Zakelijke dienstverlening: sector komt langzaam uit dal

De zakelijke dienstverlening is als sector heel divers. Hoe toekomstbestendig bedrijven binnen deze sector zijn, is dan ook erg verschillend. Wel zijn er algemene factoren die bepalen of een onderneming toekomstbestendig is, of niet. De eindmarkt is er daar een van. Dienstverleners die voor de pandemie een groot deel van hun omzet realiseerden in de horeca- of transportsector werden direct getroffen door verminderde vraag. Maar dienstverleners die als belangrijkste afzetmarkt bijvoorbeeld de zorgsector hadden, behaalden prima resultaten. Zo kan het dus dat de ene uitzend-, beveiligings- of schoonmaakorganisatie de omzet flink zag dalen, terwijl een ander de omzet juist zag stijgen. Een andere factor is de mate van digitalisering. Dat was voor corona al zo. Dienstverleners die hierin voorop liepen konden makkelijker overgaan naar thuiswerken en/of hadden al lagere personeelskosten als gevolg van geautomatiseerde inkoop, facturatie en klantcommunicatie.

Het aantal faillissementen in de zakelijke dienstverlening is tot nog toe beperkt gebleven. Bij de eerste lockdown was er een collectieve regeling, waardoor bedrijven van de banken uitstel van betaling van rente en aflossing konden krijgen. Bij de tweede en derde lockdown werd gekeken of de onderneming voor corona financieel gezond was en of de terugbetaalcapaciteit voor oude en nieuwe leninglasten voldoende zouden zijn, vanuit de zorg of iemand echt geholpen is door uitstel te geven. Als de liquiditeit namelijk niet voldoende is en je schuldenpositie wel blijft oplopen, moet je in de toekomst wel heel veel omzet genereren om alles terug te kunnen betalen. Door samen goed naar resultaten en toekomstverwachtingen te kijken zijn veel ondernemingen ook gestopt, zonder failliet te gaan.

De zakelijke dienstverlening sector is heel breed. We lichten hieronder drie subsectoren toe. De verwachtingen voor de hele sector vind je terug in onze meest recente sectorprognose.

In 2020 daalden de omzetten voor de uitzendbranche (uitzendwerk en arbeidsbemiddeling) alle kwartalen. De verandering in omzet was -9,1%. Zie figuur 1.

De uitzendbranche is normaal gesproken ‘vroeg-cyclisch’. Gaat het goed met de economie, dan wordt als eerste flexibel personeel aangenomen. En komen er later, als het goed blijft gaan, meer vaste banen bij. In de huidige, onzekere situatie is de verwachting dat flexibele contracten langer de voorkeur van werkgevers blijven houden, omdat de onzekerheid groot is en blijft. Dat biedt dus kansen voor de flex-markt.

Voor de gehele uitzendbranche verwacht Rabobank voor 2021 een stijging van 15%. In de cijfers van branchevereniging ABU is deze stijgende lijn ook te zien: het aantal uren in maart 2021 is gestegen met 14% vergeleken met vorig jaar (zie figuur 2).

De flexibele arbeid neemt wel vooral toe in specifieke, goed doordraaiende sectoren en gaat dus gedeeltelijk ten koste van vast werk in die sectoren. De impact per sector verschilt. En binnen sectoren zijn ook verschuivingen te zien. In de handel bijvoorbeeld was er weinig werk in de non-food detailhandel, maar veel in supermarkten en distributiecentra.

Uitzendbureaus die zich richtten op de horeca hebben minder omzet gehad en hun personeel op andere plekken in moeten zetten. Intussen is juist de horeca-branche alweer op zoek naar flexibel personeel nu verruimingen langzaamaan plaatsvinden. De uurtarieven voor klussen in de horeca lopen weer op en dat zorgt voor een verschuiving vanuit andere sectoren naar de horeca.

De eerdergenoemde digitaliseringstrend, die in de hele zakelijke dienstverlening sector een belangrijke rol speelt voor blijvend succes, is ook in de uitzendbranche een succesfactor. Steeds meer bedrijfsprocessen kunnen gedigitaliseerd worden. Maar vooral het vinden en matchen van kandidaten kan online.

Een belangrijke ontwikkeling in het matchingsproces is ‘hypertargeting’: het via social media zoeken en benaderen van kandidaten. Dit gebeurt vooral via LinkedIn, maar ook Instagram en Facebook worden hiervoor gebruikt. Werkzoekenden kunnen via deze kanalen laten weten dat ze een baan zoeken, zodat ze proactief benaderd worden. Passende vacatureteksten worden daarnaast ook aan gebruikers getoond die niet als ‘werkzoekend’ bekend zijn. Zo worden ook de mensen die niet actief op zoek zijn naar een baan meegenomen in wervingscampagnes.

Een andere ontwikkeling is het ‘Google for Jobs’- platform, dat nu ook in Nederland beschikbaar is. Hiermee zorg je ervoor dat wanneer een werkzoekende/uitzendkracht een gerelateerde zoekterm invoert, jouw vacaturetekst bovenaan komt te staan. Ongeveer 75% van de werkzoekenden start hun zoektocht naar een baan op Google, dus uitzendbureaus doen er verstandig aan dit platform te gaan gebruiken.

In de kinderopvang lijkt het erop dat nu daadwerkelijk de al jaren verwachte consolidatieslag, waarbij organisaties samenvoegen, vorm krijgt. Investeerders spelen een steeds belangrijkere rol, waardoor het aantal grote ondernemingen stijgt. Tegelijkertijd neemt ook het aantal eenmansbedrijven toe. Corona heeft hier zeker aan bijgedragen.

Ook in de kinderopvang zien we steeds meer digitalisering: planning, facturatie en oudercommunicatie, maar bijvoorbeeld ook inkoopmodules (waarmee ouders ook met korting via hun kinderopvang spullen kunnen bestellen). In het verlengde daarvan worden kinderopvangorganisaties ook steeds meer een educatieve partner door gezamenlijke kinddossiers met scholen te vormen en zijn er bso’s die op maat gemaakte opleidingen aanbieden.

Succesvolle kinderopvangorganisaties hebben een duidelijke propositie, gericht op de lokale situatie en afgestemd op de wensen van ouders (bijvoorbeeld over flexibiliteit, openingstijden of thuisbrengservices). Ook hebben ze vaak een bewust gekozen pedagogische visie of een focus op specifieke thema’s zoals groene kinderopvang, sporten, duurzaam speelgoed of agrarische kinderopvang. Een goed – gedigitaliseerd – managementsysteem en een flexibele kostenbasis en daarnaast het vinden en vasthouden van goed personeel zijn hierbij de belangrijkste factoren.

Voor 2021 verwachten we geen omzetgroei of -daling. Dat komt doordat we aan de ene kant een stijging van de werkloosheid verwachten en aan de andere kant weten dat de overheid deze sector altijd zal blijven ondersteunen.

Wel zullen politieke maatregelen en keuzes de toekomst van de kinderopvangbranche danig gaan beïnvloeden, zoals de op handen zijnde wijzigingen in de wet- en regelgeving vanaf 2023 met betrekking tot personeelsbezetting en taaleisen. Daarnaast zal er in het nieuwe kabinet discussie gevoerd worden over wel of geen (gedeeltelijk) gratis kinderopvang. Rabobank volgt deze ontwikkelingen op de voet.

De accountancy-sector heeft extra werk gekregen door de pandemie. Allereerst moest de overheidssteun van klanten worden verwerkt in de cijfers, wat veel extra werk oplevert. Ondernemers klagen ook wel dat daardoor een (groot) deel van de overheidssteun meteen naar de accountant gaat.

Ook Brexit heeft impact: ondernemers moeten de verdragen die de EU met het Verenigd Koninkrijk (VK) heeft gesloten, vertalen naar hun eigen praktijk. Pas volgend jaar zullen de effecten van de veranderde handel met het VK terug te zien zijn in de jaarrekeningen. Accountants kunnen bij de huidige jaarrekeningenronde hun klanten hier wel al in adviseren.

Ook dwong corona ondernemers bij het opmaken van de balans na te denken over het afwaarderen van voorraden (in waarde verlagen) of doorschuiven. Hierin kunnen verschillende keuzes gemaakt worden. Onzekerheid over de ontwikkeling van vaccins en wanneer deze effect zullen hebben en de duur van de overheidssteun beïnvloeden die keuzes. Het toezien op een goede onderbouwing met betrekking tot afwaardering en de bijbehorende gevoeligheden is extra belangrijk, zodat duidelijk is voor de buitenwereld hoe onzekerheid wordt aangepakt en beperkt.

Tot slot worden grote ondernemingen door middel van jaarverslagen gedwongen verantwoording af te leggen over hun duurzaamheidsbeleid. De eisen die hierover aan de jaarverslagen worden gesteld zijn flink aangescherpt. Dat zorgt voor extra werk en dus ook extra omzet voor accountants (zie figuur 3).

In het vierde kwartaal van 2020 is de omzet gestegen en die stijgende trend zet dan ook door in 2021. Rabobank verwacht voor 2021 een groei van 5%.

Het benchmarkrapport ‘Accountancy 2020-2021’ geeft een diepgaand inzicht in ontwikkelingen in de branche en bij klanten. Daarnaast vind je in dit rapport een vooruitblik op het herstel na de coronacrisis en informatie over salarisontwikkelingen in de branche.

Rabobank vervult haar partnerschap met bedrijven door oplossingen voor vandaag te bieden én samen te focussen op toekomstbestendige trends, zoals:

Digitalisering
Als bedrijf kan je bijna niet meer achterblijven op het gebied van digitalisering. De coronacrisis heeft duidelijk laten zien dat het belangrijk is om over digitalisering na te denken. We zien het als onze maatschappelijke rol om bedrijven te helpen bij het maken van de juiste keuzes. Benieuwd hoe jij jouw businessmodel kunt digitaliseren? Sluit dan eens aan bij een van onze Digitale Werkplaatsen, een initiatief van de overheid en andere partners. Heb je al plannen gemaakt en ben je op zoek naar een concrete financieringsoplossingen? Dan is de lening met innovatiekorting misschien iets voor je. Daarmee profiteer je van rentekorting zodra je wilt investeren in digitalisering en innovatie.

Speciale aandacht voor cybersecurity
Helaas betekent digitalisering dat bedrijven steeds meer te maken krijgen met omvangrijke cyberaanvallen. Wil je weten wat je kunt doen tegen cyberaanvallen? En hoe een verzekering je kan helpen? Lees ons artikel over hoe je je beschermt tegen cyberincidenten.

Duurzaamheid
Voor ondernemingen geldt dat het voldoen aan wet- en regelgeving niet meer voldoende is. Om een toekomstbestendig businessmodel te ontwikkelen moet je duurzaamheid integreren in je bedrijfsstrategie. Rabobank kan hierbij helpen. We zetten niet alleen onze financiële oplossingen, maar ook onze kennis en toegang tot netwerken in. Lees meer over ons duurzaamheidsbeleid.