Recessie domineert afzetkansen in food en agri

_{Het figuur toont de verwachte omzetontwikkeling van (sub)sectoren ten opzichte van 2019. Bron: CBS, op basis van inzichten sectorspecialisten Rabobank}

Download omzetprognoses food en agri (PDF)

Omzetten in land- en tuinbouwketens herstellen

Na een aanvankelijke terugval van omzetten in diverse land- en tuinbouwsectoren herstelt de afzet zich in de meeste sectoren. Vanwege de anderhalve-meter- economie herstellen de omzetten in de horeca en de foodservice langzaam. Het is duidelijk dat het nog lang duurt voordat we op het oude niveau zijn. Dit betekent dat de vraag vanuit deze afzetkanalen naar consumptie-aardappelen (o.a. frites), suiker (frisdrank), kalfsvlees, zuivel, groente, fruit en vis de komende kwartalen structureel lager zal uitvallen. Het verbod op evenementen raakt dezelfde sectoren en het topsegment in de sierteelt, zoals voor huwelijksfeesten.

Economische recessie

Tot slot zal de economische recessie de komende kwartalen het nieuws domineren, wat tot een herschikking in producten zal leiden. Consumenten gaan besparen op voeding en wisselen duurdere producten in voor goedkopere varianten.

Ontwikkelingen vraag en aanbod dringen corona naar achtergrond

De compensatie vanuit de overheid en de grenzen die weer opengaan beperkt de schade van het plotseling wegvallen van afzetmogelijkheden voor de meeste ondernemers. Zo is in de sierteelt slechts ingetekend op een kwart van de € 600 miljoen die de overheid beschikbaar stelde via een noodfonds. In de consumptieaardappelen is het beschikbare fonds van € 50 miljoen licht overtekend.

Weersituatie en varkenspest krijgen overhand

De afzetmogelijkheden in de komende kwartalen staan naar verwachting in het teken van de normale vraag- en aanbodontwikkelingen, naast enige vraaguitval door de coronacrisis. In de akkerbouw zijn dat de weersverwachtingen (droogte) en het gelijke areaal aardappelen ten opzichte van een lagere vraag. De aardappelverwerkende industrie is tot nu toe terughoudend met het aangaan van contracten, waardoor de meeste aardappeltelers geen zekerheid hebben over de prijzen. De wereldmarkt voor varkensvlees is nog steeds krap vanwege de Afrikaanse varkenspest in China. Dat zorgt voor redelijk hoge prijzen. We verwachten dan ook in het eerste kwartaal van 2021 een lichte omzetgroei van vijf procent voor de varkenshouderij. Voor de rest zal de economische recessie en de gevolgen daarvan voor de vraag, de markten domineren.

Heroriëntatie op arbeid in de land- en tuinbouw

De verplichting om anderhalve meter afstand te houden leidt tot een lagere capaciteit bij de oogst van gewassen en bij arbeidsintensieve processen in de verwerkende industrie, zoals in de vis-, vlees- en groente- en fruitverwerking. Er kunnen immers minder werknemers tegelijk aanwezig zijn.

Huisvesting arbeidsmigranten

Er is een verbetering nodig van de huisvesting van immigrant-arbeiders. Door de coronacrisis blijkt dat de huidige huisvesting met vaak meerdere mensen op één kamer grote risico’s met zich meebrengt. Uitbraken van Covid-19 onder werknemers in slachterijen en mogelijk ook in andere arbeidsintensieve verwerkingsbedrijven, zullen tot die tijd de kop op kunnen blijven steken. Dit zal hier en daar tot verstoringen in aan- en afvoer leiden, met daarmee gepaard gaande economische schade. Door te investeren in mensen én in technologie kan de sector zich voorbereiden op een toekomst met voldoende medewerkers.

Op langere termijn structurele prijsdruk in meeste sectoren

De economische krimp wereldwijd beïnvloedt de prijzen op langere termijn negatief. Consumenten zullen bestedingen verlagen, ondanks dat voedsel een eerste levensbehoefte is. Dit zal invloed hebben op de food en agri sectoren. Eenvoudigere, goedkopere producten zullen luxere duurdere varianten vervangen. Economische krimp in opkomende economieën zoals Azië, Zuid-Amerika en het Midden-Oosten zal de vraag naar vlees en zuivel negatief beïnvloeden. Voor de melkveesector verwachten we een omzetdaling van vijf procent in het derde kwartaal van 2020. Onzeker is wat de invloed is van de economische recessie op de vraag naar duurdere producten met een duurzaamheidslabel. Een lagere groei op de korte termijn ligt in de lijn der verwachting vanwege de negatieve koopkrachtontwikkeling.

Prijzenslag

Tot slot dienen de eerste tekenen van een prijzenslag tussen supermarkten zich aan. Daarmee anticiperen supermarkten op de economische teruggang. De strijd om marktaandeel zal verhevigen als gevolg van de economische teruggang. De te verwachten prijzenslag zal marges van de voedingsmiddelenfabrikanten, agf-leveranciers en de positie van speciaalzaken onder druk zetten.

 

Meer lezen over de gevolgen van corona?

Lees de antwoorden op veelgestelde vragen van ondernemers Lees hoe je een liquiditeitsprognose kunt maken in tijden van corona