Wooncoöperaties: samen bouwen aan betaalbaar wonen

Wonen op een plek waar je je thuis voelt en die betaalbaar is, wie wil dat niet? Helaas is dat niet voor iedereen vanzelfsprekend, door een tekort van 400.000 woningen in Nederland. Het Collectief Coöperatief Opdrachtgeverschap (CCO), oftewel een wooncoöperatie, biedt een innovatieve oplossing. We leggen uit wat een wooncoöperatie is, hoe je er een opzet en wie je daarbij kan helpen.

Wat is een wooncoöperatie?

Een wooncoöperatie is een vorm van collectief wonen. Bijvoorbeeld met een paar mensen, of juist met een grote groep. Bewoners delen voorzieningen, zoals een tuin of leefruimte. Wat je precies deelt, bepaal je samen met je medebewoners. De bewoners beslissen ook samen over het beheer, het onderhoud en nieuwe leden.

Voordelen van een wooncoöperatie

Betaalbaar wonen: een coöperatie heeft geen winstoogmerk. Daardoor blijft de huur betaalbaar.

Beter leefklimaat: bewoners hebben zelf de regie over de omgeving. Dat leidt vaak tot aantrekkelijke woningen en wijken.

Sociale plek: gemeenschappelijke (buiten)ruimtes stimuleren ontmoeting, zorgzaamheid en solidariteit. De bewoners helpen elkaar vaak met klusjes.

Duurzaam: een wooncoöperatie past goed in het idee van de deeleconomie. Door ruimte, spullen en voorzieningen te delen, bespaar je kosten en energie.

Jong en oud: wooncoöperaties bieden een ondersteunende omgeving voor alle leeftijden, met of zonder zorgbehoefte.

Generationeel wonen: een wooncooperatie biedt de mogelijkheid om verschillende generaties te laten samenwonen.

In 6 stappen naar een wooncoöperatie

Stap 1: Woonwensen bepalen

In een wooncoöperatie werk je aan jullie gezamenlijke woondroom. De eerste stap op weg naar een wooncoöperatie begint daarom met het samenstellen van een groep mensen met dezelfde wensen.

Definieer samen jullie visie en doelen. Willen jullie bijvoorbeeld in de stad wonen? Of is duurzaamheid voor jullie belangrijk? Bedenk ook hoeveel gemeenschappelijkheid jullie willen in de wooncoöperatie. Willen jullie ruimtes delen, zoals een tuin of woonkamer, of is privacy belangrijker?

Het vinden van de juiste locatie is een belangrijke stap in het proces. Dat kan bijvoorbeeld via de gemeente of een platform als Crowdbuilding.

Kies de lidmaatschapsvorm die het beste past bij jullie groep. Zo kun je samen een stuk grond kopen en jullie eigen woningen bouwen, of kiezen voor de aankoop van bestaand vastgoed.

Werk aan een eerste versie van de statuten: welke rechten, plichten en taken hebben jullie in de groep? Bespreek deze ook met de gemeente, omdat zij specifieke eisen stellen aan de statuten.

Zoek professionele begeleiding en advies om het proces soepel te laten verlopen. Een adviseur van Rabobank kan je hiermee verder helpen.

Laat je in deze fase ook inspireren door anderen. Verzamel ervaringen en tips van andere wooncoöperaties en kies wat wel en juist niet bij jullie past.

Stap 2: Rechtsvorm oprichten

Is jullie groep compleet en zijn jullie het eens over de woonwensen? Dan kunnen jullie een rechtsvorm oprichten. Met een rechtsvorm kun je verplichtingen aangaan.

Maak (optioneel) samen een communicatieplan. Denk aan zaken zoals de naam van de wooncoöperatie en of jullie bijvoorbeeld een website, sociale media of nieuwsbrief willen.

Een rechtsvorm richt je op bij de notaris. Je kunt samen met je woongroep een overeenkomst opstellen, of met professionele hulp.

Benoem een bestuur en leg vast hoe je lid wordt van de wooncoöperatie.

Schrijf de rechtsvorm en bestuursleden in bij de Kamer van Koophandel.

Open een bankrekening. Op die rekening komen inkomsten binnen en kan je ook betalingen doen. Open je een rekening bij Rabobank? Vanaf dit moment kan je ook een bijdrage aanvragen vanuit het cooperatief dividend.

Maak een globale kostenopzet en onderzoek hoe het financiële proces van jullie lidmaatschapsvorm eruitziet. Een architect en aannemer kunnen je hierover adviseren.

Om het proces soepel te laten verlopen kun je professionele hulp inschakelen. Deze ondersteuning kan bijvoorbeeld gericht zijn op ontwikkeling, groepsondersteuning, financiële zaken en een businessplan. Een adviseur van Rabobank kan jullie verder helpen.

Stap 3: Inkomsten zoeken

De eerste officiële stappen zijn gezet. Nu kunnen jullie verder met het ontwikkelen van jullie woondroom door inkomstenstromen te zoeken.

Stap 4: Financiering en realisatie

Een belangrijke stap om jullie woondroom echt te realiseren, is een hypotheekakte opmaken en de definitieve aannemingsovereenkomst ondertekenen. Een adviseur kan jullie hierbij helpen.

Stel een exploitatiebegroting op. Hierin staat wat jullie wooncoöperatie verwacht om te zetten en uit te geven. De volledige groep moet deze begroting goedkeuren.

Dien een concrete financieringsaanvraag in bij je geldverstrekker.

Zorg voor toezeggingen van de leden voor de overige financieringsregelingen.

Zorg voor een back-upplan voor als de projectkosten hoger uitvallen. Denk bijvoorbeeld aan het opnemen van onvoorziene kosten in de begroting, een aanvullende financiering opnemen of extra subsidies aanvragen.

Stel de huurcontracten voor eventuele commerciële ruimten op en maak deze definitief.

Maak een overzicht van de financiële bijdragen van de leden; wat legt iedereen eenmalig in?

Wat is renteopslag? Illustratie van huis gekocht met spaarhypotheek

Stap 5: Bouw en oplevering

Zijn de financiën geregeld? Dan komen de afbouw en oplevering in zicht. Zorg ervoor dat jullie de laatste dingen regelen.

Zorg dat de samenstelling van jullie woongroep compleet is; hebben jullie genoeg mensen, of willen jullie de groep nog groter maken?

Bouw je met hulp van een aannemer? Maak een plan voor de afbouw van de woningen en zorg dat deze woonklaar worden opgeleverd. Dat betekent dat bijvoorbeeld de wanden zijn afgewerkt en de keuken is geplaatst.

Kies je voor bestaand vastgoed? Zorg dan dat de koopcontracten rond zijn.

Stel de huurcontracten voor de woningen op en laat de huurders uit je wooncoöperatie deze ondertekenen.

Stap 6: Wonen en beheer

De grote dag is aangebroken: jullie nemen de sleutels in ontvangst en kunnen eindelijk in jullie woondroom gaan leven. Om prettig te wonen, denk je aan de volgende zaken.

Maak een overzicht van de huurmutaties in de woongroep. Zo heb je mogelijke veranderingen in huurprijs, voorwaarden of huurder van een woning op een rij.

Zorg dat elke bewoner een incasso heeft afgegeven voor kosten, zoals huur- en servicekosten.

Stel groepsprocessen op. Denk aan: hoe maken we samen beslissingen, wie is verantwoordelijk voor welke taak en wat gebeurt er als iemand uit de wooncoöperatie vertrekt. Leg deze afspraken vast.

Zorg dat alle noodzakelijke verzekeringen op orde zijn.

Zorg voor goed beheer van de administratie en jaarlijkse verslaggeving. Vraag als het nodig is om hulp van een expert.

Deze wooncoöperaties delen hun ervaring

Kennismakers Vrouwelijk Ondernemerschap Ninacare Pizzabakkers Header

Samen leven in Groningse wooncoöperatie

Ons land kent steeds meer ouderen. Welke manier van wonen past bij hun levensfase? Stichting Zo Willen Wij Wonen ondersteunt wooncoöperaties. Bekijk hun aanpak.

20 februari 2025

Betaalbare huisvesting: in Wageningen zorgen studenten er zélf voor

Voldoende en betaalbare woonruimte voor studenten. In Wageningen nemen studenten met de opzet van een wooncoöperatie het heft in eigen handen. Lees hoe zij dat doen.

6 maart 2025

Samen huren en beslissen op Akropolis in Amsterdam

Wonen op een plek waar je je thuis voelt, én die betaalbaar is. In Amsterdam ontwikkelen inwoners samen Akropolis IJburg. Ontdek hun aanpak.

27 februari 2025

Welke partijen zijn betrokken?

Bij de start van een wooncoöperatie zijn veel partijen betrokken: van zelfbouwers en gemeente tot beleidsadviseurs huisvesting en professionele (project)ontwikkelaars. Wil je meer weten? Lees het online magazine met verhalen van ervaringsdeskundigen.

Amsterdam heeft in totaal 33,5 miljoen euro voor stimuleringsleningen beschikbaar gesteld, goed voor circa 700 woningen, 50.000 euro per woning.

Gebiedsontwikkelaars zoals BPD kunnen een belangrijke rol spelen bij het realiseren en starten van wooncoöperaties.

Waarmee kunnen we jouw wooncoöperatie helpen?

Stel hier je vraag!

Stuur ons een mail

Hulp nodig?

Online klantenservice

Vind je antwoord zelf online

Stel 24/7 je vraag via chat

Sneller antwoord op je vraag

Bel met een van onze medewerkers

Houd rekening met wachttijd

Vind een Rabobank kantoor

Locaties en openingstijden