Supermarkten: Nog zo’n mooi jaar in het verschiet

De Nederlandse supermarkt branche heeft afgelopen jaar een groeiversnelling laten zien en is ruwweg 3,5 procent gegroeid in omzet (zie figuur 1). Veruit de belangrijkste swing-factor is de grondstofprijsinflatie geweest. Na jaren van prijsdalingen, begonnen de prijzen voor agri-grondstoffen zoals granen, vlees en zuivel zo halverwege 2016 weer aan te trekken. Hetzelfde zagen we gebeuren in de olieprijs, waardoor bijvoorbeeld ook verpakkingsmaterialen duurder werden. Met dank aan de economische meewind hebben supermarkten deze stijgende kosten vorig jaar grotendeels kunnen doorprijzen naar hun klanten, resulterend in 2,7 procent consumentenprijsinflatie.

Figuur 1: Supermarktomzetten 2012-2018

Bron: CBS, Nielsen, GfK, Iri, Rabobank, 2018

De economen van de Rabobank verwachten dit jaar bijna 3 procent groei van ons bruto binnenlands product. De scherpe daling in de werkloosheid en hogere lonen door krapte op de arbeidsmarkt dragen bij aan een verwachte verdere groei van ruim 2 procent in het besteedbaar inkomen in 2018. Daar komt bij – met dank ook aan de woningmarkt – dat het consumentenvertrouwen onverminderd hoog blijft.

Aan de vraagkant zal het ook in 2018 dus niet liggen. Ook aan de aanbodkant niet. Veel formules zitten nog middenin winkelombouwprogramma’s, het aanscherpen van hun assortiment en de uitrol van stadswinkelconcepten. Dat gaat de consument ook dit jaar weer verleiden meer uit te geven. Ook de grondstofprijzen doen opnieuw een duit in het zakje.

Door de dalende zuivel- en suikerprijzen is de grondstofkosteninflatie iets gematigder dan vorig jaar, maar nog altijd goed voor circa de helft van de verwachte 3 tot 3,5 procent omzetgroei voor de supermarktindustrie in 2018. Daarbovenop zou weersfenomeen La Niña de inkoopkosten voor agri grondstoffen nog wat verder kunnen opstuwen.

De groeicijfers zeggen niet alles. Ja, alle ingrediënten zijn wederom aanwezig en de groeiverwachting is gelijk aan vorig jaar, maar saai wordt het dit jaar allerminst in supermarktland. Er zijn twee zaken die het nodige nieuws (kunnen) gaan opleveren: de groeiversnelling in online food retail en de mogelijke ‘verkoop’ van Emté:

Online komt op stoom

Na een voorzichtige start van online food retail in Nederland pakken de belangrijkste aanbieders nu echt door. Kijkend naar de vliegende uitrol van Picnic – afgelopen week begonnen in Rotterdam – en de ambitieuze plannen van Jumbo, AH, Plus, Spar en andere formules verwachten we dit jaar een groeiversnelling in online. Met een verwachte omzetplus van een kleine half miljard euro is de absolute omzetgroei dit jaar waarschijnlijk hoger dan afgelopen jaren (zie figuur 2).

Marktaandeelontwikkeling online food retail (2014-2018)

Bron: CBS, Nielsen, GfK, Iri, Rabobank, 2018

Sligro ontkomt niet aan een besluit

Sligro heeft vorig jaar aangegeven zich te zullen buigen over de opties voor het kwakkelende Emté buiten de eigen organisatie. De (aandelen-)markt verwacht de komende weken een besluit.

Bij Sligro geeft men de voorkeur aan een partnership-oplossing boven een volledige verkoop, ook om de inkoopsynergieën voor de foodservice-tak in stand te houden. Een eventuele partnership met een ander Superunie-lid of een consortium van kleinere Superunie-leden zullen de landelijke marktverhoudingen en de relaties met leveranciers naar verwachting niet materieel veranderen.

De uitvoering van de partnership-optie is echter vrij complex. Een volledige verkoop van Emté kan daarom niet worden uitgesloten. Als men tot een deal komt binnen de Superunie-gelederen dan blijft de marktimpact beperkt tot wat verschuivingen in de marktaandelen van de betrokken formules.

Stel echter dat Sligro toehapt op het bod van Jumbo en Coop, dan daalt het marktaandeel van Superunie met zo’n 1 tot 2 procent. Dat zal waarschijnlijk geen directe gevolgen hebben voor de inkoopcondities, maar het zal de discussie over een verdere samenwerking, om de één na grootste inkoper in Nederland te blijven, binnen de inkoopcooperatie doen oprakelen.