Importheffingen hebben impact op de zakelijke dienstverlening

De Amerikaanse importtarieven houden de wereld bezig. Eerder hebben we al een scenarioanalyse uitgevoerd en studies gepubliceerd over de heffingen op staal en aluminium en auto’s en auto-onderdelen. Hoewel de heffingen vooral zijn gericht op producerende sectoren, blijft de zakelijke dienstverlening niet volledig buiten schot. Indirect kunnen de hogere Amerikaanse importheffingen namelijk ook hun weerslag hebben op adviesbureaus, uitzendorganisaties, juridische kantoren en ingenieursbureaus die nauw samenwerken met exportgerichte sectoren zoals de machinebouw en farmacie welke aan de US leveren.

In dit artikel brengen we de mogelijke gevolgen van deze handelsmaatregelen in kaart voor de zakelijke dienstverlening. Het is belangrijk om te benadrukken dat dit geen exact economisch model betreft, maar een inschatting op basis van beschikbare data en sectoranalyses. De inzichten bieden handvatten om zakelijke risico’s te herkennen, kansen te benutten en strategisch te anticiperen op een veranderend internationaal speelveld.

Nederlandse consultancybureaus, uitzendbureaus, juridische kantoren en marketingbedrijven leveren hun diensten aan bedrijven die goederen exporteren naar de VS. Wanneer deze export daalt door hogere tarieven, vertaalt zich dat al snel in een lagere vraag naar ondersteunende diensten. We hebben onderzocht welke subsectoren het meest kwetsbaar zijn en welke strategische keuzes bedrijven kunnen maken om hun weerbaarheid te vergroten.

De economische banden tussen Nederland en de Verenigde Staten zijn bijzonder sterk in industriële sectoren zoals de farmacie en de machinebouw. Maar ook in sectoren als de landbouw en bosbouw, delfstoffenwinning support, de chemie, en de auto-industrie. Figuur 1 laat dit schematisch zien: hoe roder de kleur, hoe sterker de verbondenheid met de VS. Daarnaast geeft figuur 1 de grootte van de balk het gewicht weer van de sector in het bbp.

De mate waarin de hogere Amerikaanse importheffingen sectoren raken, hangt onder andere sterk af van de beschikbaarheid van substituten binnen de VS. Neem bijvoorbeeld ASML: hoewel het bedrijf een cruciale rol speelt in de wereldwijde halfgeleiderketen, is de substitueerbaarheid van hun geavanceerde EUV-machines extreem laag. Dit maakt ASML in theorie minder gevoelig voor hogere tarieven.

In figuur 1 is te zien dat de sector zakelijke diensten de kleur oranje heeft, wat duidt op een zekere mate van impact door de handelstarieven. Opvallend is dat deze impact voornamelijk indirect is. Denk hierbij aan verminderde vraag vanuit andere sectoren die direct geraakt worden, zoals de industrie die aan Amerika levert. In het vervolg van dit artikel gaan we dieper in op waar deze indirecte relaties precies liggen en hoe ze doorwerken binnen de zakelijke dienstverlening.

Op basis van CBS-data is de leveringsrelaties tussen de sterk met de VS verbonden sectoren en de zakelijke dienstverlening in kaart gebracht, hierdoor ontstaat inzicht in de indirecte impact van Amerikaanse importheffingen op de Nederlandse zakelijke dienstverlening. Deze impact is er alleen als de bedrijven in deze sector aan de US goederen leveren.

Uitzendbranche

Volgens cijfers van het CBS levert de uitzendbranche jaarlijks bijna 1,5 miljard euro aan personeel aan de farmacie- en machinebouwsector. In totaal gaat het om bijna 5 miljard euro aan leveringen aan sectoren met nauwe banden met de VS — ruim 10% van de totale omzet van de branche in 2023 (meer dan 43 miljard euro).

Wanneer bedrijven in de farmacie of machinebouw te maken krijgen met vraaguitval vanuit de VS als gevolg van importtarieven, kan dit leiden tot een afname in de vraag naar uitzendkrachten. Het is daarom verstandig voor uitzendorganisaties om hun klantenportefeuille kritisch te analyseren op blootstelling aan de Amerikaanse markt.

Architecten en ingenieurs

Architecten- en ingenieursbureaus leveren jaarlijks voor ruim 400 miljoen euro aan diensten aan de Nederlandse machinebouw. Bureaus die sterk afhankelijk zijn van klanten die exporteren naar de VS lopen verhoogd risico. Het is raadzaam om strategisch te evalueren of er alternatieve markten of toepassingen zijn voor hun expertise, mocht de Amerikaanse vraag afnemen.

Juridisch en administratief

Deze dienstverleners opereren breed en leveren aan meerdere sectoren met VS-connecties. Hoewel ook zij risico lopen, biedt de situatie juist kansen: door inzicht te geven in leveringsketens en het uitvoeren van scenarioanalyses kunnen zij hun toegevoegde waarde vergroten. Accountants en juristen kunnen zo een cruciale rol spelen in het risicomanagement van hun klanten.

Schoonmaakbranche

Schoonmaakbedrijven leveren voor ruim 480 miljoen euro aan sectoren die sterk verbonden zijn met de VS, met name in de machine- en chemische industrie. Als deze sectoren geraakt worden door Amerikaanse importtarieven, kan dit ook de vraag naar schoonmaakdiensten beïnvloeden. Toch is de verwachting dat schoonmaakbedrijven, gezien de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt, relatief snel kunnen schakelen naar andere sectoren met hoge vraag naar schoonmaakdiensten.

Voor ondernemers in de zakelijke dienstverlening is het belangrijk om tijdig te anticiperen op economische onzekerheid, zoals de indirecte impact van hogere Amerikaanse importtarieven. Verschillende praktische strategieën kunnen helpen om risico’s te beperken én nieuwe kansen te benutten:

Door actief te sturen op deze strategische keuzes, kunnen ondernemers niet alleen risico’s beperken, maar ook nieuwe marktkansen creëren.

Voor zakelijke dienstverleners is weerbaarheid meer dan alleen het opvangen van schokken door bijvoorbeeld de impact van de handelstarieven op je klantbestand te analyseren– het is een strategisch vermogen om waarde te blijven leveren in een veranderende wereld. Door actief te investeren in innovatie, digitalisering en het ontwikkelen van nieuwe diensten kunnen bedrijven niet alleen risico’s beheersen, maar ook hun positie in de keten versterken. Denk aan het ontwikkelen van datagedreven adviesdiensten of het ondersteunen van klanten bij hun transitie naar duurzame bedrijfsmodellen.