Een bedrijf overnemen

Bedrijfsovernames worden soms ingegeven door impulsieve beslissingen. Soms doet zich een kans voor, lijkt het een interessante groeimogelijkheid en zonder veel nadenken gaat men ervoor, uit angst dat een concurrent hen voor zal zijn. Helaas leiden zulke overnames meestal niet tot het gewenste succes volgens Ferdi. Zijn advies is dan ook "Heb een plan en bedenk een strategie, waarin je onder meer verwerkt wat er in jouw markt gebeurt, wie je klanten zijn en je leveranciers, hoe je aan personeel kunt komen en hoe belangrijk de locatie is voor jouw onderneming. In hoeverre gaat een overname een bijdrage leveren aan het realiseren van het (strategisch) plan?".

Bij bedrijfsovernames moet je een keuze maken: wil je iemand met uitstekende onderhandelingsvaardigheden, iemand die zich inzet voor een solide deal, of iemand die koste wat het kost de onderneming voor de laagste prijs wil kopen? Volgens Kramer is het belangrijk om te overwegen welke expertise je adviseurs hebben. Ondernemers vertrouwen soms op hun eigen accountant, maar vergeten te controleren of deze ervaring heeft met overnametransacties of de specifieke sector waarin je actief bent.

Een juridisch adviseur is ook essentieel. “Ga niet voor de eerste de beste advocaat die je toevallig kent, maar kies liever voor een specialist die de hele dag niets anders doet dan overnamecontracten opstellen”, aldus Ferdi.

Het is belangrijk om tijdig advies in te winnen omdat het je voorbereidt op een succesvolle bedrijfsaankoop. Vroegtijdig bedrijfsovername advies helpt bij het plannen, het verkrijgen van waardebepaling en het opstellen van een soepel exit-plan. Bovendien kun je met deskundig advies risico’s minimaliseren en vaker een soepele overgang garanderen.

Voor bedrijfsovername is het belangrijk om de eisen voor de gewenste onderneming in kaart te brengen. Dit houdt in dat je een profiel opstelt. Denk na over de branche waarin je zoekt, de gewenste omvang van het bedrijf en de locatie. Ferdi: "Moet het een winstgevend bedrijf zijn of mag het ook verlieslijdend zijn? Moet er een management aanwezig zijn? En natuurlijk ook: wat mag het bedrijf ongeveer kosten? Je moet het natuurlijk wel kunnen betalen."

Volgens Ferdi heerst er vaak het idee dat je de hoofdprijs betaalt als je interesse toont in een overname. Dit is echter niet per definitie waar weet hij uit ervaring. Je hebt altijd zelf de regie. Sterker nog, als je passief afwacht tot iets wordt aangeboden, loop je het risico dat niet alleen jij, maar ook je concurrenten in gesprek zijn met de verkopende partij. Dit kan juist prijsverhogend werken. Ferdi: Ook als dit niet direct leidt tot een transactie, omdat de andere partij nog niet aan verkopen toe is, sta je in elk geval vast op het lijstje voor als deze ondernemer er wél aan toe is.”

Na het eerste contact en het uitspreken van je interesse, volgen de eerste verkennende gesprekken. Belangrijke vragen die je in deze fase moet stellen, zijn volgens Ferdi: "Is er een klik? Staat de andere partij open voor een overname? Hoe denkt het management erover? Past de bedrijfscultuur bij die van jou? Let er echter op dat je niet alleen over zakelijke aspecten praat. Informele gesprekken, zoals samen een hapje eten, kunnen verhelderend zijn."

Het onderzoek betreft overigens volgens Ferdi niet alleen de onderneming die je wilt overnemen, maar zeker ook je eigen achterban. “Staat jouw team erachter en zijn jouw eigen mensen er wel klaar voor? Als er te veel weerstand is, kun je je afvragen je daar wel gelukkig van wordt. En hoe zit het met je eigen gezin? Het overnemen van een bedrijf kost veel tijd en geld. Dan is het heel belangrijk dat het thuisfront achter je staat en je onvoorwaardelijk steunt.”

Als een bedrijfsovername inderdaad een logische stap lijkt en beide partijen positief staan tegenover het idee, kunnen de onderhandelingen beginnen. In deze fase speelt informatie een cruciale rol. Op basis van waardebepalingen gemaakt door experts, wordt er een advies gegeven op de prijsbepaling. Openheid en transparantie zijn essentieel volgens Ferdi. "Houd altijd je initiële doel voor ogen: waarom wilde je dit bedrijf overnemen? Wees hier vanaf het begin eerlijk over tegen de verkoper, zodat je op tijd ‘nee’ kunt zeggen als het niet de juiste richting op gaat."

Als de onderhandelingen tot overeenstemming leiden, is het tijd om een intentieverklaring op te stellen. "Deze verklaring moet transparant zijn en alle processtappen bevatten die je zult doorlopen. Denk na over voorwaarden voor het geval de situatie anders verloopt dan gepland en je opnieuw wilt onderhandelen over de prijs", aldus Ferdi. Het is essentieel om vooraf de risico’s te overwegen en worstcase-scenario’s te maken. Als er iets misgaat, waar kan het dan fout gaan en hoe kun je jezelf daartegen beschermen? Vervolgens ga je de boeken controleren, stel je veel financiële vragen en houd je interviews met sleutelfiguren, personeel en soms zelfs leveranciers en klanten.

Zodra er geen verborgen gebreken zijn, alle juridische en financiële zaken zijn afgerond en de deal is gesloten, begint het daadwerkelijke samengaan van twee bedrijven en hun werknemers. In deze fase is het belangrijk om niet alleen te focussen op de technische aspecten, maar ook op de menselijke kant. Vaak ziet Ferdi dat kopers hun eigen aanpak één op één willen toepassen bij het nieuwe bedrijf, aangezien dit voor de ondernemer of het bedrijf per definitie het beste systeem is. Dit kan echter leiden tot gemiste kansen. Het overnemen van ideeën en best practices van het overgenomen bedrijf is juist waardevol. Het draagt bij aan een succesvolle integratie en voorkomt onnodig gezichtsverlies.

Het nadenken over integratie van nieuwe werknemers is ook erg belangrijk. Ferdi: "Zonder goed integratieplan ben je nergens. Natuurlijk is dat moeilijk. Zeker als je nog nooit iemand hebt ontslagen. Toch is het slim om tijdig te zorgen voor heldere doelstellingen en een stappenplan. Ook niet onverstandig is het inhuren van een ervaren integratiebureau of een mediabureau om de gewenste positionering in de markt te bereiken met de nieuwe onderneming. Zo kan jij je als ondernemer helemaal richten op de overname en ondernemen.”

Nee, een bedrijfsovername is een complex proces dat zorgvuldige planning en voorbereiding vereist. Denk aan belangrijke stappen zoals onderzoek en strategie, financiële haalbaarheid, due diligence (boekenonderzoek), onderhandelingen, juridische en administratieve procedures, integratie. Kortom, een bedrijfsovername vereist zorgvuldige planning, expertise en professionele begeleiding.

Nee, een bedrijf overnemen zonder enig eigen vermogen is vaak niet mogelijk. Bij bedrijfsovernames wordt van de koper verwacht dat hij of zij een deel van het risico draagt. Zelfs bij externe financiering willen banken en investeerders meestal zien dat je commitment toont. Er zijn echter enkele manieren om eigen vermogen te vergaren voor een bedrijfsovername:

1. Family & friends: Je kunt financiering krijgen van familie, vrienden of bekenden. Maak wel duidelijke afspraken om eventuele conflicten te voorkomen.

2. Overwaarde eigen woning: Als je een eigen woning of bedrijfspand hebt, kan de overwaarde mogelijk als eigen vermogen dienen. Dit kan helpen bij het financieren van de overname. Bespreek en overweeg ook hierbij goed de risico's.

3. Crowdfunding: Via crowdfundingplatforms kun je investeerders vragen om in jouw plannen te investeren. In ruil bied je rente, dividend of een aandeel in het bedrijf.

4. Percentage eigen vermogen: Bij overnames in het MKB wordt over het algemeen vaak verwacht dat de koper ongeveer 20% van de totale overnamesom met eigen vermogen financiert.

Een fusie en een overname zijn twee termen die vaak verward worden, maar ze hebben verschillende betekenissen:

1. Fusie:
   - Bij een fusie combineren twee of meer bedrijven hun activiteiten om een nieuwe, gezamenlijke organisatie te vormen.
   - De fusie resulteert in een nieuw bedrijf met een nieuwe eigendoms- en managementstructuur.
   - Fusies kunnen vrijwillig zijn en worden vaak gebruikt om operationele kosten te verlagen, nieuwe markten te betreden en omzet en winst te vergroten.
   - In de praktijk komen “vriendelijke fusies van gelijken”, waarbij twee bedrijven samengaan met twee verschillende CEO’s die bereid zijn enige autoriteit op te geven, zelden voor.

2. Overname:
   - Bij een overname neemt één bedrijf een ander bedrijf over en wordt het overgenomen bedrijf vaak een dochteronderneming van het overnemende bedrijf.
   - Overnames hebben meestal een negatievere bijklank dan fusies.
   - De koper heeft absolute macht en neemt alle operationele beslissingen van het overgenomen bedrijf over.
   - Bedrijven doen overnames om hun marktaandeel te vergroten, kosten te verlagen, nieuwe productlijnen te verkennen of technologie van het doelbedrijf te verkrijgen.

Je kunt bedrijven die te koop staan vinden op o.a. het Bedrijfsovername Register of bedrijventekoop.nl. Zij bieden een overzicht van bedrijven die te koop worden aangeboden. Je kunt hier zowel kopers als verkopers vinden.