Sectorprognoses: uiteenlopende groeiverwachtingen in 2021 en 2022

Afgelopen jaar heeft de coronacrisis een aantal sectoren erg hard geraakt. Dit zien we terug in de realisaties van 2020. Zo kromp de horeca met circa 41 procent en zag de vervoersector ongeveer 16 procent van zijn productie verdampen. Andere sectoren, zoals de handel en de ICT, konden hun productie ondanks corona nog aardig op peil houden. Wel zagen we in deze sectoren grote verschillen tussen de deelsectoren. Binnen de handel deden de supermarkten het bijvoorbeeld erg goed, maar moesten de kledingwinkels het ontgelden.

Voor het tweede kwartaal van dit jaar verwachten we dat er geleidelijk meer versoepelingen komen. We gaan ervan uit dat iedereen aan het eind van dit jaar is gevaccineerd en dat de overheid op termijn alle restricties loslaat. Dit jaar zullen dus niet alle sectoren volledig herstellen. Daarnaast hebben we in het eerste kwartaal nog te maken met extra strenge maatregelen die voornamelijk de horeca en de handel in de weg zitten.

Onze verwachtingen voor de toegevoegde waarde van sectoren staan in tabel 1. De omzetprognoses voor de deelsectoren zijn hier te vinden en de macro-economische verwachtingen voor onder andere de Nederlandse export, consumptie en investeringen staan hier.

In het eerste kwartaal van dit jaar is bijna de gehele horecasector dicht. Dit heeft uiteraard een negatieve weerslag op de prognose voor 2021. De kwartalen erna is er nog weinig ruimte voor herstel, omdat de afstandsregels vermoedelijk nog tot ver in het jaar intact blijven. Hierdoor denken we dat de horecasector in 2021 slechts met circa 7 procent groeit, nadat in 2020 meer dan een derde van de productie is verdampt. In 2022 verwachten we meer herstel te zien.

De sluiting van niet-essentiële winkels drukt de prognose voor de handel. Het gaat om een grote sector waaronder veel verschillende deelsectoren vallen. Zo behoren zowel de supermarkten als de kledingwinkels tot deze sector, maar ook de groothandels. De sluiting van de winkels heeft in het eerste kwartaal voornamelijk een negatieve impact op de non-food detailhandel en de daaraan leverende non-food groothandels.

Eind 2020 zat de industrie alweer op het productieniveau van voor corona. Met een positieve vertrouwensindicator (figuur 1), verwachten we dat deze groei dit jaar doorzet. Wel zal ook voor de industrie de start van 2021 vermoedelijk moeizaam verlopen. In de landen om ons heen verwachten we namelijk nog negatieve bbp-cijfers in het eerste kwartaal, wat de buitenlandse vraag naar onze industrie dempt.

Behalve de industrie was ook de ICT-sector de coronamalaise eind 2020 al te boven. Met name de IT-dienstverlening doet het goed. We verwachten dan ook dat de ICT-sector dit jaar met circa 4 procent groeit. Vermoedelijk zal de sector deze positieve trend voortzetten en in 2022 een groei noteren van ongeveer 3 procent. Ook binnen de landbouw was een aantal sectoren eind vorig jaar al hersteld van de impact van corona. We verwachten voor de sier- en bollenteelt, glasgroenten en grondgebonden veehouderij een lichte groei. Ook voor de specialistische zakelijke dienstverlening, waartoe de advocaten- en accountantskantoren behoren, voorzien we positieve cijfers in 2021 en 2022.

De sector overige zakelijke dienstverlening bevat uiteenlopende deelsectoren. Zo behoren de uitzendbureaus en de reisbureaus tot deze sector. Deze branches hebben het afgelopen jaar rake klappen gekregen. En terwijl de uitzendbureaus er dit jaar naar verwachting weer aardig bovenop komen, zal een volledig herstel voor de reisbureaus nog op zich laten wachten. Al met al zal de sector overige zakelijke dienstverlening zich vermoedelijk pas in 2022 volledig herstellen. Ook de vervoersector zal de krimp door corona dit jaar waarschijnlijk nog niet te boven komen. Grotendeels komt dat door het vervoer door de lucht, dat net als de reisbureaus nog last heeft van het afgenomen toerisme.

De enige sector die duidelijk een ander patroon laat zien, is de bouw. Dit komt doordat de coronacrisis hier minder bepalend is dan de stikstofproblematiek. Zo zagen we het aantal afgegeven bouwvergunningen in de woonsector halverwege 2019 fors dalen (figuur 2). En aangezien het ongeveer anderhalf tot twee jaar duurt voordat een woning wordt opgeleverd, verwachten dat de woningbouwproductie ook dit jaar nog last heeft van de lagere vergunningenafgifte in 2019. Onze verwachtingen voor de huizenmarkt zijn hier te vinden.

Behalve de woningbouw ondervindt ook de wegenbouw nog problemen vanwege stikstof. Zo heeft de Raad van State onlangs het project om wegen rondom Arnhem te verbreden en te verlengen opgeschort omdat de stikstofrekenmethode niet voldoende bleek. Deze uitspraak zal waarschijnlijk ook andere infraprojecten benadelen. We verwachten dat de gehele bouwsector in 2021 krimpt met 4 procent (jaar-op-jaar). De vooruitzichten voor 2022 zijn gunstiger. Onder meer het grote woningtekort verklaart vermoedelijk het positieve sentiment onder bouwers (figuur 3). We verwachten voor 2022 dan ook een productietoename in de bouw van ongeveer 4 procent.