Uitzendbureaus verzorgen uitzendwerk of detachering. Ook verzorgen zij werving en selectie, re-integratie, opleidingen en advies op het gebied van humanresourcemanagement. Voor de uitzendbranche deelt de Rabobank recente cijfers en trends.
We bespreken de ontwikkelingen op het gebied van:
Kansen op middellange en lange termijn
De Rabobank verwacht dat de volumegroei die voorheen te zien was in de sector, in 2018 afzwakt. Werkgevers zullen actiever inzetten op het verhogen van de arbeidsproductiviteit. Dit remt de groei van de werkgelegenheid.
Voor de middellange en lange termijn zien wij enerzijds kansen in de markt, waaronder de vraag naar aanvullende HR-diensten en de stijgende vraag naar flexibele krachten. Anderzijds kan het door de toenemende schaarste op de arbeidsmarkt voor de uitzendbranche lastig zijn om kwalitatief goed personeel aan te trekken.
De omvang van alle vormen van flexwerk is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Hieronder vallen naast uitzendkrachten en medewerkers met een tijdelijk contract ook zzp’ers. Er zijn voorzichtige signalen dat dit tij door de krapte op de arbeidsmarkt in bepaalde sectoren gaat keren. Flexibel werk met uitzicht op een vast contract komt daarmee meer in de picture.
Kijk voor meer informatie bij de UWV Arbeidsmarktprognose 2017-2018 op Uwv.nl
De concurrentie in de uitzendbranche neemt toe. Door specialisatie, waaronder specifieke doelgroepen, verbreding van het takenpakket en kostenbesparing door digitalisering, kan men zich blijven onderscheiden.
Wetgeving die ongunstig is voor zzp’ers, zoals de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA), kan leiden tot verschuiving binnen de flexmarkt, minder vraag naar zzp’ers en meer vraag naar uitzendkrachten en payrolling.
De omvang van de flexbranche is toegenomen. Eind 2016 had nog maar 60% van de werkzame beroepsbevolking een vast contract. Daarnaast is 22% van de werknemers in loondienst met een flexibele arbeidsovereenkomst en werkt 16% als zelfstandige. De groei van de uitzendbranche is tot dusver evenredig aan de groei van de gehele flexbranche.
De flexbranche wordt steeds diverser. Het aantal uitzendbureaus is de afgelopen jaren stabiel gebleven, terwijl het aantal payrollbedrijven sterk is gegroeid. Bij de arbeidsbemiddelaars en uitleenbureaus is alleen het aantal eenmanszaken gegroeid. Uitzendbureaus bieden steeds vaker een breed scala van diensten op het gebied van uitzenden, payrolling en arbeidsbemiddeling aan, om zo de opdrachtgever te ontzorgen en de concurrentie voor te blijven.
De aard van het uitzendwerk verandert. Uitzendwerk is minder vaak seizoenswerk. Ruim 60% van de uitzendkrachten is langer dan vier maanden aan de slag bij de inlener. Uitzendkrachten zijn steeds ouder en hoger opgeleid. Nog maar 13% bestaat uit scholieren en studenten. Voor het opvangen van pieken in de werkzaamheden gebruiken uitzendbureaus steeds vaker nuluren- en oproepcontracten. Deze vorm van flexwerk is de afgelopen jaren het hardst gegroeid.
Door de krapper wordende arbeidsmarkt in bepaalde sectoren zoals ICT, zorg, onderwijs en bouw, wordt het lastiger voor de uitzendbranche om kwalitatief goed personeel aan te trekken. Volgens het CBS zag in de eerste helft van 2017 ruim 30% van de uitzendbureaus een tekort aan arbeidskrachten als belangrijkste belemmering. In het derde kwartaal liep dit zelfs op naar bijna 60%, maar dit is vermoedelijk deels een seizoenseffect. De komende jaren zullen veel banen voor lager en middelbaar opgeleiden verdwijnen, terwijl dit juist de banen zijn die uitzendkrachten invullen. Dit is een bedreiging voor de sector.
Duurzaamheid
Duurzaamheid speelt als thema binnen de uitzendbranche, met name waar het gaat om 'people'.
Onderwerpen die spelen zijn:
- gezond en veilig werken
- opleidingen en persoonlijke ontwikkeling
- van-werk-naar-werktrajecten
- goed werkgeverschap
De koplopers in de branche schenken hier aandacht aan in hun businessmodel en weten actiever medewerkers aan zich te binden.
Innovatie
Digitalisering heeft grote impact op de uitzendbranche. Interne processen worden gedigitaliseerd, waaronder het zoeken, screenen, aannemen en (zelf-)roosteren van kandidaten. Dit zorgt voor extra investeringen in ICT, maar resulteert uiteindelijk in een efficiëntere organisatie en lagere kosten. Er zijn inmiddels ook volledig online uitzendbureaus.
Nieuwe verdienmodellen ontstaan, zoals:
- diversificatie (uitzenden en payrolling)
- verdieping (opleidingen en trainingen, zoals e-learning)
Maatschappij
De meerderheid van de uitzendkrachten heeft de voorkeur voor een vast contract. In combinatie met krapte zien we mogelijk weer een verschuiving van flex naar vast. Dit remt de groei van uitzendbureaus.
Met de perspectiefverklaring wordt een inschatting gemaakt van de toekomstige verdiencapaciteit van de uitzendkracht. Dit maakt het kopen van een huis ook voor uitzendkrachten mogelijk. De perspectiefverklaring beïnvloedt de waardering voor uitzendwerk positief.
Vanuit de overheid vindt er steeds meer sturing plaats van baanzekerheid naar werkzekerheid. Zij stimuleert de samenwerking tussen het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) en private arbeidsbemiddelaars.
Wet- en regelgeving
Uitzendkrachten vallen vaak onder soepelere regelgeving dan gewone werknemers. Veranderingen in regelgeving hebben grote invloed op de aantrekkelijkheid van de verschillende vormen van flexwerken.
Door de Wet werk en zekerheid (Wwz), die sinds 2015 van kracht is, krijgen mensen met een tijdelijk contract na twee jaar in plaats van drie jaar een vast contract. Voor de uitzendbranche geldt een langere termijn van maximaal vier jaar.
Voor bedrijven die over een langere periode tijdelijke krachten willen inhuren, zijn uitzendkrachten sindsdien interessanter geworden. In 2018 is een evaluatie van de Wwz gepland. Aanpassing kan ongunstig zijn voor uitzendbureaus.
De DBA wordt vervangen. De beoordeling of er bij zzp'ers sprake was van een verkapte dienstbetrekking heeft niet goed gewerkt. De nieuwe wet moet deze zekerheid wel bieden en schijnzelfstandigheid (met name aan de onderkant) voorkomen. Een opdrachtgeversverklaring vervangt de modelovereenkomst uit de Wet DBA.
Loonheffingsnummer uitzendbranche
Vanaf 1 januari 2019 mogen bedrijven die arbeid ter beschikking stellen alleen nog maar het loonheffingsnummer van de uitzendbranche gebruiken (sector 52). Dit volgens de Wet financieringen sociale verzekeringen (Wfsv). Voorheen hanteerden uitzendbureaus vanwege kostenbesparing vaak de indeling van de branche waarin werd gedetacheerd. Tot 1 januari 2019 mogen uitzendbureaus nog de huidige indeling blijven gebruiken, daarna zullen de kosten oplopen. Nieuwe partijen dienen de nieuwe indeling direct te hanteren. Hierdoor blijft er voorlopig sprake van ongelijkheid in de branche.
Sociale regelgeving
De Inspectie SWZ controleert strenger op ontduiking van sociale regelgeving. Zij heeft in 2016 bij een controle van 500 uitzendbureaus voor 1,3 miljoen euro aan boetes uitgedeeld. Dit had vooral te maken met onderbetaling van (Poolse) uitzendkrachten, met name in de agrarische sector, de industrie, de horeca, de detailhandel, de bouw en de schoonmaak. Handhaving vermindert oneerlijke concurrentie door malafide partijen. Ook is er sprake van zelfregulering. Zo is er sinds 2015 een keurmerk dat toeziet op de kwaliteit van de huisvesting van buitenlandse werknemers volgens de brancheorganisatie NBBU.
Aanbod Rabobank
Rabobank als maatschappelijk partner
De Rabobank erkent de belangrijke rol van de spelers in de uitzendbranche voor de maatschappij. Wij werken samen met onder meer de brancheorganisaties en marktpartijen.
Laatste update: december 2017