Opinie
Vooruitgang bij vertraging
Moeten we ons maar gewoon neerleggen bij de grenzen van onze productiecapaciteit? Nee. Beperkingen dagen juist uit tot creatieve oplossingen, schrijft Ester Barendregt in deze column.
De laatste maanden zag ik mijn dagelijkse ritje van tien minuten naar het station steeds vaker een ergerniswekkend halfuur worden van ‘naar rode achterlichten staren’. De capaciteitsgrenzen van de rondweg op mijn route lijken wel bereikt. Mijn humeur werd er niet beter op.
Ook op economisch gebied lopen veel landen tegen de grenzen van hun capaciteit aan. De industriële activiteit vertraagt wereldwijd, in tandem met de wereldhandel. De VS ziet naar verwachting een milde recessie tegemoet en ook in de eurozone vertraagt de groei verder. De groei van de wereldeconomie valt volgens onze ramingen dan ook terug tot onder de 3 procent. ‘De traagste groei sinds de grote financiële crisis’ voegen onze economen daar nog aan toe voor het geval de algehele somberte nog niet helemaal was overgekomen!
“Beperkingen dagen juist uit tot creatieve oplossingen”
Ongefundeerd optimisme
Die boodschap voelt misschien wat surrealistisch aan de voor de beleggers onder de lezers. De aandelenmarkten vestigden toch juist nieuwe records? En de renteverwachtingen in de markt reflecteren intussen heel wat meer optimisme dan in de eerste helft van het jaar. Ongefundeerd optimisme, helaas. Want in hun welhaast grenzeloze zoektocht naar rendement negeren markten de structurele factoren die de rentes drukken. Die structurele factoren duiden op lagere groei in de toekomst.
Eerder al doken we in de langetermijnvooruitzichten voor de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland: overal moet men het in de toekomst doen met lagere trendgroei dan voorheen. Intussen confronteerde de stikstofcrisis in Nederland ons ermee dat onze economische productie ook nog eens stuit op de grenzen van het herstelvermogen van de natuur.
Creatieve oplossingen
Moeten we ons dan maar gewoon neerleggen bij de grenzen van onze productiecapaciteit? En moet ik die vastgelopen rondweg op weg naar mijn werk gaan beschouwen als een gegeven? Nee. Beperkingen dagen juist uit tot creatieve oplossingen: met slimme technologie en nieuwe businessmodellen meer waarde creëren binnen de beperkingen van onze beperkte hulpbronnen. Vanmiddag vergader ik dus via video vanuit huis. En morgenochtend fiets ik op mijn nieuwe e-bike naar het station. Zo win ik tijd die ik productief kan inzetten. Tegelijkertijd draagt het bij aan mijn welzijn en aan een schoner Nederland.
Mijn vertraging op de rondweg dwingt me dus tot gezondere en schonere oplossingen met behulp van nieuwe technologie. Hopelijk zorgt ook de huidige economische groeivertraging voor een vergelijkbare urgentie om nieuwe en betere oplossingen te vinden, om zo tot een duurzame vooruitgang te komen.