gerenommeerde duurzaamheidsexpert Johan Rockström. In het ICE House aan de Promenade, de centraal gelegen, lange winkelstraat van het Zwitserse bergdorp, spraken deelnemers aan het forum onder leiding van de Nederlandse oud TNT-topman en inmiddels al ruim tien jaar invloedrijke voorman van de WBCSD Peter Bakker over hoe ‘klimaattransformatie te koppelen is aan de kapitaalmarkten’.

Dit soort grote onderwerpen voor een brainstorm tussen bankiers, CEO’s, NGO’s, wetenschappers en politici is typerend voor het WEF, het ultieme netwerkevenement dat dit jaar zijn 54e editie beleeft. Het overkoepelende thema van het forum, dat vanmorgen officieel is geopend, is ‘Rebuilding Trust’. In deze uitdagende tijden van oorlog, polarisatie, geopolitieke onrust en steeds zichtbaarder klimaatverandering belooft de organisatie dat de ruim tweeduizend deelnemers zich komende dagen mogen ‘concentreren op de fundamentele beginselen die vertrouwen aandrijven, waaronder transparantie, consistentie en verantwoording’.

Dat woord ‘vertrouwen’ spreekt Decraene als bankier in elk geval aan, zegt hij. “Vertrouwen is alles wat een bank in de basis moet zijn en moet uitstralen. Onze klanten moeten dat vertrouwen voelen en wij moeten dat in alles wat we doen ook zijn. Juist in deze onzekere tijden en niet alleen op het vlak van kapitaal, ook op een voor ons belangrijk thema als duurzaamheid. We have to walk our talk”, aldus Decraene.

De komende drie dagen is zijn agenda hier van ontbijtsessies ’s morgens vroeg tot werkdiners en after drinks ’s avonds laat gevuld met afspraken. “Ik heb drie categorieën ontmoetingen op mijn lijst staan: de institutionele bijeenkomsten, waar ik andere banken en bedrijven tref. Dan zijn er natuurlijk de klanten van de bank die ik hier wil spreken over hoe we hun transitie-uitdagingen kunnen faciliteren. En tot slot wil ik ook de policy makers ontmoeten, zoals ministers van landbouw of milieu, of staatshoofden uit landen waar Rabobank actief is”, vertelt hij.

Stefaan Decraene ontmoet, naast trouwe Davos-ganger Mark Rutte, komende dagen in elk geval ook Vice President Sefkovic die de Green Deal binnen de Europese Commissie coördineert, en Eurocommissaris Wopke Hoekstra. Een jaar geleden was die hier nog in zijn hoedanigheid als Nederlands minister van Buitenlandse Zaken, sinds een paar maanden is hij de Eurocommissaris voor Klimaatactie. Onderwerp van gesprek tussen beide heren zal in elk geval zijn de klimaatfinanciering en wet- en regelgeving voor banken, met name in relatie tot de stappen die zij met en voor hun klanten willen zetten rond verduurzaming.

Decraene realiseert zich dat Davos van een andere orde is dan de recente klimaattop in Dubai, de COP28 waar hij ook namens de bank aanwezig was. Daar liepen veel politici rond en werd door alle deelnemers samengewerkt en vooral ook onderhandeld om mondiaal geldende besluiten te nemen. Hier tussen de besneeuwde bergtoppen is er geen onderhandelingsagenda en worden geen formele besluiten genomen, maar tijdens de veelal informele sessies vooral oplossingen bedacht, plannen gemaakt en actiegerichte allianties gesmeed.

“Je hoort hier heel goed wat er bij politici en bij bedrijven leeft. En de samenkomst van publieke en private partijen in die informele sfeer bevordert de wederzijdse inspiratie en vergroot de kans op nieuwe vormen van samenwerking. Dat is echt een belangrijk element van Davos”, vertelt Suzanne van Tilburg, Global Head Food & Energy Networks en al enige jaren met haar team de coördinator van de Rabo-delegatie in Davos. Zij weet als geen ander dat het WEF een unieke gelegenheid biedt om in een paar dagen heel veel mensen te ontmoeten en te spreken. “Alles komt hier samen, van financiële instellingen, NGO’s en klanten tot regeringsleiders. Drie dagen afspraken in Davos scheelt weken reizen in de rest van het jaar”, legt ze uit. “Bovendien kan, zo snel na de uitkomsten van COP28 over de voedsel- en energietransities, doorgepakt worden met ideeën voor de weg naar COP29 eind dit jaar en - voor Rabobank een belangrijke stip op de horizon - COP30 in Brazilië.”

Voor Rabobank staan ook komende dagen weer de twee transities waarop de bank zich richt – voedsel en energie – bij veel afspraken centraal. Naast Stefaan Decraene nemen ook zijn collega Kirsten Konst uit de Groepsdirectie en eind vorig jaar afgezwaaid GD-lid Berry Marttin deel aan Davos. Konst concentreert zich op gesprekken over de energietransitie, Marttin richt zich op de wereld van food systems. Hij is in de veertien jaar dat hij in de top van de bank actief was, vaak hier geweest en heeft een ongekend netwerk aan contacten waar de bank graag gebruik van blijft maken. In overleg met zijn opvolger in de GD Els Kamphof zorgt hij dit jaar voor een warme overdracht van dat netwerk.

Het thema dat de bank hier in Davos de afgelopen jaren echt op de kaart heeft gezet is de True Value of Food: wat is de echte waarde van ons voedsel? Het huidige voedselsysteem heeft een weeffout omdat er geen rekening wordt gehouden met hoeveel waarde er bijvoorbeeld onttrokken is aan de aarde. Wat zijn de gevolgen van de huidige voedselproductie voor de gezondheid van de consument? En hoe staat het met de sociale kosten die verbonden zijn aan onderbetaalde werknemers? Marttin gooit geregeld de knuppel in het hoenderhok door te stellen dat het voedselsysteem fundamenteel omgekeerd moet worden: we moeten toe naar een systeem waarin duurzaam en gezond voedsel betaalbaar wordt voor iedereen. Dan volgt altijd een boeiend debat, ook hier in Davos. Deze keer agendeert Rabobank de uitdaging van een True Value of Food verdienmodel en de aanjagende rol die op True Value of Food gerichte investeringen en innovatieve financieringsvormen hierbij kunnen spelen.

Veel gesprekken bij het WEF zullen dit keer ook draaien om de staat van de democratie in de wereld. In landen waar bij elkaar opgeteld meer dan de helft van de wereldbevolking woont, gaan kiezers in 2024 naar de stembus. Onder meer in Rusland, de Verenigde Staten en India zijn er dit jaar verkiezingen. Dit betekent niet dat de wereld democratischer wordt, schrijven onderzoekers en commentatoren in hun voorbeschouwingen op het WEF. Er lijkt juist een trend zichtbaar dat het nationalisme weer sterker wordt en dat is slecht nieuws voor het gezamenlijk oplossen van mondiale problemen als klimaat en migratie.

De druk om in dat decor juist nu in Davos tot concrete resultaten te komen zal ook voelbaar zijn. Het initiatief van de Zwitserse zakenman Klaus Schwab krijgt al jaren zowel lof (‘uniek informeel netwerk’) als kritiek (‘elitair gezelschap’) toegezwaaid. In dat opzicht zal het thema van herstel van vertrouwen dat dit jaar gekozen is voor het forum een dubbele betekenis hebben: niet alleen voor de wereld maar ook voor dit forum zelf is vertrouwen essentieel.