Ga direct naar:
Het gemiddelde rendement is redelijk, maar ODE, tomatenvirus en arbeidsinvulling zijn reden tot zorg. De Rabobarometer komt dit kwartaal uit op 7,0. Verder in deze update:
Het sentiment in de tuinbouw blijft redelijk goed. Dat blijkt uit de Rabo Tuinbouwbarometer. De waarde hiervan is het eerste kwartaal van 2020 een fractie gestegen. De score bedraagt 7,0 (vorige kwartaal 6,9). De resultaten van afgelopen jaar lijken daarvoor de belangrijkste reden. Toch houden de gevolgen van de Opslag Duurzame Energie (ODE) en de Wet Arbeidsmarkt in Balans de gemoederen bezig. De nieuwe ODE-tarieven treffen vooral bedrijven die vooruitstrevend bezig waren met verduurzaming. Het streven van de sector om zonder fossiele brandstoffen te werken, wordt hierdoor gedwarsboomd. Glastuinbouw Nederland heeft dit in samenwerking met de Rabobank, Royal Flora Holland en Greenports Nederland duidelijk kenbaar gemaakt aan de verantwoordelijke bewindslieden.
De prijsverwachtingen voor de voedingstuinbouw in het nieuwe seizoen zijn positief. Telers zijn echter bezorgd over mogelijke virusbesmettingen en de eerder genoemde overheidsmaatregelen. De hardfruitsector kent deze winter (2019-2020) een betere prijsvorming. De productie van de belichte winterteelt van aardbei komt nu pas op gang.
De sierteelt heeft de laatste maanden van 2019 een goede omzet bereikt. Dat kwam deze keer niet door hogere producties, maar vooral door betere prijzen. Toch blijven er ook zorgen. In de glastuinbouw zijn de prijzen van rode roos, phalaenopsis, lelie en fresia onder de maat en het is de vraag of dat zal herstellen. Het seizoen voor snijtulpen is net van start. Het afgelopen jaar was een prima jaar voor de broeierij. Door de grote oogst van bollen in 2019 is iedereen nu vooral benieuwd wat de prijzen van snijtulpen gaan doen aan het einde van het seizoen (april-mei), zeker nu de klokprijzen in januari al tegenvielen. Groene planten hebben nog steeds het tij mee. Veel tuincentra voeren op eigen wijze de actie ‘Kerstboom eruit, potplant erin’ en dat geeft nog steeds een goede vraag.
In de bloembollenteelt blijven de marktomstandigheden voor lelie somber. Al enkele jaren lijkt er sprake van een structureel overschot. De verwachtingen voor de teelt van voorjaarsbloeiers zijn positief.
In de boomteelt blijven er goede marktomstandigheden. De vraag naar (buiten-)groen blijft op niveau. Dat geldt zeker voor de bedrijven die zich richten op de institutionele markt. Blijkbaar dringt het bij provincies, Staatsbosbeheer, gemeenten en bedrijven nu echt door dat groen daadwerkelijk kan bijdragen aan een goede en gezonde leef- en werkomgeving. Daarnaast kunnen bossen CO2 vastleggen en daarmee positief bijdragen aan het klimaatvraagstuk.
In de groot- en detailhandel volgen structuurwijzigingen en consolidaties elkaar in rap tempo op, nog sneller dan in teeltbedrijven lijkt het. Dat geldt zowel in de groente- als sierteelt. Enkele voorbeelden:
Bovenstaande lijst is niet uitputtend, maar geeft wel een beeld van de ontwikkelingen in de ketenstructuur: samenwerking in de veredeling, consolidatie in de handel, intrede van private equity en bedrijfsmatige samenwerking in de productie. Onze verwachting is dat deze trend verder zal doorzetten. Belangrijke oorzaken daarvoor lijken de bundeling van inkoopkracht bij de retail, voordelen in gezamenlijke aanpak van bijvoorbeeld IT en research & development, behoud van aantrekkingskracht op de arbeidsmarkt.
Onlangs presenteerde de Rabobank op de Dag van de Tulp een update over enkele ontwikkelingen in de tulpensector. Twee jaar geleden bracht de Rabobank de studie ‘Tulpenmanie of tulpenbranie!?’ uit. Aan de vooravond van dit broeiseizoen was het tijd voor een update en zijn tachtig personen uit de sector naar hun mening gevraagd over recente ontwikkelingen.
Allereerst lijkt nieuwe technologie zich te richten op het voldoen aan duurzaamheidseisen. Bij de veredeling en vermeerdering is door DümmenOrange in samenwerking met IribowSBW een doorbraak in de vermeerdering gerealiseerd. De DNA-structuur van enkele belangrijke tulpenrassen is eerder al ontrafeld, waardoor het gebruik van markergenen bij de veredeling dichterbij komt. Daarmee kan een resistentieprogramma sneller gerealiseerd worden.
Op organisatorisch gebied lijkt de samenwerking in ‘Next Level Sierteeltveredeling’ inmiddels van de grond te komen. Dat was een reden om betrokkenen te vragen naar hun mening over een spoedige doorbraak van resistentieveredeling bij tulpen. Uit de antwoorden blijkt dat een derde van de ondervraagden deze doorbraak verwacht binnen vijf jaar, maar het merendeel denkt niet dat de veredeling dit al binnen vijf jaar bereikt. De Rabobank ondersteunt innovatie in de bloembollenteelt via het gezamenlijke programma Bollenrevolutie 4.0 en de publiek-private samenwerking ‘Fundamentele Systeemsprong Bloembollen’. Dit alles is gericht op minder chemische gewasbescherming en een betere vermeerdering.
De beschikbaarheid van grond geeft nog steeds veel richting aan de productievolumes. Daar bovenop is er een jaareffect. Daar waar er in 2018 lage producties van tulpenbollen per hectare waren, lagen de producties in 2019 juist op een hoog niveau. Daardoor verloopt de geleidelijke stijging van het aantal geproduceerde tulpenbollen grilliger dan de stijging van de teeltoppervlakte. In 2017 gaven we aan dat er een potentiële markt voor drie miljard snijtulpen bestaat, maar dat vooral door het gebrek aan voldoende grond de daadwerkelijke productie wat lager zal blijven.
In de enquête ondersteunen de meeste betrokkenen nog steeds deze marktpotentie. De meningen verschillen vooral over het tempo van de productiegroei om deze markt in te vullen. Over de markt voor de droogverkoop van tulpenbollen zijn betrokkenen veel somberder. Bijna de helft (43%) verwacht een daling van de marktomvang.
“Alles voor minder chemische gewasbescherming en betere vermeerdering.”
Begin van elk jaar reist de Nederlandse tuinbouw af naar de Fruit Logistica in Berlijn of de IPM in Essen om in gesprek te gaan met zakenrelaties. Wat valt er te ontdekken: nieuwe technieken, nieuwe rassen, nieuwe markten. Maar ook bevestiging zoeken van zaken waar je mee bezig bent. Maak je daadwerkelijk een actielijst voor dit soort activiteiten of kijk je wel wat op je pad komt? En als je na enkele weken terug kijkt op het bezoek, wat is er dan blijven hangen?
Een beurs waaraan je misschien niet meteen denkt als je in de AGF- of bloemensector werkzaam bent: de Horecava. Maar de eiwittransitie (van dierlijke eiwitten naar plantaardige eiwitten) is daar volop zichtbaar. Het aantal nieuwe producten met verwerking van plantaardig eiwit (peulvruchten, soja, paddenstoelen, zeewier) al dan niet in combinatie met vlees neemt enorm toe en zie je hier veel terugkomen. Maar ook allerlei nieuwe fruitbars, smoothies, ijssmaken komen voorbij. Zelfs eetbare bloemen ontbraken niet.
Niet al deze nieuwe producten zullen een succes worden, maar het is voor iedereen in de AGF-sector een aanrader de Horecava eens in de agenda van 2021 te zetten.
Tot voor kort maakte de Duitse consument nog niet zoveel gebruik van online aankopen als consumenten in het Verenigd Koninkrijk, Nederland of België. Maar in 2019 zijn de verkoopcijfers van e-commerce wel met 11,6% gestegen. Het ging in 2019 om een totaalomzet van 72,6 miljard euro, tegen 65,1 miljard euro een jaar daarvoor (bron: BEVH, 2020). Het online koopgedrag verandert ook. Inmiddels wordt een derde van de aankopen via een smartphone of tablet besteld, tweederde gebruikt nog een PC of notebook. Al met al is de conclusie dat de Duitse e-commerce duidelijk bezig is met een inhaalslag.
De onlineverkoop van levensmiddelen stelde in Duitsland nog niet veel voor, maar is in 2019 gestegen naar 1,6 miljard euro. In 2018 was dat nog 1,4 miljard euro, een stijging van 17%! Dat betekent dat inmiddels gemiddeld elke Duitse consument ongeveer 200 euro per jaar online aan levensmiddelen besteedt. Bij bloemen en zogenaamde DIY-artikelen steeg de Duitse online verkoop van 2.088 miljoen euro in 2018 naar 2.276 miljoen euro in 2019. Dat is een stijging van 9%. Bij de online verkoop van levensmiddelen wordt ongeveer 53% gekocht door vrouwen, 47% door mannen. Dat ligt wat anders bij de categorie DIY en bloemen. Daar is 60% van de online kopers man, 40% is vrouw.
