Aandelen deden in oktober een stap terug en de wereldeconomie begint tekenen te vertonen van afkoeling. Toch zijn de rendementsperspectieven niet slecht. Dit geldt voor aandelen en inmiddels ook voor obligaties. In dit artikel zetten we de belangrijkste ontwikkelingen op een rij en leggen we uit hoe we ons positioneren in onze beheerportefeuilles.
Oktober was met een rendement van -3% voor de wereldindex de slechtste oktobermaand sinds 2018. Aanleiding voor de daling zijn de gestegen rente, een onevenwichtige economische groei in de wereld en de zorgen over de oorlog in het Midden-Oosten met mogelijke impact op grondstofprijzen.
Obligaties hielden met een plus van 0,4% juist hun kruit droog na een daling van ruim 2% in september. Tegen het eind van de oktobermaand groeide het besef dat de stijging van de rente zijn langste tijd heeft gehad, waardoor de vooruitzichten voor obligaties verbeterden.
Hoewel de oorlog in het Midden-Oosten een risico vormt, houden we in ons basisscenario nog altijd rekening met een beheersbare groeiafzwakking van de wereldeconomie. De laatste economische cijfers wijzen nog altijd op een onevenwichtige groei in de wereld met een sterke groei in de VS, een duidelijke afname in activiteit in Europa en stabilisatie van de groei in China.
De zwakte in Europa manifesteert zich zowel in de maakindustrie als in de dienstensector. De hogere renteomgeving, met een negatieve impact op de huizenmarkt, en de hogere gevoeligheid voor de Chinese economie spelen hierin een belangrijke rol. Maar ook de krappe arbeidsmarkt beperkt de groei.
In het derde kwartaal kromp de economie van de eurozone dan ook met 0,1% op kwartaalbasis. Met mogelijk ook een lichte krimp in het vierde kwartaal verwachten we een milde recessie in de eurozone.
Een diepe recessie verwachten we niet, aangezien een sterk oplopende werkloosheid niet aannemelijk is en de reële lonen in de komende tijd zullen stijgen. Dit legt een vloer onder de bestedingen.
In tegenstelling tot de eurozone valt op dat de Amerikaanse economie juist boven verwachting presteerde in het derde kwartaal. De Amerikaanse consument leverde daaraan een sterke bijdrage. Ten opzichte van het tweede kwartaal lieten de consumentenbestedingen een versnelling zien.
Het is niet aannemelijk dat dit tempo in de komende kwartalen wordt vastgehouden, vanwege de vertraagde werking van de sterk opgelopen rente, afnemende spaartegoeden en minder krapte op de arbeidsmarkt. We houden rekening met een milde recessie in de loop van 2024. Het meest recente banenrapport over de maand oktober bevestigt de afkoeling van de Amerikaanse economie.
In China valt de economische data niet langer tegen, vanwege de verlaagde verwachtingen van beleggers. Maar het uitblijven van een inhaaleffect na de zerocovidperiode en de aanhoudende malaise in de vastgoedsector maken dat meer stimulering vanuit de overheid nodig is.
De recente verruiming van het begrotingstekort voor dit jaar en het eerste bezoek van president Xi aan de Chinese centrale bank (PBoC) vormen een duidelijk signaal dat de autoriteiten zorgen hebben over de groei en meer maatregelen willen nemen om die aan te pakken.
Het uiteenlopende economische beeld en de geopolitieke spanningen hebben hun weerslag op de houding van centrale bankiers. De focus ligt daarbij nog steeds op inflatie. Maar de inflatieontwikkeling en de economische onzekerheid geven aanleiding om een pas op de plaats te maken.
In de VS is de kerninflatie (de inflatie zonder de beweeglijke voedsel- en energieprijzen) gedaald naar 3,7%; het laagste niveau sinds mei 2021. Punt van aandacht is de versnelling van de kerninflatie op maandbasis: die ging van 0,1% in augustus naar 0,3% in september. De strijd met de inflatie is dus nog niet helemaal gestreden. In de eurozone ontwikkelt de inflatie zich ook gunstig. De feitelijke inflatie en de kerninflatie zetten de daling door.
We verwachten niet dat de Amerikaanse centrale bank (de Fed) de rente verder gaat verhogen, ondanks de sterke economische ontwikkeling. Bij de Europese Centrale Bank (ECB) nemen de zorgen toe over de afzwakkende economie in de eurozone. Dit bleek ook bij de rentevergadering van oktober, waarin werd vastgehouden aan de huidige renteniveaus.
We verwachten dat de rentepiek achter ons ligt en dat de focus de komende tijd verschuift naar het moment van de eerste verlaging. Dit zal op zijn vroegst in de loop van 2024 zijn. Daarbij houdt de markt voor de komende twaalf maanden rekening met drie verlagingen voor de ECB en twee voor de Fed.
Met in de komende tijd een afnemende inflatie, een lagere groei en een einde aan het verkrappende beleid van centrale bankiers zien we nog steeds voldoende redenen voor een neutrale weging voor aandelen en obligaties. We verwachten een beheersbare groeivertraging van de wereldeconomie, waarbij de winsten van bedrijven kunnen blijven stijgen. En de waarderingen van aandelen en obligaties zijn volgens ons in balans.
De ontwikkeling van de bedrijfswinsten is cruciaal voor met name de aandelenmarkten. Het huidige cijferseizoen verloopt tot nu toe gemengd. Met in de VS een winstgroei die 8% volgens Bloomberg hoger ligt dan wat analisten hadden verwacht, terwijl die in Europa juist circa 8% achterblijft bij de verwachting .
Wereldwijd zijn analisten voorzichtiger aan het worden. De laatste tijd zien we dat ze hun winsttaxaties naar verhouding vaker naar beneden bijstellen.
Toch blijft de verwachting voor de winstgroei in 2024 relatief hoog: ruim 10%. Ook is de aandelenwaardering recent gezakt. Met een dividendrendement van ruim 2% is het rendementsperspectief voor aandelen nog steeds gunstig.
Daar staat tegenover dat de Europese kapitaalmarktrente het hoogste niveau sinds 2011 heeft bereikt. Dit hogere renteniveau maakt dat obligaties ook perspectief bieden.
De huidige hoge rentes zijn gunstig voor de verhouding tussen risico en rendement. Dit heeft alles te maken met de fors gestegen rente, het feit dat we het ergste wat de rentestijgingen betreft achter ons laten en dat er perspectief is op renteverlagingen later volgend jaar. De potentiële winst bij een rentedaling is veel hoger dan het mogelijke verlies bij een rentestijging.
| Beleggingsprofiel | Aandelen | Obligaties | Afwijking op basis van visie |
|---|---|---|---|
| Defensief | 30% | 70% | Geen (neutraal) |
| Neutraal | 50% | 50% | Geen (neutraal) |
| Offensief | 70% | 30% | Geen (neutraal) |
| Zeer offensief | 90% | 10% | Geen (neutraal) |
Hoewel ons basisscenario uitgaat van afnemende inflatie en een beheersbare groeivertraging, moeten we als beleggers ook rekening houden met negatieve scenario's. Zo sluiten we het scenario van stagflatie niet uit. De oorlog in het Midden-Oosten kan verder escaleren met een grote impact op grondstofprijzen. Dit kan inflatie weer aanzwengelen en de economische groei onder druk zetten.
Beleg je met Rabo Beheerd Beleggen Actief of Exclusief? Dan lees je in de ingelogde omgeving en in de Rabo App onze uitgebreide beleggingsvisie met meer informatie over onze strategie voor aandelen en obligaties.
Je vindt de uitgebreide visie in je beleggingsomgeving onder Nieuws & Info.
De Coöperatieve Rabobank U.A. is geregistreerd als beleggingsonderneming bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. De informatie in deze publicatie is gebaseerd op door ons betrouwbaar geachte bronnen en publieke informatie. Lees verder
