Update

Duurzaamheid en innovatie in de tuinbouw

18 februari 2020 17:08

Het sentiment in de tuinbouw blijft redelijk goed, dat blijkt uit de Rabo Tuinbouwbarometer. De goede resultaten van afgelopen jaar lijken daarvoor de belangrijkste reden. Toch houden de gevolgen van de richtlijnen Opslag Duurzame Energie (ODE) de ondernemers bezig. Verder praten we je bij over innovatieve ontwikkelingen in de tulpensector en staan we stil bij de toekomst van de tuinbouw.

Medewerker bezig met sla

Wat is Opslag Duurzame Energie (ODE)?

De afkorting ODE staat voor opslag duurzame energie en klimaattransitie. De ODE is een heffing op stroomverbruik om zo de productie van duurzame energie te stimuleren. Het tarief voor de ODE is vastgelegd door de overheid en betaal je via de energierekening.

De Tweede Kamer heeft een tariefsverhoging voor de ODE voorgesteld. In de schijf van 50.000 tot 10 miljoen kWh gaat het om een tariefstijging van bijna 200%. Dit heeft natuurlijk enorme impact op tuinbouwbedrijven. Deze kostenstijging is zelfs zo hoog dat bedrijven failliet dreigen te gaan. De verhoging van de ODE op netstroom staat bovendien lijnrecht tegenover de wens om elektrische warmtepompen en andere duurzame oplossingen (zonder gas) te gebruiken.

“De tariefverhoging van ODE heeft enorme impact op de kosten voor tuinbouwbedrijven.”

Terugblik en vooruitzichten voedingstuinbouw en sierteelt

De hardfruitsector heeft afgelopen winter (2019-2020) een betere prijsvorming gehad dan het jaar ervoor. De prijsverwachtingen voor de voedingstuinbouw in het nieuwe seizoen zijn positief. Tegelijkertijd zijn telers naast de impact van het ODE bezorgd over mogelijke virusbesmettingen..

Sierteelt
De sierteelt heeft de laatste maanden van 2019 een goede omzet bereikt. Niet vanwege hoge producties, maar juist door betere prijzen. Toch blijven er zorgen over de prijzen. In de glastuinbouw zijn de prijzen van de rode roos, phalaenopsis, lelie en fresia onder de maat en het is de vraag of dat nog herstelt. Het afgelopen jaar was ook een prima jaar voor de broeierij. Door de grote oogst van bollen in 2019 is de vraag wat prijzen van snijtulpen gaan doen aan het einde van het seizoen (april-mei), zeker nu de klokprijzen in januari al tegenvielen.

Boomteelt
In de boomteelt blijven er goede marktomstandigheden. De vraag naar (buiten-)groen blijft op niveau, zeker voor bedrijven die zich richten op de institutionele markt. Bij provincies, Staatsbosbeheer, gemeenten en bedrijven dringt het nu blijkbaar echt door dat groen daadwerkelijk bijdraagt aan een goede en gezonde werk- en leefomgeving. Daarnaast dragen bossen positief bij aan het klimaatvraagstuk doordat ze CO₂ opnemen.

Innovatieve ontwikkelingen in de tulpensector

Onlangs presenteerde de Rabobank op de Dag van de Tulp een update over belangrijke ontwikkelingen in de tulpensector. Daaruit bleek dat nieuwe technologie zich voornamelijk richt op duurzaamheid. DümmenOrange heeft samen met IribowSBW een doorbraak gerealiseerd voor het veredelen en vermeerderen van tulpen. De DNA-structuur van een aantal belangrijke tulpenrassen is al eerder ontrafeld, waardoor we mogelijk sneller dan we denken genen kunnen gebruiken bij de veredeling van tulpen.. En daarmee kan er weer sneller een resistentieprogramma gemaakt worden.

De beschikbaarheid van grond is van invloed op productievolumes: er moet tenslotte wel plek zijn om te verbouwen. Daar bovenop is er een jaareffect. Waar 2018 een lage productie van tulpenbollen per hectare telde, lagen producties in 2019 hoger. Daardoor loopt de geleidelijke stijging van het aantal tulpenbollen grilliger dan de stijging van de teeltoppervlakte. In 2017 gaven we aan dat er een potentiële markt voor drie miljard snijtulpen was, maar dat door gebrek aan grond de productie laag bleef. Dit is een uitdaging voor de sector.

Nieuwe technieken, rassen en markten in de tuinbouw

Aan het begin van elk jaar reist de Nederlandse tuinbouw af naar de Fruit Logistica in Berlijn of de IPM in Essen om de laatste trends en ontwikkelingen in het vakgebied op te pikken. Een beurs die de laatste tijd ook veel wordt bezocht door de AGF- en bloemensector, is de Horecava. Misschien niet de eerste beurs waar je aan denkt in deze branche, maar zeker relevant.

Op de Horecava was de eiwittransitie (van dierlijke eiwitten naar plantaardige eiwitten) volop zichtbaar. Zo zien we dat het aantal nieuwe producten waar plantaardige eiwitten (peulvruchten, soja, paddenstoelen en zeewier) in verwerkt zijn enorm toeneemt. Zelfs in combinatie met vlees. Ook zagen we daar veel nieuwe fruitrepen, smoothies, ijssmaken en eetbare bloemen voorbijkomen. Allerlei vormen van voeding waar kansen liggen voor de tuinbouwsector.

De Rabobank ondersteunt innovatie in de bloembollenteelt via het programma Bollenrevolutie 4.0 en de publiek-private samenwerking ‘Fundamentele Systeemsprong Bloembollen’. Dit alles is gericht op minder chemische gewasbescherming en een betere vermeerdering.