Beleggingsfondsen met een goed verhaal

De fondsen zijn heel verschillend, maar hebben één ding met elkaar gemeen: ze streven niet alleen een financieel rendement na, maar ook expliciet een maatschappelijk rendement. Dat kan een sociaal rendement zijn, een milieurendement of een combinatie van beide. Vanwege deze doelstelling staan deze fondsen ook wel te boek als ’impact’ fondsen. De gerealiseerde impact is terug te zien in bepaalde kengetallen waarover wordt gerapporteerd, maar vaak ook in de (persoonlijke) verhalen van leningnemers en voorbeelden van individuele projecten.

Getoonde rendementen zijn per 6-11-2020.

*Het eventuele belastingvoordeel is afhankelijk van individuele omstandigheden en kan wijzigen in de toekomst. Het getoonde rendement is exclusief dit mogelijke belastingvoordeel.

Bron: Morningstar, Fondshuizen, Rabobank

De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.

Een van de oudste vormen van impact beleggen is microfinanciering, of een specifiek onderdeel daar weer van, microkredieten. In het kader van de Sustainable Development Goals speelt microfinanciering een belangrijke rol bij het behalen van doelstellingen als het bestrijden van armoede en het stimuleren van economische ontwikkeling en gendergelijkheid. Wereldwijd hebben naar schatting nog altijd 1,7 miljard mensen geen toegang tot financiële dienstverlening.

Rabobank biedt twee fondsen aan waarmee klanten in microkredieten kunnen beleggen: het ASN-Novib Microkredietfonds en het Triodos Multi Impact Fund (momenteel 40% belegd in het Triodos Fair Share en Triodos Microfinance Fund). Beiden beleggen in leningen aan microfinancieringsinstellingen (MFIs), eventueel met een aandelenbelang in zo’n MFI. Op hun beurt lenen al die MFIs het geld uit aan miljoenen mensen in ontwikkelingslanden. Zij krijgen hiermee de kans om bijvoorbeeld een eigen bedrijfje op te zetten. Het gaat om kleine leningen van een paar honderd tot een paar duizend euro met een korte looptijd. De leningen gaan voor een belangrijk deel naar vrouwen om op die manier hun positie te versterken en naar afgelegen gebieden waar een bancaire infrastructuur ontbreekt. Ook kleine bedrijven maken steeds vaker gebruik van microfinanciering. Het sociale ‘rendement’ wordt vaak aangeduid in het aantal leningen dat is verstrekt en het percentage daarvan dat in rurale gebieden of door vrouwen is ontvangen.

De coronacrisis heeft impact op het ASN Novib Microkredietfonds. Een aantal MFIs kreeg uitstel van terugbetaling van hun leningen, zodat zij op hun beurt lokale ondernemers meer tijd kunnen geven om hun lening terug te betalen. Er moest een voorziening worden genomen voor mogelijke afboekingen op een aantal leningen. Ook hadden valutaschommelingen een negatief effect. Dit resulteerde in een voor dit fonds ongebruikelijk sterke koersdaling in het eerste half jaar (-3,97%). Inmiddels is de koers op dit moment weer iets hersteld en is het fonds weer volledig geopend, nadat het van eind maart tot begin oktober was gesloten voor verkopen. Ook de performance van het Triodos Multi Impact Fund werd geraakt door de prestaties van de beleggingen in de microfinancieringsfondsen. Het fonds is echter breed gespreid en belegt niet alleen in microkredieten, maar ook in diverse andere duurzame thema’s zoals hernieuwbare energie. Het resultaat is een brede waaier aan beleggingen met zowel sociale als milieu-impact. Het fonds staat op dit moment 1,3% in de min.

Veel beleggers zijn inmiddels wel bekend met de groene obligaties (green bonds). Dit zijn obligaties waarvan de opbrengsten specifiek worden gebruikt voor projecten met een focus op het milieu of het klimaat. De uitgifte van green bonds heeft dit jaar tijdelijk te lijden gehad onder de coronacrisis. Dat neemt niet weg dat deze markt in de toekomst naar verwachting verder zal groeien, gelet op de vele investeringen die nodig zijn om de klimaatverandering en de gevolgen ervan te bestrijden. En dat is precies waar green bonds voor worden ingezet. Er zijn vrijwillige standaarden opgesteld waar green bonds aan moeten voldoen (green bond principles) en vaak is er ook een externe partij die green bonds van een ‘second opinion’ voorziet. Het zijn echter de fondsmanagers die bepalen of een green bond ook interessant is voor hun fonds en of deze voldoet aan de criteria die zij stellen ten aanzien van het financiële en milieurendement. Het kan bijvoorbeeld zijn dat er een green bond wordt uitgegeven door een nutsbedrijf dat minder afhankelijk wil worden van kernenergie. In dat geval gaat de opbrengst van de green bond naar de specifieke projecten die daar voor moeten zorgen. Het kan in de praktijk zo zijn dat de ene fondsmanager een dergelijke green bond wel opneemt terwijl de andere fondsmanager dat niet doet vanwege de betrokkenheid met kernenergie door het uitgevende bedrijf. Het milieurendement van de green bond fondsen wordt vaak uitgedrukt in termen van vermeden of niet-uitgestoten CO2. Het Mirova Global Green Bond Fund heeft naar eigen zeggen bijvoorbeeld bijgedragen aan het vermijden van ruim 42.023 ton CO2-uitstoot; dat staat gelijk aan de uitstoot ten behoeve van het elektriciteitsgebruik en verwarming van 12.735 huishoudens of de uitstoot van 24.720 auto’s per jaar. De green bond fondsen laten dit jaar een positief financieel rendement zien.

Het Triodos Groenfonds is een fonds dat groenleningen aan ondernemers financiert. De Nederlandse overheid bepaalt wat groen is en wat niet. Tot de erkende groenprojecten behoren bijvoorbeeld projecten op het vlak van duurzame energie, natuurontwikkeling en biologische landbouw. Ook het rendement van het Triodos Groenfonds liet een dip zien tijdens de coronacrisis als gevolg van ongerealiseerde waardeveranderingen. Deze hadden een drukkend effect op de waarderingen van de leningen in portefeuille. Inmiddels staat het fonds weer in de plus voor het jaar. Dit is het enige fonds in het Rabo assortiment waarbij beleggers - afhankelijk van hun persoonlijke situatie - mogelijk een belastingvoordeel genieten. Groenfondsen hebben doorgaans een beperkte capaciteit en moeten de gelden die ze aantrekken voor minimaal 70% beleggen in erkende groenprojecten. Bij een grote toestroom van nieuw geld - vaak tegen het jaareinde - lukt dat meestal niet. Groenfondsen gaan dan tijdelijk op slot; je kunt nog wel uit-, maar niet instappen. Let er wel op dat als je nu besluit om in te stappen, je daar pas de ‘fiscale’ vruchten van plukt in (of vanaf) belastingjaar 2021. De overheid kan besluiten in de toekomst de fiscale status van de groenregeling te wijzigen; dat is een extra risico voor beleggers.

De coronacrisis heeft dit jaar een flinke impuls gegeven aan de markt voor obligaties met een sociaal-maatschappelijk oogmerk, ofwel sociale obligaties (social bonds). Een bijzondere vorm van de sociale obligatie staat inmiddels bekend als de ‘covid’, ‘pandemic’ of ‘corona’ obligatie, waarbij de opbrengsten specifiek bedoeld zijn voor het bestrijden van de negatieve effecten van de coronacrisis. Denk aan financiële steun aan bedrijven voor baanbehoud, maar ook onderzoek naar en ontwikkeling van vaccins. Deze obligaties zijn doorgaans gewild bij institutionele beleggers, maar het aanbod is beperkt. Een recente uitgifte van twee corona obligaties door de Europese Unie werd liefst 14 keer overtekend. Dit is vooral nog een institutionele aangelegenheid, maar wij verwachten dat het aanbod van social bond fondsen ook voor particuliere beleggers geleidelijk zal toenemen. Social bonds zullen daarnaast ook belangrijker worden binnen bestaande impact of duurzame obligatiefondsen.

Goed om te weten. Aan beleggen zijn risico’s verbonden. De waarde van je belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Je kunt (een deel van) je inleg verliezen.