Verdienmodel fysiotherapie aan verandering toe

Op dit moment ervaren veel praktijkhouders in de fysiotherapiebranche financiële uitdagingen. Dit komt door de lage vergoeding per behandeling, terughoudendheid van patiënten om behandelingen aan te gaan vanwege de eigen bijdrage en doordat het moeilijk is om personeel te werven en te behouden. Dit komt mede door het jarenlang ontbreken van een cao. Het magere rendement wordt ook veroorzaakt door het optimaliseren van het aantal behandelingen. De landelijke behandelindex, die aangeeft hoeveel behandelingen een praktijk gemiddeld uitvoert, is steeds belangrijker bij het verkrijgen van het juiste inkoopcontract bij de zorgverzekeraar.

Uitdaging ligt in het vinden van andere verdienmodellen, zoals een nieuwe manier van contracteren. Denk bijvoorbeeld aan een vaste prijs voor zorgproducten met duidelijk omschreven gezondheidsresultaten, die door de zorgverzekeraar gewaardeerd wordt. Voorbeelden zijn valpreventie, Fit4Surgery (een betere conditie voor de operatie leidt tot een sneller herstel) of shared savings (hierbij worden besparingen in het ziekenhuis gedeeld met de fysiotherapeut). De focus ligt niet langer op het proces maar op gezondheidswinst. Meerjarige contracten komen ook steeds vaker voor.

De fysiotherapiebranche heeft nog steeds geen cao. Een collectieve overeenkomst zorgt voor professionalisering en het waarborgen van kwaliteit binnen de sector. Bijvoorbeeld met een afgesproken budget voor bij- en nascholing, wat binnen de cao kan worden vergoed aan werknemers. Op de lange termijn zorgt een cao voor meer stabiliteit en duurzaamheid in de sector. Bovendien leiden verbeterde arbeidsomstandigheden tot een grotere mate van behoud van personeel.

Fysiotherapie kan ervoor zorgen dat dure en belastende ziekenhuisbehandelingen uitgesteld of voorkomen kunnen worden. Denk aan de behandeling van artrose aan heup of knie door de fysiotherapeut, of aan de meniscusoperaties die met dank aan fysiotherapie niet meer nodig zijn. Vaak kiezen mensen niet voor fysiotherapie omdat ze niet of onvoldoende aanvullend verzekerd zijn. Brancheorganisatie KNGF stelt als verkiezingsdoel dat fysiotherapie opgenomen moet worden in de basisverzekering.

De Tweede Kamer heeft in juni 2023 met een meerderheid gestemd voor de motie over een maatschappelijke impactanalyse van fysio- en oefentherapie in het basispakket. Het Zorginstituut zal een budgetimpactanalyse uitvoeren. Om ervoor te zorgen dat de vergoedingsaanspraak op 1 januari 2025 wordt opgenomen in de Zorgverzekeringswet, moeten al deze stappen tegen het einde van dit jaar afgerond zijn.

In het coalitieakkoord van het huidige demissionaire kabinet is opgenomen dat ouderen met een verhoogd valrisico in aanmerking moeten komen voor een valpreventieve beweeginterventie. Dit wordt aangeboden vanuit het gemeentelijk domein. Vanaf 2024 komen ouderen met een verhoogd valrisico – na een evaluatie van het valrisico via een screening – in aanmerking voor vergoeding van valpreventieve beweeginterventies vanuit het basispakket. Fysiotherapeuten worden in meerdere gemeenten betrokken bij het uitvoeren van deze interventies. Een voorbeeld is het project Stevig Staan in Noord-Limburg, waarbij Rabobank als partner optreedt. Bijna 400 ouderen hebben inmiddels deelgenomen aan een valpreventieprogramma, dat een waardering van 8,1 heeft ontvangen. Bovendien heeft 98% van de deelnemers aangegeven enige voordelen te hebben ervaren.

Vanwege de uitvoering van het Integraal Zorg Akkoord vormen het leveren van passende zorg, meer aandacht voor preventie en het versterken van de regionale organisatie van de eerste lijn een belangrijk kader. Uit het Visie 2025-onderzoek onder fysiotherapeuten blijkt dat zij de voorkeur geven aan persoonlijke en op zorg afgestemde interventies. Het bieden van op maat gemaakte zorg op de juiste locatie wordt gezien als een belangrijk middel om de levenskwaliteit te verbeteren en kostbare (ingrijpende) zorg te voorkomen. Projecten en ketenzorg welke fysiotherapeuten belangrijk vinden zijn:

Fit4surgery is een preoperatief zorgprogramma dat patiënten die een grote operatie moeten ondergaan een leefstijlprogramma aanbiedt. Bewezen is dat een verbeterde gezondheid leidt tot betere operatieresultaten, een kortere opnameduur in het ziekenhuis én gemotiveerde patiënten die hebben ervaren dat een gezonde leefstijl helpt en deze vaak ook vasthouden. Onderzoek uit Nederland wijst uit dat er een afname is van ongeveer 40% in complicaties, de opnameduur met 1 á 2 dagen afneemt en dat de gezondheid van patiënten verbetert.

Steeds meer praktijkhouders worden lid van samenwerkingsverbanden met als doel multidisciplinaire samenwerking, een sterke positie in de wijk, onderlinge bekendheid en het bieden van de juiste zorg op de juiste locatie. De motivatie is drieledig: het is een verplichting van de zorgverzekeraar, het biedt toegang tot de Organisatie & Infrastructuur gelden van huisartsen en het delen van kennis. Brancheorganisatie KNGF ondersteunt dit, waarbij gesproken wordt over ongeveer 70 (in)formele multidisciplinaire samenwerkingsverbanden.

Navraag bij beroepsvereniging KNGF leert dat er nog geen branchebrede initiatieven zijn genomen op het gebied van duurzaamheid, hoewel dit onderwerp wel op de agenda staat.