Internationale pluimveemarkt profiteert van krap aanbod

De kipprijzen zijn de afgelopen maanden verder gestegen (zie figuur 1), door aanhoudend sterke vraag en een krap aanbod. Vooral de vrije marktprijzen voor reguliere kip zijn flink toegenomen, gedreven door de stevige internationale vraag.

De voerkosten zijn al enige tijd stabiel, na de forse pieken door de oorlog in Oekraïne. Door beter beschikbaar aanbod van grondstoffen op de wereldmarkt zijn de prijzen voor voeringrediënten terug op het niveau van voor het coronajaar in 2020.

In lijn met ons rapport over de broedeierenmarkt van februari is nu ook sprake van een krappe situatie. De vogelgriepuitbraken in Europa hebben de vraag naar broedeieren verder opgedreven, mede doordat veel vermeerderingsbedrijven zijn geraakt, vooral in Polen. Daardoor komt naar verwachting het herstel van de Europese kipproductie pas op gang in het vierde kwartaal. Broedeierenprijzen blijven naar verwachting hoog, ook vanwege stevig internationale vraag. Brazilië is als alternatief minder beschikbaar geworden door exportbeperkingen na recente uitbraken van vogelgriep.

De vooruitzichten voor 2025 blijven daarmee gunstig voor pluimveehouders in Nederland. Door de krapte zullen de prijzen hoog blijven. De aandacht verschuift steeds meer naar het bemachtigen van broedeieren in plaats van scherp inkopen van voer. Een duidelijk teken van hoe krap de markt is.

In het eerste kwartaal van 2025 is de productie van pluimveevlees in de EU in lijn met onze eerdere verwachtingen met 1,1% gedaald. Dit is een forse omslag ten opzichte van de groei van 3,5% in 2024. Vooral de productie van kalkoen en eend daalde sterk: gezamenlijk daalde deze met 14%. De kipproductie nam nog wel toe, met 1,5%, maar dat is aanzienlijk minder dan de 4,9% vorig jaar.

Zoals figuur 2 laat zien, zijn met name Centraal- en Oost-Europese landen hard geraakt. In Hongarije, Italië, Polen en Roemenië daalde de productie flink. Deze landen produceren veel eend en kalkoen. Door nieuwe uitbraken in april liep het aanbod nog verder terug. Pas in mei werd begonnen met het heropzetten van pluimveebestanden. Vooral de uitbraken in Polen hebben impact, omdat Polen inmiddels de grootste kipexporteur van Europa is.

In het Verenigd Koninkrijk nam de productie ondanks beperkingen toch toe. Supermarkten als Tesco en Aldi vereisten een lager stalbezettingsniveau (-20%), maar toch wist de sector daar lichte groei te realiseren, zij het minder dan voorgaande jaren.

De Nederlandse nettoproductie steeg in het eerste kwartaal met naar schatting 2,2%. Thans komt ongeveer de helft komt van Nederlandse pluimveebedrijven; de andere helft komt van bedrijven net over de grens in Duitsland en België.

De vraag naar kip in Europa blijft stevig, ondanks fors hogere prijzen. Consumenten blijken bereid om die hogere prijs te betalen. In het eerste kwartaal van 2025 stegen de prijzen voor zowel kip als rood vlees met 11% ten opzichte van vorig jaar. Alternatieven zoals vis (+5%), bewerkte kip (+7%), vlees- en kipsnacks (+4%) en kant-en-klaarmaaltijden (+4%) zijn minder in prijs gestegen. Vleesvervangers zijn zelfs 2% goedkoper geworden.

Zoals figuur 3 laat zien, is de consumptie van kip ondanks de prijsstijging gelijk gebleven. Voor vlees ligt dat anders: hier daalde de consumptie met 8%. Opvallend is dat vleesvervangers, ondanks hun fors verbeterde prijspositie, opnieuw minder verkocht zijn (5%).

Door de hoge vlees- en kipprijzen kiezen consumenten vaker voor bevroren vis, snacks, bewerkte kipproducten en kant- en klaaroplossingen. Categorieën die beduidend minder in prijs zijn gestegen.

Ook in Duitsland blijven huishoudens meer kip kopen. In het eerste kwartaal stegen de aankopen met +3%, ondanks een gemiddelde prijsstijging van 8% in de supermarkt.

De export van onbewerkte kip vanuit Nederland bedroeg in het eerste kwartaal 317.000 ton. Een stijging die ongeveer in lijn ligt met de groei van de Nederlandse kipproductie (+2%) (zie figuur 4).

De verdeling over exportbestemmingen bleef grotendeels gelijk. De uitvoer naar Frankrijk nam licht toe, terwijl die naar België iets daalde.

De export van verwerkte producten blijft daarentegen dalen. In het eerste kwartaal werd 33.000 ton uitgevoerd, tegen 40.000 ton dezelfde periode vorig jaar. Aangescherpte concurrentie uit Polen, Hongarije, Thailand en China speelt hier een rol.

De komende maanden zal de vraag naar kip op zowel de Europese als internationale markt waarschijnlijk hoog blijven. Dat biedt ruimte voor Nederlandse export tegen aantrekkelijke prijzen.

De huidige geopolitieke spanningen kunnen ook kansen bieden. Zo zouden Nederlandse exporteurs kunnen proberen toegang te krijgen tot de Chinese markt, zoals Frankrijk, Finland, Polen dat al hebben. Mits ze als vogelgriepvrij worden erkend. Vooral voor kippenpoten is dit aantrekkelijk: China betaalt daar beduidend hogere prijzen voor dan andere bestemmingen.

De invoer van onbewerkte kip in Nederland blijft al enige tijd redelijk stabiel (zie figuur 5).

De import uit Oekraïne en Polen recent gedaald. Deze daling wordt deels gecompenseerd door hogere volumes uit België, Frankrijk, het VK en Roemenië.

Nederland is binnen Europa een belangrijke importeur van gezouten kipfilet en verwerkte kipproducten. De totale invoer steeg met 5%, vooral dankzij hogere importen van gezouten kipfilet uit Thailand en Brazilië. Binnen de categorie bewerkte kip valt vooral de snelle opmars van China op: het land is inmiddels na Brazilië de tweede exporteur naar Nederland.

Door het aanhoudend krappe aanbod van pluimveevlees uit Oost Europa komt de aanvoer van verse kip uit Oost-Europa naar West-Europese klanten verder onder druk te staan. Deze zal deels moeten worden opgevangen door aanbod uit West-Europa. Ook de importen uit Oekraïne worden teruggeschroefd richting het oorspronkelijke quotum.

Aanvankelijk werd verwacht dat de importen in het tweede kwartaal flink zouden toenemen vanwege krapte en hoge prijzen. Maar de recente vogelgriepuitbraak in Brazilië veranderde dat beeld. De EU heeft per direct alle importen uit Brazilië stopgezet. Hierdoor is het aanbod op de Europese markt nog krapper geworden.

Importeurs zullen waarschijnlijk (tijdelijk) op zoek gaan naar alternatieven, zoals Thailand, China en mogelijk Argentinië. Gekookte kipproducten mogen nog wel worden ingevoerd, maar Brazilië heeft hierin een veel kleinere marktpositie dan China en Thailand.

De voerprijzen laten al enige tijd een stabiel beeld zien, na de pieken direct na de start van de oorlog in Oekraïne (zie figuur 6).

Op 2 april kondigde de VS nieuwe importheffingen aan, wat direct voor onrust zorgde op de markt. Een week later volgde een uitstel van drie maanden voor deze "wederkerige" tarieven, en de focus verschoof naar de lopende handelsbesprekingen tussen de VS en handelspartners. Deadline voor een akkoord is 11 augustus. Vooral het uitstel van de heffingen tussen de VS en China is positief ontvangen, gezien China’s grote rol als importeur van soja en maïs.

Voor de veevoerprijzen zijn de tarieven van Amerikaanse soja of maïs een mogelijk risico. Die zouden de handelsstromen wereldwijd flink kunnen verstoren. Brazilië zou daarvan kunnen profiteren, maar lokaal kunnen prijzen dan juist oplopen.

Toch blijven de fundamentele marktfactoren gunstig voor de pluimveesector. De wereldwijde aanvoer van veevoerprijzen oogt stabiel. In de VS worden recordopbrengsten van maïs en sojabonen verwacht. Er is nog wel onzekerheid over de invloeden van het weer in het najaar. Ook de Braziliaanse Safrina-oogst, de tweede maïsoogst die direct volgt op de sojabonenoogst, valt groter uit dan voorzien. De wereldwijde voorraden soja zijn bovendien nog relatief hoog, wat de prijsdruk beperkt.

Ook in Europa ziet de tarweoogst er goed uit: ondanks lokale droogte wordt een opbrengst van zo’n 150 miljoen ton verwacht. 10% meer dan vorig jaar. Wel blijven de relatief lage maïsvoorraden in Brazilië een risico, zeker als het land als alternatief moet fungeren bij nieuwe handelsspanningen met de VS.